۱۳۷۶.المغنى- به نقل از داوود بن قيس -: پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله پس از ختم كردن قرآن مىفرمود : «خدايا! به حقّ قرآن ، بر من رحم كن، و آن را براى من پيشوا و راهنما و رحمت قرار ده . خدايا! آنچه را كه از آن فراموش كردهام ، به يادم آور، و آنچه را كه از آن نمىدانم ، به من بياموز، و تلاوتش را در اوقات شب و روز ، روزىام فرما، و آن را برايم حجّت قرار ده ، اى پروردگار جهانيان!» .
۱۳۷۷.پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله: هر گاه يكى از شما [قرآن را] ختم كرد، بگويد: بار الها! وحشت مرا در قبرم به آرامش تبديل كن.
۱۳۷۸.امام على عليه السلام- در بيان جملاتى كه هنگام ختم قرآن گفته مىشود -: محبوبم پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله به من فرمود كه در هنگام ختم قرآن ، با اين كلمات دعا كنم: «بار الها! خشوع خاشعان را، و اخلاص اهل يقين را، و همراهى با نيكان را، و سزامندى حقايق ايمان را، و بهرهمندى از هر نيكى را، و به سلامت ماندن از هر گناهى را، و مستوجب رحمتت شدن را، و موجبات آمرزشت را، و رسيدن به بهشت و رهيدن از آتش را از تو مىخواهم» .
۱۳۷۹.امام زين العابدين صلى اللَّه عليه و آله- در دعاى ايشان هنگام ختم قرآن -: خدايا! تو مرا در به پايان رساندن كتابت كمك كردى ؛ كتابى كه آن را به عنوان نور ، فرو فرستادى و آن را بر ديگر كتابهاى آسمانىات حاكم قرار دادى و بر هر سخنى كه باز گفتى ، برترىاش دادى و آن را جداسازى گردانيدى كه بِدان ، ميان حلال و حرامت را جدا ساختى ؛ قرآنى كه با آن ، راههاى احكامت را آشكار كردى و كتابى كه آن را براى بندگانت توضيح دادى و وحيى كه بر پيامبرت محمّد - كه درودهاى تو بر او و خاندانش باد - فرو فرستادى و آن را نورى قرار دادى كه با پيروى كردن از آن از تاريكىهاى گمراهى و نادانى ، نجات مىيابيم و آن را براى كسى كه با فهم توأم با تصديق ، به شنيدن آن گوش بسپارد ، شفابخش قرار دادى، و ترازوى عدلى كه زبانهاش ذرّهاى از حق كج نمىشود، و نور راهنمايى كه برهانش براى شاهدان ، خاموش نمىگردد، و نشان نجاتى كه هر كس آهنگ پيمودن راه آن كند ، گمراه نمىشود، و دست هلاكتها به كسى كه بر دستگيره استوار آن چنگ زند، نمىرسد.
خدايا! اكنون كه در تلاوت آن به ما كمك عطا نمودى و به سبب نيكويىِ عبادت و بيان آن، سختى و درشتى زبانهاى ما را نرم و آسان ساختى، ما را از كسانى قرار ده كه آن را چنان كه بايد ، پاس مىدارند و با اعتقاد به تسليم در برابر آيات محكم آن، تو را اطاعت مىنمايند و به آيات متشابه آن و دليلهاى روشنش اقرار مىكنند.
خدايا! تو آن را بر پيامبرت محمّد صلى اللَّه عليه و آله به گونه مجمل فرو فرستادى، و علم به [اسرار و ]شگفتىهاى آن را به طور كامل به او الهام كردى، و علم آن را با تفسير [و توضيح] به ما ميراث دادى، و ما را بر كسى كه از آن شناخت ندارد ، برترى دادى ، و بر فهم آن ، توانايى بخشيدى تا ما را بر كسى كه توان حملِ (فهم و درك) آن را نداشت، رفعت بخشى.
خدايا! از آن روى كه دلهاى ما را حامل قرآن قرار دادى، و با لطف و رحمت خويش ، شرافت و برترىِ آن را به ما شناساندى، بر محمّد - كه با آن سخن گفت - و بر خاندان او - كه خزانهداران قرآن اند - درود فرست و ما را از كسانى قرار ده كه معترف اند قرآن از نزد توست، تا در تصديق آن ، دستخوش شك و ترديد نشويم و انحراف از مسير درست آن به ما راه نيابد .
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست و ما را از كسانى قرار ده كه به ريسمان قرآن ، چنگ مىزنند، و در برابر متشابهات ، به قلعه مستحكم آن پناه مىبرند، و در سايه پر و بال آن مىآرَمَند، و در پرتو بامدادانش راه مىيابند، و از روشنايى صبحگاهانش پيروى مىكنند، و از چراغ آن ، روشنايى بر مىگيرند، و هدايت را در غير آن نمىجويند.
خدايا! از آن روى كه به وسيله قرآن، محمّد را نشانهاى براى راهنمايى به خودت قرار دادى، و به واسطه خاندان او راههايى را كه به خشنودى تو مىانجامند ، آشكار ساختى، بر محمّد و خاندان او درود فرست، و قرآن را وسيله رسيدن ما به عالىترين درجات كرامت قرار ده، و نردبانى كه از آن به جايگاه سلامت ، بالا رويم، و ريسمانى كه به وسيله آن در صحراى قيامت ، به نجاتْ دست يابيم، و وسيلهاى كه با آن به سراى پُر نعمت و جاويدان در آييم .
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و به واسطه قرآن [و به حرمت آن] ، بارهاى گناهان را از دوش ما بردار، و خوىهاى نيكِ نيكان را به ما ببخش، و ما را در پى كسانى روانه ساز كه در اوقات شب و روز ، قرآن را براى تو برپا داشتند تا به بركت پاك كنندگى آن ، ما را از هر پليدى ، پاك گردانى، و ما را دنبالهرو كسانى قرار دهى كه از نور آن ، روشنايى گرفتند، و آرزوها آنان را از عمل ، باز نداشت و با نيرنگهاى فريبندهاش رهزن ايشان نشد.
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و قرآن را در شبهاى تار ، مونس ما، و در برابر تحريكات شيطان و القائات اهريمنِ وسوسهگر ، نگهبان ما، و نگه دارنده گامهاى ما از رفتن به سوى معصيتها، و لال كننده زبانهاى ما از فرو رفتن در باطل - بىآن كه آفتى به زبانمان برسد - ، و باز دارنده اندامهاى ما از مرتكب شدن گناهان قرار ده ، و نيز گشاينده دفتر پندآموزى ما - كه غفلت ، آن را بسته است - ، تا اين كه دريافتِ شگفتىهاى قرآن را، و بازدارندگى مَثَلهاى آن را - كه كوههاى استوار با همه [سختى و ]صلابتشان توان تحمّل آن را نداشتند - ، به دلهايمان برسانى.
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و به واسطه قرآن ، ظاهر ما را پيوسته آراسته بدار، و القائات اهريمنِ وسوسهگر را از درونهاى سالم ما دور گردان، و چرك دلهايمان و وابستگىمان به گناهان را بشوى، و پراكندگى اوضاعمان را سامان بخش، و در جايگاه عرضه[ى اعمال ما] بر تو ، با قرآن ، تشنگى نيمروزهاى داغ ما را برطرف نما، و در آن روز وحشتِ بزرگ كه برانگيخته مىشويم، جامههاى ايمنى بر ما بپوشان.
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و به بركت قرآن ، فقر ما را به بىنيازى مبدّلساز ، و گشايش زندگى و فراوانى و فراخىِ روزىها را بر ما ارزانى دار ، و ما را از خصلتهاى نكوهيده و خوىهاى پست ، دور گردان، و از [فرو افتادن در ]ورطه كفر و از انگيزههاى نفاق نگاهمان بدار، تا اين كه در قيامت، قرآن ، راهبر ما به سوى خشنودى و بهشتهاى تو و در دنيا دور كننده ما از ناخشنودىِ تو و تجاوز از مرزهايت باشد ، و در نزد تو گواهى دهد كه ما حلال آن را حلال و حرامش را حرام مىداشتيم.
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و به حقّ قرآن، در هنگام مرگ ، اندوه و تشويش جان كندن را، و فشار ناليدن را، و خرخرهاى پياپى را بر ما آسان گردان ، در آن هنگام كه جانها به استخوانهاى چنبره مىرسد و گفته مىشود: كيست افسونگر [كه دعا بخواند تا اين محتضر ، شفا يابد]؟ و در آن هنگام كه فرشته مرگ براى گرفتن جانها از پرده غيبها آشكار مىشود ، و آنها را با كمان مرگها ، آماج تيرهاى وحشتِ جدايى مىنمايد ، و از زهر مرگ براى آنها جامى شرنگآلود مىسازد، و كوچيدن و رفتن ما به سوى آخرت ، نزديك مىشود، و كردارها طوق گردنها مىشوند، و تا روز ديدار كه وعدهگاه ماست، گورها آرامگاه مىگردند .
خدايا! بر محمّد و خاندان او درود فرست، و ورود به خانه پوسيدن ، و اقامت طولانى ميان لايههاى زمين را بر ما مبارك گردان، و پس از جدا شدن از دنيا، گورها را بهترين منزل ما قرار بده، و به لطف و رحمتت، تنگى لحدها را برايمان فراخ گردان، و ما را در ميان حاضران قيامت ، به واسطه گناهان بزرگمان ، رسوا مكن. نيز به واسطه قرآن، بر خوارىِ ما در ايستگاه عرضه[ى اعمال] بر تو رحم فرما، و در روز گذر از پل جهنّم كه پل به لرزه در مىآيد ، گامهايمان را از لغزيدن نگهدار، و پيش از برانگيخته شدن، تاريكىهاى قبرهايمان را بِدان روشن گردان، و به واسطه آن ، ما را از هر گونه [تشويش و ]اندوه روز قيامت، و وحشتهاى شديد آن روزِ مصيبتبار بِرهان، و در آن روزِ افسوس و پشيمانى كه ستمگران ، روسياه مىشوند ، ما را روسفيد نماى، و براى ما در سينههاى مؤمنان ، محبّت قرار ده، و زندگى را بر ما مشقّتبار مكن.
خدايا! بر محمّد، بنده و فرستادهات، درود فرست كه او پيام تو را ابلاغ كرد، و فرمانت را اجرا و بندگانت را نصيحت نمود .
خدايا! پيامبر ما را - كه درودهاى تو بر او و خاندانش باد - در روز رستاخيز ، نزديكترينِ پيامبران به خودت، و تواناترينِ آنان در شفاعت كردن نزد تو، و بامنزلتترينِ آنان و آبرومندترينِ ايشان در پيشگاه خودت ، قرار بده .
خدايا! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست، و بناى او را برافراشته دار، و بُرهان او را بزرگ، و ترازو [ى اعمال] او را سنگين، و شفاعتش را بپذير، و بر مقام قُرب او بيفزاى، و روسفيدش گردان، و نورش را كامل ساز، و درجهاش را بالا ببَر، و ما را بر سنّت او زنده بدار، و بر آيين او بميران، و ما را در شاهراه او حركت ده، و بر راه او ببَر، و ما را از فرمانبرداران او قرار ده، و در گروه او بميران، و به حوض او وارد گردان، و با جام او سيراب فرما.
خدايا! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست ؛ دروى كه به واسطه آن ، او را به برترين خير و فضل و كرامتت كه [به آن ]اميدوار است، برسانى . همانا تو داراى رحمت گسترده و فضل كريمانهاى .
خدايا! او را در برابر اين كه پيامهاى تو را ابلاغ كرد، و آيات تو را رساند، و بندگانت را راهنمايى كرد ، و در راه تو جهاد نمود، برترين پاداشى را عطا فرما كه به هر يك از فرشتگان مقرّبت و پيامبران برگزيده و مُرسَلت عطا كردهاى. درود و رحمت و بركات خدا بر او و بر خاندان پاك و پاكيزهاش باد!
