تاريخي خود، يك سره به هيچ مي‏انگارد.
از جمله دلايل و شواهدي كه ديدگاه مشهور تقابل مدارس و دار العلم‏ها را زير سؤال مي‏برد و تحليل عبد الجليل رازي را (در كتاب نقض) تقويت مي‏كند، وجود دار العلم‏هاي سُنّي، مثل دار العلم ابن سِوار در بصره در روزگار آل بويه و دار العلم مارستاني در بغداد پس از آل بويه و نيز وجود مدارس شيعي متعدّد در قم و ري در روزگار سلجوقيان است.
به علاوه، عبد الجليل، «موقوفه» و «عمومي» شدن مراكز علمي و كتاب‏خانه‏ها در عصر سلجوقي ـ كه تحوّلي مثبت در نهاد آموزش محسوب مي‏شوند ـ و نيز اهتمام سلاجقه به گردآوري كتاب‏هاي دار العلم‏هاي پيشين و استنساخ آنها را مي‏ستايد و بدين ترتيب، به طور ضمني اشاره مي‏كند كه ميراث علمي عصر آل بويه، همچنان محفوظ است و وزيران و ديوانيان سياستمدار سلجوقي، آنها را به در بُرده و به كتاب‏خانه‏هاي مدارس بعدي، منتقل و وقف نموده‏اند.

تلاش اين حكومتگران سُنّي مذهب براي مقابله با مراكز علمي شيعيان (دار العلم‏ها و دار الكتب‏هاي آل بويه و فاطميان مصر) و نيز اهتمام آنها به جبران خسارت‏هاي وارد شده بر علم و اهل علم را عاملي مؤثّر و بلكه اصلي مي‏شمارند؛ امّا مروري بر كتاب نقض نشان مي‏دهد كه مؤلّف آن، در بيان آثار و مفاخر شيعه، تا نهايت درجه ممكن، از ذكر نام كتاب‏خانه‏ها و دار العلم‏ها و دار الكتب‏هاي سوخته و بر باد رفته شيعيان، پرهيز مي‏كند و در عوض، در يادكرد مؤسّسان شيعي اين مراكز علمي، با زيركي، بر خدمات اجتماعي و عام المنفعه و حسن تدبير و درايت و كشورداري و مردم‏داري آنها تأكيد مي‏كند و در اين راه، ساختن پُل و نهر و كاريز و بيمارستان و برگزاري مجالس مناظره و... را بر تأسيس دار العلم‏ها و كتاب‏خانه‏هايي كه ويژه اهل علم و مستقر در دربار بوده‏اند، مقدّم مي‏دارد.
وي همچنين، تلاش گسترده سلجوقيان را در تأسيس مدارس، مي‏ستايد و به گستردگي به نقش وزيران شيعي در اين توسعه و تجهيز و پشتيباني مدارس (از طريق موقوفات و عطايا و مَبرّات و...) اشاره مي‏كند و مي‏كوشد تا نشان دهد كه مدارس عصر سلجوقي، ادامه طبيعي و تاريخي دار العلم‏ها و دار الكتب‏ها و دار الحكمه‏هاي پيش از خودند (و نه در برابر آنها) و بر همين اساس، به كثرت وزيران و ديوانيان شيعي در دربارهاي سلاجقه (با ذكر نام و منصب) و كثرت مدارس و موقوفات فرهنگي آنها در اين عصر، افتخار مي‏كند و از وفاداري و صداقت آنها در خدمت به مخدومان خويش و تبعيّتشان از سياست‏هاي فرهنگي سلاجقه، شواهد و مؤيّدات فراوان مي‏آورد. بدين ترتيب، ذهنيت مشهور تقابل و تعصّب شيعه و سنّي را در تحليل