55
چکيده مقالات کنگره بزرگداشت عبدالجليل رازي قزويني

پيش قابل توجّه است، به گونه‏اي كه حدود شصت اثر در اين راستا در دويست سال تأليف شده است. چرايي اين افزايش، نيازمند بررسي كتاب‏هاي مناقبِ باقي مانده و گزاره‏هاي تاريخي است كه اين پژوهش، عهده‏دار آن شده است. كتاب نقض، اثر عبد الجليل قزويني، يكي از مهم‏ترين آثاري است كه به موضوع مناقب‏خواني پرداخته و به خوبي، فضاي مه‏آلود اين دوران را ترسيم كرده است. اين كتاب، منبع خوبي براي شناسايي علل و عوامل فزوني مناقب‏نگاري در اين سده‏هاست. به نظر مي‏رسد كه عوامل متعدّد سياسي، علمي و فرهنگي، سبب اين جهش نگارشي شده كه به برخي از آنها در اين نوشتار اشاره شده است.
كليدواژه‏ها: مناقب‏نگاري، فضائل‏نويسي، سده ششم هجري، سده هفتم هجري، سبك‏شناسي، تاريخ حديث.


چکيده مقالات کنگره بزرگداشت عبدالجليل رازي قزويني
54

21
سيطره سبك مناقب‏نگاري در «سدة ششم و هفتم هجري»‏

مهدي غلامعلي ۱

سده‏هاي ششم و هفتم هجري را مي‏توان نقطه عطفي در تاريخ تشيّع دانست؛ دوراني كه با وجود دشواري‏هاي طاقت‏فرسا، دانشيان شيعي توانستند از انديشه شيعي در مقابل سيل شبهات و اتّهامات عامه و دستگاه حاكميت به نيكي پاسداري كنند. از اين دوران در تاريخ حديث شيعه، همواره با عناوين دوران فترت يا ركود ياد مي‏شود. اگرچه در مقايسه با سده‏هاي پيشين، اين تعبير صحيح است، امّا بايد توجّه داشت، دشمني‏هاي مخالفان، بسيار شديد بوده است و نويسندگان براي مقابله با هجمه‏هاي مختلف حاكمان، از هيچ تلاشي فرو گذار نكرده‏اند. سبك‏هاي مناقب‏نگاري و اربعين‏نويسي، نمادي از تلاش سترگ ايشان است كه بيش از ديگر سبك‏ها در اين بازه زماني در تاريخ تدوين حديث شيعه رخ نمود. اين شيوه‏ها داراي نقاط قوّت و ضعف بوده است. رشد و سيطره منقبت‏نگاري در اين دو سده، بيش از

1.عضو هيئت علمي دانشكده علوم حديث.

  • نام منبع :
    چکيده مقالات کنگره بزرگداشت عبدالجليل رازي قزويني
تعداد بازدید : 94494
صفحه از 194
پرینت  ارسال به