مى‏داند. وى در جايى مى‏نويسد:
هر مسلمان كه اين كتاب كه اين مدّعى ساخته است به استقصاء بخواند، بداند كه بر آل مصطفى خلفا عن سلف، چگونه كين و عداوت ظاهر گردانيده است و بر شريعت آل رسول.^۱
از اين قبيل گزارش‏ها در باره دشمنى نويسنده بعض فضائح الروافض با شيعه و اهل بيت عليهم السلام در كتاب نقض، قابل توجّه است و گوياى آن است كه انگيزه نويسنده در حقيقت، ابراز دشمنى عليه شيعه است و به نوعى، دفاع از اُمَويان در برابر علويان در لباس دفاع از سنّت و صحابه.

3. محتواى «نقض»

الف. مباحث كلامى‏

كتاب نقض، به عنوان كتابى كلامى نوشته شده است. گرچه در آن آگاهى‏هاى بسيارى از دانش‏هاى ديگر ديده مى‏شود، با اين حال، امّا چون در پاسخ كتابى در مباحث اعتقادى نوشته شده است، صبغه اصلى كتاب، كلامى است. در اين جا در پى نقل همه مباحث كلامى اين كتاب نيستيم؛ امّا در مباحث كلامى اين كتاب، گاه نكات بسيار نغز و دلكشى يافت مى‏شوند كه اشاره به اين قبيل از مباحث كلامى كتاب، خالى از لطف نيست. در آغاز، اين نكته را بايد يادآور شد كه در نگرش نويسنده بعض فضائح الروافض، شيعيان، افرادى هستند كه بر مسلمانان كينه

از بيان اصولى كه شيعه به آن معتقد است مى‏نويسد:
اين مجملى است از اصول مذهب شيعت اماميه اصوليه اثنى عشريه، نه دشنام و بغض بوبكر و عمر و عثمان كه خواجه انتقالى به فتواى خواجگان سنّى، لقب مجبّر مذهب به تعصّب و خصومت و تهييج عوام و اوباش و رذائل الناس در اين كتاب بيان كرده است كه شتم و عداوت بوبكر و عمر پندارم نجات آخرت بنشايد، و گر اين بيچاره به بعث و نشور و قيامت و حساب و قواب و عقاب ايمان داشتى، حقّا كه اگر با مال‏هاى عالم و جاه دنيا اختيار چنين تصنيفى نكردى كه هر كس كه مؤمنى يا مسلمانى را ملحد يا كافر خواند به قول رسول او بارى باشد اگر اين نباشد.^۱
از اين عبارت، چند نكته به دست مى‏آيد: نخست، اين كه به اعتقاد عبد الجليل، نويسنده بعض فضائح الروافض، سنّى واقعى نبود؛ بلكه فردى بود كه تغيير مذهب داده و از مذهب ديگرى منتقل شده است. دوم، اين كتاب را به دستور افرادى نوشته است كه آنان هم در پى دفاع از سنّت نبوى نبودند؛ بلكه افرادى معتقد به جبر بودند. از همه مهم‏تر اين كه انگيزه آنان نه دفاع از مذهب خاص، بلكه ايجاد بلوا و اغتشاش در جامعه آن روز بود و مى‏خواستند توده‏هاى نادان و متعصّب را تحريك كنند. عبد الجليل بارها از كينه‏ورزى نويسنده عليه شيعه و بخصوص اهل بيت عليهم السلام ياد مى‏كند و نگارش اين كتاب را زاييده چنين عنادى