فصل يكم : جايگاه مرثيه‏سرايى عزادارى در سخن و سيره پيشوايان‏

بر پايه روايات ، مرثيه‏سرايى براى سالار شهيدان و يارانش ، و عزادارى براى آنان و گريه بر مصايبى كه بر ايشان گذشت ، خصوصاً در دهه اول محرم و بالاخص در روز عاشورا مورد تأكيد خاندان رسالت است .
عزادارى براى سيد الشهدا در حقيقت اظهار محبت به خاندان رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله است كه قرآن مودت آنها را واجب كرده است :
(قُل لَّا أَسَْلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى‏ .¹
بگو در برابر اين (رسالت) مزدى از شما نمى‏خواهم ،جز دوست داشتن خويشاوندان (مرا)) .
عزادارى براى سيد الشهدا ، اظهار همدردى در بزرگ‏ترين مصايبى است كه براى اهل بيت عليهم السلام و در واقع براى اسلام پيش آمد .
شيخ صدوق از امام صادق عليه السلام روايت كرده كه مى‏فرمايد :
...رَحِمَ اللَّهُ شيعَتَنا ، شيعَتُنا - وَاللَّهِ - هُمُ المُؤمِنونَ ، فَقَد - وَاللَّهِ - شَرِكونا

است به تفصيل ، تبيين گرديده است .^۱ در آخرين فصل اين فرهنگ‏نامه ، به تحليلى درباره متفرّدات منابع متأخّر پرداخته‏ايم، كه ابتدا دلائل بهره نبردن خود از منابع متأخّر و اقسام گزارش‏هاى اين منابع ، بيان شده و در ادامه ، شمارى از گزارش‏هايى كه در منابع متأخر آمده يا در افواه ، شهرت يافته‏اند ، امّا در منابع اصلى ديده نمى‏شوند ، گردآورى شده است .
از خداوند منان مى‏خواهم كه در كنار دانش‏نامه امام حسين عليه السلام به اين فرهنگ‏نامه ، بركتى عنايت كند كه در سال نوآورى‏^۲ ، حركتى نو در راه فرهنگ‏سازى صحيح مرثيه‏سرايى پديد آيد و دست‏اندركاران امور فرهنگى كشور ، و خطبا و مرثيه‏سرايان با مطالعه دقيق آن ، موجبات شكوفايى هر چه بيشتر فرهنگ عاشورا و بهره‏بردارى از آن در جهت زمينه‏سازى حكومت جهانى اسلام به رهبرى مهدى آل محمد صلى اللَّه عليه و آله را فراهم سازند ، آمين .
اللّهمّ ارزقنا شفاعة الحسين عليه السلام يوم الورود وثبت لنا قدم صدق عندك مع الحسين وأصحاب الحسين الّذين بذلوا مهجهم دون الحسين عليه السلام .
محمدى رى شهرى‏
10 / 5 / 1387
28 رجب 1429