بسيارى از مطالب بى‏اساس و دروغ كه موجب وهن اهل بيت عليهم السلام است و متأسفانه به عنوان مرثيه مطرح مى‏گردد ريشه در منابع غير معتبر دارد ، و از اين رو منبع‏شناسى‏^۱ در كنار اخلاص نخستين شرط ذاكران و مرثيه‏سرايان راستين تاريخ خونبار عاشورا است و كسانى كه فاقد اين شرط باشند ، شايستگى براى ذكر مصيبت اهل بيت عليهم السلام ندارند :
شخصى در شهر كرمانشاه خدمت عالم كامل جامع فريدى ، آقا محمدعلى صاحب مقامع و غيره - قدس سره - رسيده و عرض كرد : در خواب مى‏بينم به دندان خود گوشت بدن مبارك حضرت سيد الشهداء عليه السلام را مى‏كَنَم! آقا او را نمى‏شناخت ، سر به زير انداخت و متفكر شد ، پس به او فرمود : شايد روضه‏خوانى مى‏كنى ؟! عرض كرد : بلى . فرمود : يا ترك كن يا از كتب معتبره نقل كن .^۲

3 . گزارش‏هاى ذلّت‏بار

حسين بن على عليه السلام مظهر عزّت الهى و عاشورا جلوگاه حماسه و عزّت حسينى ، و شعار دشمن شكن «هيهات منّا الذّلّة» ميراث گرانبهاى اوست ، در منابع معتبر گزارش شده كه آن حضرت ضمن يك سخنرانى حماسى در روز عاشورا خطاب به سپاه دشمن فرمود :
ألا وإنَّ الدَّعِيَّ ابنَ الدَّعِيِّ قَد رَكَزَ بَينَ اثنَتَينِ ، بَينَ السِّلَّةِ وَالذِّلَّةِ ،

از پر منبع‏ترين تاريخ‏ها است . مرحوم آخوند خراسانى‏^۱ فرموده بود آنها كه به دنبال روضه نشنيده مى‏روند ، بروند روضه‏هاى راست را پيدا كنند كه آنها را احدى نشنيده است .^۲
شمارى از مرثيه‏سرايان مى‏پندارند هر چه چاپ و منتشر شد قابل استناد است و كارى با اعتبار منبع ندارند ، نويسنده ارجمند كتاب لؤلؤ و مرجان درباره برخى از مطالب نادرستى كه بر زيارت معتبر وارث افزوده شده مى‏گويد :
روزى طلبه‏اى را ديدم كه آن دروغ‏هاى قبيحه را براى شهدا مى‏خواند ، دستى بر كتفش گذاشتم ، ملتفت من شد ، گفتم : از اهل علم قبيح نيست چنين اكاذيب در چنين محضرى ؟! گفت : مگر مروى نيست ؟ تعجب كردم ، گفتم : نه . گفت : در كتابى ديدم . گفتم : در كدام كتاب ؟ گفت : مفتاح الجنان‏^۳ . ساكت شدم ، كسى كه در بى‏اطلاعى كارش به اينجا رسد كه جمع كرده بعضى عوام را كتاب شمرد و مستند قرار دهد ، قابل سخن گفتن نيست .^۴