فصل پنجم : كتاب‏شناسى تاريخ عاشورا و عزادارى‏

درباره تاريخ عاشورا و بويژه عزادارى و مقتل كتاب‏هاى بسيارى در طول تاريخ نگاشته شده است كه اين خود نشان از اهتمام عالمان و محققان شيعى بدين مسأله است.^۱
اين منابع در اعتبار و دقت در نقل و تحليل يكسان نيستند و مى‏توان آنها را به دو دسته كلى قابل استناد و ضعيف تقسيم كرد . اين تقسيم‏بندى در كتاب‏هاى در دسترس قابل انجام است ، اما دسته ديگرى به نام منابع مفقود را نيز بايد در نظر داشت ، منابعى كه تنها در فهرست‏ها به آنها اشاره شده و اكنون به آنها دسترسى مستقيم نداريم ، هر چند برخى اخبارشان به كتاب‏هاى ديگر راه يافته است .
بنا بر اين با سه گروه منبع ، مُواجهيم: 1 . منابع قابل استناد، 2. منابع غير قابل استناد ، 3 . منابع معاصر .

بزرگوار ، فرمود :
ما مِن رَجُلٍ ذَكَرَنا أو ذُكِرنا عِندَهُ ، فَخَرَجَ مِن عَينَيهِ ماءٌ ولَو قَدرَ مِثلِ جَناحِ البَعوضَةِ ، إلّا بَنَى اللَّهُ لَهُ بَيتاً فِي الجَنَّةِ ، وجَعَلَ ذلِكَ حِجاباً بَينَهُ وبَينَ النّارِ.^۱
هيچ كس نيست كه ما را ياد كند و يا در نزدش ياد شويم و از چشمانش اشكى بيايد، هر چند كه به اندازه بال پشه، مگر اين كه خداوند، برايش خانه‏اى در بهشت بنا مى‏كند، و آن را ميان او و آتش حجاب قرار مى‏دهد .
مرثيه‏سراى هنرمند آن است كه با تكيه بر منابع معتبر و بر پايه تحليل و تبيين صحيح حادثه عاشورا ، بيشترين نقش را در تبلور عاطفه و احساسات مردم نسبت به سالار شهيدان ايفا نمايد ، و بدين سان خدامحورى و ارادت به خاندان رسالت را در جامعه گسترش دهد .