91
فرهنگ‌ نامه مرثيه‌سرايي و عزاداري سيدالشهدا عليه السلام

و غير معتبر مشتمل گشت . نراقى خود به ضعيف بودن برخى گزارش‏هاى كتابش تصريح كرده‏۱ و از اين رو مورد انتقاد برخى از عالمان پس از خود قرار گرفته است . ميرزا محمّد تنكابنى برخى از اخبار آن را مظنون يا مقطوع الكذب دانسته‏۲ و محدث نورى با ابراز شگفتى از تأليف چنين كتابى از چنان عالم بزرگى ، برخى مطالب آن را منكر ناميده است .۳
شهيد مطهرى نيز نراقى را فقيه بزرگى خوانده ولى او را در تاريخ عاشورا ، صاحب اطلاع نمى‏داند و برخى مطالب او را نقد كرده است .۴ گفتنى است انتساب كتاب به نراقى، مشهور و ترديدى در آن نرفته‏۵ ، اما محتمل است كه آن را در اوايل سنّ تحصيل و پيش از رسيدن به مراتب كمال علمى ، نوشته باشد .

6 . اكسير العبادات فى اسرار الشهادات «اسرار الشهادة»

آغا بن عابد دربندى شيروانى مشهور به فاضل دربندى (م 1285 يا 1286) از نويسندگانى است كه افزون بر رشته تخصصى خود ، فقه ، در ديگر رشته‏ها ، مانند تاريخ عاشورا نيز كتاب نوشت . او با جمع

1.مقدمه محرق القلوب ، به نقل از : عاشورا پژوهى : ص ۴۰۶ .

2.قصص العلماء : ص ۱۳۳

3.لؤلؤ و مرجان : ص ۲۴۵ .

4.ر . ك : حماسه حسينى : ج ۱ ص ۲۸ .

5.ر . ك : الذريعة : ج ۴ ص ۴۶۱ و ج ۲۰ ص ۱۴۹ و ج ۲۱ ص ۳۵۹ و ايضاح المكنون : ج ۲ ص ۴۴۳ و هدية العارفين : ج ۲ ص ۳۵۲ .


فرهنگ‌ نامه مرثيه‌سرايي و عزاداري سيدالشهدا عليه السلام
90

به هم درآميخته است .واز اين روآن را متناسب با هدف و شيوه مؤلف ، المجالس الطريحيه و يا المجالس الفخريه نيز ناميده‏اند . ضعف ديگر كتاب ،اختلافات موجود در نسخه‏هاى متفاوت آن است كه مى‏تواند نشانگر تصرّفات بعدى در آن باشد .۱
محدّث نورى منتخب طريحى را مشتمل بر مطالب موهون و غير موهون مى‏داند۲ و ميرزا محمد ارباب قمى ، مسامحات فراوان در آن را گوشزد كرده و روايات مختص آن را معتبر ندانسته است .۳ برخى مطالب ضعيف كتاب قابل ترديد و ردّ هستند كه خوانندگان را به صفحات ذيل ارجاع مى‏دهيم .۴

5 . محرق القلوب‏

محرق القلوب ، نوشته ملا مهدى نراقى (م 1209 ق) است . او با اقتباس از روضة الشهداء ، به عرضه مطالبى دست يازيد كه به گونه‏اى شورانگيز ، عواطف و احساسات مردم را به سوى واقعه كربلا سوق دهد ، اما چون مأخذ نراقى ، روضة الشهداء ، كتابى ضعيف و مخلوط از مطالب درست و نادرست بود ، نوشته او نيز بر اخبار ضعيف

1.ر . ك : سخن شيخ آقا بزرگ تهرانى در الذريعة : ج ۲۲ ص ۴۲۰ .

2.لؤلؤ و مرجان : ص ۲۸۷ .

3.اربعين حسينيه : ص ۶۴ .

4.مانند كشته شدن بيش از ده هزار سوار كار در عاشورا (ص ۴۵۰) و مخلوط كردن سه جريان شهادت حضرت عباس و آب آوردن براى طفل ابا عبد اللَّه و شهادت حضرت على اكبر (ص ۴۳) و ... .

  • نام منبع :
    فرهنگ‌ نامه مرثيه‌سرايي و عزاداري سيدالشهدا عليه السلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 96221
صفحه از 133
پرینت  ارسال به