امام على علیه السلام فرمود:
أَلصِّيامُ أَحَدُ الصِّحَّتَيْنِ.
روزه گرفتن، يكى از دو تندرستى است.
غررالحكم ج2 ص27
امام على علیه السلام فرمود:
صَمْتٌ يَكْسُوكَ الْكَرامَةَ خَيْرٌ مِن قَوْلٍ يَكْسِبُكَ النَّدامَةَ.
سكوتى كه تو را جامه كرامت و بزرگوارى ...
امام على علیه السلام فرمود:
شَرُّ النَّاسِ مَنْ لا يَثِقُ بِأَحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ وَلا يَثِقُ بِهِ أَحَدٌ لِسُوءِ فِعْلِهِ.
بدترين مردم ...
امام على علیه السلام فرمود:
خَيْرُ الإِختِيارِ صُحْبَةُ الأَخيارِ.
بهترين گزينش، همنشينى با نيكان است.
غررالحكم ج3 ص421
امام على علیه السلام فرمود:
أَكْرِمْ ضَيْفَكَ وَإِنْ كانَ حَقيرًا وَ قُمْ مِنْ مَجْلِسِكَ ِلأَبيكَ و مُعَلِّمِكَ وَ إِنْ كُنْتَ أَمير. ...
امام على علیه السلام فرمود:
شَرُّ النَّاسِ مَنْ لايُرْجى خَيْرُهُ وَلا يُؤمَنُ شَرُّهُ.
بدترين مردم كسى است كه نه اميدى به ...
امام على علیه السلام فرمود:
مِنَ الشِّقاءِ أَنْ يَصُونَ الْمَرْءُ دُنياهُ بِدينِهِ.
از شقاوت و بدبختى است كه انسان، دنياى خود ...
امام على علیه السلام فرمود:
عَوِّدْ أُذُنَكَ حُسْنَ الإِسْتِماعِ وَلاتُصْغِ إِلى مالا يَزيدُ فىصَلاحِكَ.
گوش خود را به خوب گوش دادن ...
امام على علیه السلام فرمود:
ما أَكْثَرَ الْعِبَرُ وَ أَقَلَّ الإِعْتِبارُ.
وسايل عبرت گرفتن چه بسيارند، اما عبرت گرفتن چه اندك ...
امام على علیه السلام فرمود:
لا تَخَفْ إِلاَّ ذَنْبَكَ.
جز از گناه خويش مترس.
غررالحكم ج6 ص262
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ قَرَعَ بابَ اللَّهِ فُتِحَ لَهُ.
هركس آستان خدا را بكوبد، در به رويش گشوده مىشود. ...
امام على علیه السلام فرمود:
عَلَى الصِّدْقِ وَ الأمانَةِ مَبْنَى الإِيمانِ.
پايه گذارى ايمان بر راستگويى و امانتدارى است.
غررالحكم ج4 ...
امام على علیه السلام فرمود:
حُسْنُ التَّدبيرِ وَ تَجَنُّبُ التَّبذيرِ مِنْ حُسْنِ السِّياسَةِ.
تدبير و آيندهنگرى نيكو و پرهيز از ولخرجى، ...
امام على علیه السلام فرمود:
لاتَخْلُو الأَرْضُ مِنْ قائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ، إِمَّا ظاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خائِفاً مَغْمُور.
زمين هرگز از ...
امام على علیه السلام فرمود:
خَيْرُ مَنْ شاوَرْتَ: ذَوُوالنُّهى وَالْعِلْمِ وَأُولُوالتَّجارِبِ وَالْحَزْمِ.
بهترين كسانى كه با آنان مشورت مىكنى،
صاحبان خرد ...
مشغوليت و مسؤوليت
امام على علیه السلام فرمود:
كُنْ مَشْغُولاً بِما أَنْتَ عَنْهُ مَسْؤُولٌ.
به كارى مشغول باش كه از آن سؤال ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَكْثِرِالنَّظَرَ اِلىمَنْ فُضِّلْتَ عَلَيهِ، فَاِنَّ ذلِكَ مِنْأَبْوابِالشُّكْرِ.
به كسانى كه نسبت به آنان برترى داده شدهاى، ...
امام على علیه السلام فرمود:
رُبَّ كَلامٍ جَوابُهُ السُّكُوتُ.
چه بسا سخنى كه پاسخ آن، سكوت است!
غررالحكم ج4 ص64
امام على علیه السلام فرمود:
سَبَبُ الْفَقْرِ الإِسْرافُ.
اسراف، عامل تنگدستى است.
غررالحكم ج4 ص122
امام على علیه السلام فرمود:
آفَةُ الْمُلْكِ ضَعْفُ الحِمايَةِ.
آفت زمامدارى، ضعف حمايت (از سوى مردم) است.
غررالحكم ج3 ص107
امام على علیه السلام فرمود:
ثَمَرَةُ الُْمحاسَبَةِ صَلاحُ النَّفْسِ.
ثمره محاسبه، اصلاح شدن نفس است.
غررالحكم ج3 ص334
امام على علیه السلام فرمود:
يَنْبَغى لِمَنْ عَرَفَ الزَّمانَ أَنْ لا يَأمَنَ الصُّرُوفَ وَالغِيَرَ.
كسى كه زمان را مىشناسد، سزاوار است ...
امام على علیه السلام فرمود:
سُرُورُ المُؤمِنِ بِطاعَةِ رَبِّهِ وَ حُزْنُهُ عَلى ذَنْبِهِ.
شادى مؤمن به فرمانبردارى از پروردگارش است و ...
امام على علیه السلام فرمود:
كَيْفَ يَزْهَدُ فىِالدُّنيا مَن لا يَعْرِفُ قَدْرَ الآخِرَةِ؟
چگونه در دنيا پارسايى پيشه مىكند، كسى كه ارزش ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلْمَشيبُ رَسُولُ الْمَوْتِ.
پيرى، قاصد مرگ است.
غررالحكم ج1 ص315
امام على علیه السلام فرمود:
مَغْلُوبُ الشَّهْوَةِ أَذَلُّ مِن مَمْلوكِ الرِّقِّ.
مغلوب شهوت، ذليلتر از برده زرخريد است.
غررالحكم ج6 ص138 ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ ضَعُفَ عَنْ حِفْظِ سِرِّهِ فَهُوَ عَنْ سِرِّ غَيْرِهِ أَضْعَفُ.
كسى كه از نگهدارى راز خود ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ ضَعُفَ عَنْ حِفْظِ سِرِّهِ فَهُوَ عَنْ سِرِّ غَيْرِهِ أَضْعَفُ.
كسى كه از نگهدارى راز خود ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ رَضِىَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيهِ.
كسى كه خود پسند باشد، دشمنانش زياد مىشوند.
غررالحكم ...
امام على علیه السلام فرمود:
بِالرِّفْقِ تَدُومُ الصُّحْبَةُ.
دوستى و مصاحبت، بارفق و مدارا دوام مىيابد.
غررالحكم ج3 ص237
امام على علیه السلام فرمود:
ألرِّضا بِالْكِفافِ يُؤَدّى اِلَى العِفافِ.
خرسندى و رضايت به اندازه كفاف، به عفاف مى انجامد.
غررالحكم ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ أَبْصَرَ زَلَّتَهُ صَغُرَتُ عِنْدَهُ زَلَّةُ غَيْرِهِ.
هر كس لغزش خود را ببيند، لغزش ديگران در ...
امام على علیه السلام فرمود:
حَلاوَةُ الظَّفَرِ تَمْحُو مَرارَةَ الصَّبْرِ.
شيرينى پيروزى، تلخى صبر را مىزدايد.
غررالحكم ج3 ص398
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ خافَ العِقابَ إِنْصَرَفَ عَنِ السَّيِّئاتِ.
هر كس از عقاب و كيفر بترسد، از گناهان دورى ...
امام على علیه السلام فرمود:
تَزَوَّدُوا مِنَ الدُّنيا ما تَحُوزُونَ بِهِ أَنْفُسَكُمْ غَد.
از دنيا رهتوشه برگيريد، با چيزى كه فردا ...
امام على علیه السلام فرمود:
قَليلٌ تَدُومُ عَلَيهِ خَيْرٌ مِنْ كَثيرٍ مَمْلُولٍ.
كار اندكى كه برآن استمرار و مداومت داشته باشى، ...
امام على علیه السلام فرمود:
ألتَّدْبيرُ قَبْلَ الْعَمَلِ يُؤمِنُ النَّدَمَ.
تدبير و آيندهنگرى پيش از عمل، از پشيمانى ايمن مىسازد.
غررالحكم ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَوَدَّةُ ذَوِى الدّينِ بَطيئَةُ الاِنْقِطاعِ دائِمَةُ الثَّباتِ وَالبَقاءِ.
دوستىدينداران،ديرگسسته مىشود وثبات وبقاىآن هميشگىاست.
غررالحكم ج6 ص132 ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَشْقَى النّاسِ مَنْ باعَ دينَهُ بِدُنيا غَيْرِهِ.
بدبختترين مردم كسى است كه دين خود را به ...
امام على علیه السلام فرمود:
عَجِبْتُ لِمَنْ يَحْتَمِى الطَّعامَ لأِذِيَّتِهِ كَيْفَ لا يَحْتَمِى الذَّنْبَ لأَِليمِ عُقُوبَتِهِ.
در شگفتم از كسى كه ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِضْرِبُوا بَعْضَ الرّأىِ بِبَعْضٍ يَتَوَلَّدُ مِنْهُ الصَّوابُ.
بعضى انديشهها را به بعضى ديگر بزنيد، انديشه درست ...
امام على علیه السلام فرمود:
زَكاةُ اليَسارِ بِرُّالْجِيرانِ وَصِلَةُ الأَرْحامِ.
زكات توانگرى و تمكن، نيكى به همسايگان و پيوند با خويشاوندان ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِنَّ مَثَلَ الدُّنيا وَالآخِرَةِ كَرَجُلٍ لَهُ اِمْرَأتانِ اِذا اَرْضى اِحديهُما اَسْخَطَ الآخَرَ.
مثل دنيا و ...
امام على علیه السلام فرمود:
شَرُّ النَّاسِ مَنْ يَتَّقيهِ النَّاسُ مَخافَةَ شَرِّهِ.
بدترين مردم كسى است كه مردم، به خاطر ترس ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَكْرِمْ عَشيرَتَكَ فَاِنَّهُمْ جَناحُكَ.
خويشاوندان خود را گرامى بدار، چرا كه آنان بال و پرِ تو ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلإمامَةُ نِظامُ الأُمَّةِ.
امامت، نظام و سامانبخش امت است.
غررالحكم ج1 ص274
امام على علیه السلام فرمود:
لا نِعْمَةَ أَهْنَأُ مِنَ الأَمْنِ.
هيچ نعمتى گواراتر از امنيّت نيست.
غررالحكم ج6 ص435
امام على علیه السلام فرمود:
فازَ بِالسَّعادَةِ مَنْ أَخْلَصَ العِبادَةَ.
كسى كه در عبادت، اخلاص ورزيد، به سعادت و كاميابى رسيد. ...
امام على علیه السلام فرمود:
شَيْئانِ لايَعْرِفُ فَضْلَهُما إلاّ مَنْ فَقَدَهُما: ألشَّبابُ وَالعافِيةُ.
دوچيز است كه فضيلت آن دو را نمىشناسد ...
امام على علیه السلام فرمود:
لا تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ كُلَّما حَدَّثُوكَ فَكَفى بِذلِكَ حُمْق.
هر چه را مردم به تو گفتند، ...
امام على علیه السلام فرمود:
لا يَسُودُ مَنْ لا يَحْتَمِلُ إِخوانَهُ.
كسی كه برادران خويشراتحملنكند، هرگزبه سيادت وآقايى نمىرسد.
غررالحكم ج6 ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِخْتَرْ مِنْ كُلِّ شَئٍ جَديدَهُ وَ مِنَ الإخْوانِ أَقْدَمَهُمْ.
از هر چيزى تازهاش را انتخاب كن ...
امام على علیه السلام فرمود:
قِلَّةُ الأكْلِ يَمْنَعُ كَثيراً مِنْ أَعلالِ الجِسْمِ.
كم خوردن، از بسيارى از بيماريهاى جسمى جلوگيرى مىكند. ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِنَّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَ لا حِسابَ وَ غَداً حِسابٌ وَلا عَمَلَ.
امروز روز عمل است و ...
امام على علیه السلام فرمود:
لايَسْتَحْيِيَنَّ أَحَدٌ إِذا سُئِلَ عَمَّا لايَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ: لاأَعْلَمُ.
هرگاه از كسى سؤالى شد درباره چيزى كه ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِنَّ حَوائِجَ النَّاسِ إِلَيْكُمْ نِعْمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَيكُمْ فَاغْتَنِمُوه.
نيازهاى مردم به شما، نعمتى از سوى خداوند ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَوَدَّةُ الآباءِ نَسَبٌ بَيْنَ الأبْناءِ.
دوستى پدران، ميان فرزندان خويشاوندى محسوب مىشود.
غررالحكم ج6 ص132
امام على علیه السلام فرمود:
قَصِّرُوا الأَمَلَ وَ بادِرُوا الْعَمَلَ وَخافُوا بَغْتَةَ الأَجَلِ.
آرزو را كوتاه كنيد و به سوى عمل ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلْحَقُودُ مُعَذَّبُ النَّفْسِ مُتَضاعِفُ الْهَمِّ.
انسان كينه توز، پيوسته روحش در عذاب واندوهش رو به افزايش ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلْحِلْمُ يُطْفِئُ نارَ الغَضَبِ وَالحِدَّةُ تُؤَجِّجُ إِحْراقَهُ.
بردبارى وحلم، آتش چشم را فرو مىنشاند وحدت و ...
امام على علیه السلام فرمود:
يَنْبَغى لِلْعاقِلِ أَنْ يُقَدِّمَ لِاخِرَتِهِ وَ يَعْمُرَ دارَ إِقامَتِهِ.
براى خردمند، سزاوار است كه براى آخرتش ...
امام على علیه السلام فرمود:
نَفَسُ الْمَرْءِ خُطاهُ اِلى اَجَلِهِ.
نفس كشيدن انسان، گامهاى او به سوى اجل اوست.
غررالحكم ج6 ...
امام على علیه السلام فرمود:
بِالإحْسانِ تُمْلَكُ القُلُوبُ.
به وسيله نيكى و احسان، دلها به ملكيت درمىآيد.
غررالحكم ج3 ص228
امام على علیه السلام فرمود:
بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرُّكُمْ أَبْناؤُكُمْ.
به پدران خود خوبى كنيد، تا پسرانتان هم به شما خوبى كنند. ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَشْبَهُ النّاسِ بِأَنبِياءِاللَّهِ
أَقْوَلُهُمْ لِلْحَقِّ وَأَصْبَرُهُمْ عَلَى العَملِ بِهِ.
شبيهترين مردم به پيامبران خدا، آناناند كه نسبت ...
خوارى در زمان بركنارى
امام على علیه السلام فرمود:
تَكَبُّرُكَ فىِالوِلايَةِ ذُلٌّ فىِالْعَزْلِ.
تكبر تو در دوران رياست، موجب خوارى در دوران ...
امام على علیه السلام فرمود:
خَيْرُ الْبِرِّ ما وَصَلَ اِلَى الُْمحتاجِ.
بهترين نيكى و احسان، آن است كه به نيازمند برسد. ...
امام على علیه السلام فرمود:
مالا يَنْبَغى أَنْ تَفْعَلَهُ فِىالْجَهْرِ فَلاتَفْعَلْهُ فىِالسِّرِّ.
آنچه كه انجام دادنش در آشكارا سزاوار نيست، درپنهان ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلْحَريصُ أَسيرُ مَهانَةٍ لايُفَكُّ أَسْرُهُ.
حريص، اسير و گرفتار نوعى ذلت و خوارى است كه اسارتش ...
امام على علیه السلام فرمود:
ثَلاثَهٌ تَدُلُّ عَلىعُقُولِ
أَرْبابِها: أَلرَّسُولُ وَالْكِتابُ وَالْهَدِيَّةُ.
سه چيز، نشان دهنده عقل و خرد صاحبان آنهاست: ...
امام على علیه السلام فرمود:
صُحْبَةُ الأَخيارِ تَكْسِبُ الْخَيْرَ، كَالرّيحِ اِذا مَرَّتْ بِالطَّيِبِ حَمَلَتْ طيب.
همنشينى با نيكان، نيكى مىآورد، مثل ...
امام على علیه السلام فرمود:
فَقْدُ الْبَصَرِ أَهْوَنُ مِنْ فِقْدانِ الْبَصيرَةِ.
نابينايى، آسانتر و قابل تحملتر از نداشتن بينش و بصيرت ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ أَحْسَنَ اِلى جيرانِهِ كَثُرَ خَدَمُهُ.
كسى كه به همسايگانش نيكى كند، خدمتگزارانش زياد مىشود.
غررالحكم ...
امام على علیه السلام فرمود:
جُودُالرَّجُلِ يُحَبَّبُهُ اِلىأَضْدادِهِ وَبُخْلُهُ يُبْغِضُهُ اِلىأَوْلادِهِ.
بخشندگى مَرد، او را نزد رقيبان و مخالفانش محبوب مىسازد ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ مَدَحَكَ بِما لَيْسَ فيكَ فَهُوَخَليقٌ أَنْ يَذُمَّكَ بِمالَيْسَ فيكَ.
هركس تو را به چيزى مدح ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلتَّجَمُّلُ مِنْأَخْلاقِ المُؤمِنينَ.
آراستگى از اخلاق مؤمنان است.
(غررالحكم)
امام على علیه السلام فرمود:
لا يُعْرَفُ الرَّجُلُ اِلاّ بِعِلْمِهِ
كما لا يُعْرَفُ الْغَريبُ مِنَ الشَّجَرِ اِلاّ عِنْدَ حُضُورِ الَّثمَرِ.
انسان جز ...
امام على علیه السلام فرمود:
قَدِّرْ ثُمَّ اقْطَعْ وَ فَكِّرْ ثُمَّ انْطِقْ.
اندازه گير، سپس بِبُر. بينديش، آنگاه بگو.
غررالحكم ج4 ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ وَجَدَ مَوْرِداً عَذْباً يَرْتَوى مِنهُ فَلَمْ يَغْتَنِمْهُ يُوشِكُ اَنْ يَظْمَأَ وَيَطْلُبَهُ وَلَمْ يَجِدْهُ.
كسى كه ...
امام على علیه السلام فرمود:
اِنَّ رَأيَكَ لا يَتَّسِعُ لِكُلِّ شَئٍ فَفَرِّغْهُ لِلْمُهِمَّ.
فكر تو گنجايش هر چيز را ندارد، پس ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ عَلِمَ أَنَّهُ مُؤاخَذٌ بِقَولِهِ فَلْيُقَصَّرْ فِى المَقالِ
هر كس بداند كه نسبت به سخن گفتنش هم ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ جَهِلَ مَوْضِعَ قَدَمِهِ زَلِّ.
هركس كه جاى پاى خود را نشناسد، مىلغزد.
غررالحكم ج5 ص189 ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلْعَبْدُ حُرٌّ ما قَنَعَ، أَلْحُرُّ عَبْدٌ ماطَمَعَ.
بنده اگر قناعت كند، آزاد است،آزاد، اگر طمع داشته باشد ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنِ اشْتَغَلَ بِغَيْرِالْمُهِمِّ ضَيَّعَ الأَهَمَّ.
هر كس به كار غير مهم بپردازد، كار مهمتر را تباه ...
امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ طَلَبَ صَديقَ صِدقٍ وَفِيّاً طَلَبَ ما لا يُوجَدُ.
كسى كه در پى دوست صديق ...
امام على علیه السلام فرمود:
أَلصَّاحِبُ كَالرُّقْعَةِ فِىالثَّوبِ فَاتَّخِذْهُ مُشاكِل.
همنشين و دوست، همانند وصله در لباس است،
پس آن را همشكل ...
امام على علیه السلام فرمود:
إِنَّ اللَّهَ اخْتارَ لَنا شيعَةً يَنْصُرُونَنا
وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِن.
خداوند، براى ما شيعيان و ...
ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام
