بازدید : 2530

بررسی سندی و محتوایی نامه امام‏‏‏‏ رضا (علیه السلام) به حاکم طبس

چکیده : سرگذشت حسین‏بن موسی‏ الکاظم، برادر امام هشتم (علیه ‏السلام) همچون بسیاری از امامزادگان تا حدودی مبهم است. یکی از زوایای تاریک حیات وی مکان دفن اوست که اقوال متعددی درباره آن وجود دارد. او بنا به گزارش‌ مشهور، در شهر ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محمد باقری
پديدآورنده : حمیدرضا ثنایی
بازدید : 2243

اعتبارسنجی و مفهوم‏ شناسی احادیث «مَن بلغ»

چکیده : در منابع فریقین احادیثی مشهور به «مَن بلغ» ذکر شده است؛ مضمون این احادیث آن است که «اگر حدیثی به کسی رسید و محتوای آن مترتب‏ شدن ثوابی بر یک عمل بود و آن شخص به طلب ثواب، عمل را ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محمود کریمیان
بازدید : 1781

بررسی کاربرد عقل در نقد روایات

چکیده : عقل زیربنای تمام معیارهای نقد حدیث بوده و در نهایت این عقل است که با اعمال معیارهای دیگر بر سند و متن روایت، به صحت یا جعلی بودن آن حکم می‌کند. علاوه‌بر مبنا بودن عقل برای سایر معیار‌های نقد، یافته‌های ...

نویسنده :

 پديدآورنده : مجید معارف
پديدآورنده : لعیا مرادی
بازدید : 2077

نقد و بررسی روایات اسباب نزول آیات آغازین سوره معارج

چکیده : در کتب تفسیری، علوم قرآنی و اسباب نزول، برای آیات فراوانی، سبب نزول ­هایی گزارش شده است. که باید به ارزیابی سند و محتوای آنها همت گماشت. سبب نزول سوره معارج، موضوع اصلی این نوشتار است که روایات این بخش، ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محسن احتشامی نیا
پديدآورنده : طاهره علیمرادی
بازدید : 2099

نقد سندی و دلالی روایت «رفع قلم»

چکیده : مقاله حاضر به اعتبارسنجی روایتی موسوم به «رفع قلم» «...أَنْ یَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ کُلِّهِمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ...» از سه منظر: منبع‌، سند و محتوا اختصاص دارد. قدیمی‌ترین مأخذ این روایت، مجموع الأعیاد ابوسعیدطبرانی، یکی از غلات نصیریه در قرن ...

نویسنده :

 پديدآورنده : معصومه شیردل
پديدآورنده : پروین بهارزاده
بازدید : 1499

تحلیل انتقادی دلالت اصطلاح «الخلفاء الراشدون» در روایات فریقین

چکیده : با بررسی در پیشینه اصطلاح «الخلفاء الراشدون» در منابع اهل­ سنت و شیعه این مطلب دریافت می­ گردد که این اصطلاح، در منابع سنی از وجهه بیشتری برخوردار است، به عبارتی نمود آن در میان دانشیان و عالمان اهل­ سنت ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محسن رفعت
بازدید : 2510

روش‌شناسی علامه مجلسی در نقد روایات سهوالنبی(ص)

چکیده : علامه مجلسی در جلد هفدهم بحارالانوار، بابی با عنوان «سهو پیامبر(ص) و خواب‌ماندن ایشان از نماز» آورده و به هفده روایت در این زمینه اشاره کرده است. این روایات را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد: 1. روایات دال بر ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سیده وحیده رحیمی
پديدآورنده : سیده زینب جعفرنیا
بازدید : 1896

واکاوی روایت ‌«لم‌‌ یکذب ابراهیم قط إلا ثلاث ‌مرات...» در جوامع روایی اهل‌ ‌سنت

چکیده : روایت‏ «لم‏‏ یکذب ابراهیم قط إلا ‏ثلاث‏ مرات...» روایت مشهوری ‏است که در بسیاری از جوامع روایی و تفسیری‏ اهل‏ ‏سنت از ابوهریره از رسول‏ خدا(ص) نقل‏‏ شده ‏است که ظاهر آن بر دروغ‌گفتن حضرت‏ ابراهیم(ع) در سه نوبت دلالت ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محسن دیمه کارگراب
بازدید : 1831

تحلیل روایت تفسیری منتقله ابن‌فحام درخصوص کاستی از آیۀ 33 آل عمران در امالی شیخ طوسی

چکیده : شیخ طوسی در کتاب امالی، روایتی را از ابن‌فحام (شیخ عامی خود) نقل می‌کند مبنی‌بر اینکه امام صادق(ع) آیۀ 33 سورۀ آل عمران را با عبارت «وآل محمد» قرائت می‌فرمود و تصریح می‌کرد که این عبارت در متن آیه نازل ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سید رضا مؤدب
پديدآورنده : کاظم زمانی پهمدانی
بازدید : 1972

روایات عاشورایی أنساب الاشراف بلاذری در میزان نقد و بررسی

چکیده : این مقاله جستاری است دربارۀ مقتل الحسین(ع) کتاب أنساب الاشراف که ابوجعفر احمد بن یحیی بلاذری در حدود قرن سوم آن را نوشته است. مقتل الحسین(ع) موجود در این کتاب ازجمله مقاتل برجای‌مانده و قدیمی است که البته همچون سایر ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محسن رفعت
پديدآورنده : محمد کاظم رحمان ستایش
بازدید : 3670

بررسي سندي و متني حدیث «أبغض الحلال الی الله الطلاق» در منابع فریقین

چکیده : حدیث «أبغض الحلال الی الله الطلاق» حدیث مشهوری منسوب به پیامبر ص است كه در منابع شيعه و اهل سنت به طرق متعدد و با صدر و ذيل هاي مختلف روايت شده است. براساس طَرَف يا بخش برجستة حديث، طلاق ...

نویسنده :

 پديدآورنده : مهدی جلالی
پديدآورنده : محمد مهدی آجیلیان مافوق
بازدید : 3163

پژوهشی در اعتبارسنجی روایت «معائش عباد» با تکیه بر آرای فقیهان امامی

چکیده : هرچند بنابر آگاهی‌های موجود کتاب تحف‌العقول از جمله منابع حدیثی متقدم است که به دست علی بن حسن بن شعبة حَرّانی ـ معاصر شیخ صدوق (م 381ق) ـ تألیف شده است، اما نخستین اشاره‌ها به آن در آثار سده‌های دهم ...

نویسنده :

 پديدآورنده : حمید باقری
بازدید : 2039

بررسی فقه الحدیثی روایات عالم اظلّه و اشباح

چکیده : مفاد شماری از روایات؛ بیانگر آفرینش روح انسانها قبل از بدنشان است. این روایات که با عنوان هایی مانند روایات أظلّة، اشباح و ارواح یاد می­ شوند؛ از سوی برخی اندیشوران مانند شیخ مفید (ره) نادرست ارزیابی شده است. استناد ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سید حسین کریم پور
پديدآورنده : محسن نورائی
بازدید : 1875

بررسی سندی - فقه الحدیثی روایت «لا مهدی الا عیسی بن مریم» در منابع روایی اهل سنت

چکیده : در منابع روایی اهل سنت، حدیثی با طرف «لا مهدی الا عیسی بن مریم» نقل شده و این حدیث حتی در بعضی از کتب شش گانه اهل سنت نیز روایت شده است؛ نقل حدیث مذکور در جوامع روایی اهل سنت، ...

نویسنده :

 پديدآورنده : مجید معارف
پديدآورنده : فرشاد منائی
بازدید : 2097

تحلیل انتقادی روایات نزول ستاره بر خانه امام علی (ع)

چکیده : در برخی از روایات شیعه و اهل سنت، احادیثی دال بر سقوط ستاره بر خانة امام علی (ع) به عنوان نشانه ­ای بر جانشینی آن حضرت وارد شده است. پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی به سرانجام رسیده، ...

نویسنده :

 پديدآورنده : علی شریفی
پديدآورنده : مجتبی محمدی انویق
پديدآورنده : فرزاد دهقانی
بازدید : 2360

بررسی سندی و متنی روایت «مباهته»

چکیده : مباهته عنوانی فقهی است که از عبارت «باهتوهم» در روایتی از کتاب کافی گرفته ‌شده است. حدیث مباهته به لحاظ سند، صحیح و در کتب فقهی نیز بدان استناد شده است. تردید در معنای مباهته دو دیدگاه کلی میان فقها ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سهیلا پیروزفر
پديدآورنده : محمد رضا بهادری
بازدید : 2233

فهم و تحلیل روایات تأویل آیه «کهیعص» به واقعه کربلا

چکیده : از جمله آیات متشابه قرآن کریم، آیات فواتح برخی سور، معروف به حروف مقطعه­ هستند. یکی از آن­ها، آیه ­ی «کهیعص» در ابتدای سوره مبارکه مریم است. در برخی احادیث مندرج در کتب روایی امامیه، پیرامون این آیه، تأویلی ارائه ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سید علی ‌اکبر ربیع‌ نتاج
پديدآورنده : سید مرتضی حسینی امین
بازدید : 5568

بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»

چکیده : نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره‌ها، برای نشان‌دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره‌های حدیث‌نما، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»، نشان می‌دهد این جمله نه‌تنها سند معتبر ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محمدابراهيم روشن ضمير
بازدید : 1928

نقد و بررسی دلالتِ روایتِ «ضَعوا هذِهِ الآیاتِ...» بر نزول گسسته‌ی سوره‌های قرآن

چکیده : طبق روایتی در منابع عامه، عثمان در حاشیه­ ی پاسخ به سؤال اعتراضی ابن عباس درباره ­ی دلیل حذف بسم الله از ابتدای سوره ­ی توبه و اتصال آن به انفال، تأکید می­ کند که جایگاه تمامی آیات-جز دو سوره ...

نویسنده :

 پديدآورنده : زهرا کلباسی
پديدآورنده : امیر احمدنژاد
بازدید : 1751

جایگاه و نقش باورهای کلامی در نقد حدیث و آسیب‌های آن

چکیده : دچار شدن حدیث به آفت­ هایی از قبیل جعل، تحریف، تصحیف و نقل به معنا، سبب گردید که عالمان و پژوهشگران حدیث به ارزیابی سند و متن حدیث اهمیت ویژه ای دهند. عالمان و پژوهشگران حدیث از دانش رجال در ...

نویسنده :

 پديدآورنده : علی حسن بگی
بازدید : 1729

اعتبار‌سنجی روایت «کُلُّ بَنِی آدَمَ خَطَّاءٌ» و پیوند آن با آموزه گناه اولیه در مسیحیت

چکیده : اعتبارسنجی روایت «کُلُّ بَنِی آدَمَ خَطَّاءٌ، وَ خَیْرُ الْخَطَّائِینَ التَّوَّابُونَ» و تبیین ارتباط احتمالی آن با آموزه گناه اولیه در آیین مسیحیت، مسأله اصلی مقاله حاضر است. اعتبار سنجی اسناد روایت نشان داد که صحت سندی آن به دلیل حضور ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سیده نعیمه ثقفی
پديدآورنده : علی راد
بازدید : 1705

اعتبارسنجی روایت ذلّت‌پذیری امام سجاد (علیه السّلام) در مقابل یزید در الکافی

چکیده : در کتاب الکافی روایتی صحیح ­السند مبنی بر ذلت ­پذیری امام سجاد (ع) در مقابل یزید نقل شده است. این کُرنش به حدی است که امام خود را تسلیم یزید کرده و اقرار به بندگی او نموده است. در تاریخ ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محسن رفعت
بازدید : 2334

خداگونگي انسان در آفرينش بررسي روايت «انّ اللّه خلق آدم علي صورته»

چکیده : برخي روايات موجود در متون ديني، حاوي تعابيري‏ اند كه در نگاه اوليه و ظاهري، از تجسيم و تشبيه خداوند سبحان حكايت مي‏ كنند. بخشي از اين روايات اساسا سلامت سندي ندارند و با اثبات ضعف در سند، از اصل ...

نویسنده :

 پديدآورنده : صفدر تبار صفر
بازدید : 2699

روایات اعتراض امام حسین(ع) به صلح امام حسن(ع) در ترازوی نقد

چکیده : از حوادث مهم صدر اسلام - که گاه در غبار تحریف فرو رفته - صلح امام حسن(ع) است. یکی از چالش‌های مربوط به این صلح روایات نسبتاً فراوانی است که از اعتراض امام حسین(ع) به این صلح سخن می‌گویند. این ...

نویسنده :

 پديدآورنده : رسول محمد جعفری
پديدآورنده : زهرا رضایی
بازدید : 1786

روایت ‏های تأویلی باطنی؛ تأویل‏ یا تداعی معانی

چکیده : نوشتۀ حاضر در پی طرح این ادعا است که پاره‏ای از روایت‏ های تأویلی - که با ساختار کلام و دلالت‏ های متعارف زبانی قابل استناد به متن نیستند - در حقیقت تأویل نیستند. هر چند از این گونه روایت‏ ...

نویسنده :

 پديدآورنده : فتح الله نجارزادگان
پديدآورنده : کاظم قاضی زاده
پديدآورنده : محمد مرادی
بازدید : 1664

امکان‏ سنجی صدور حدیثِ سجده زن بر شوهر؛ نقد متنی سه‌سطحی (زبانی، ادبی و فرهنگی)

چکیده : در دهه‏ های اخیر، تبیین کیفیت رابطه شوهران و همسران در محیط خانواده، از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. در این میان، وجود برخی روایات در جوامع روایی فریقین که به زنان نسبت به شوهران جایگاهی پست اعطا می ‏کند، ...

نویسنده :

 پديدآورنده : مهدی ایزدی
پديدآورنده : محمد حسین شیرزاد
پديدآورنده : محمد حسن شیرزاد
بازدید : 1210

بازكاوى داستان رفع‏ القلم

چکیده : در روزهاى پايانى ذى ‏الحجه سال 23 غلامى ايرانى، معروف به فيروز ابولؤلؤ عمربن خطاب را به قتل رساند. منابع تاريخى معتبر مكتب خلفا و مكتب اهل‏بيت عليهم ‏السلام و اكثر علماى فريقين، زمان قتل را روزهاى پايانى ذى ‏الحجه ...

نویسنده :

 پديدآورنده : عباسعلی مشکانی
پديدآورنده : مصطفی صادقی کاشانی
بازدید : 1871

نسخ در روایات تفسیری ابو حمزه ثمالی، بررسی و نقد

چکیده : در یک ­روایت تفسیری ابوحمزه ثمالی، نسخ آیه صلح، ­با آیه سی و پنج سوره محمد(ص) آمده که نسخ ­در اینجا، به معنی تخصیص(تخصیص حکم عامِ صلح با رد صلحِ نامعقول) است. در روایت دیگر، نسخ آیه سیزدهم سوره زمر، ...

نویسنده :

 پديدآورنده : محمد کاظم رحمان ستایش
پديدآورنده : حسین ارست
بازدید : 1241

نقد و تحلیل روایات «الأنزع البطین» در جوامع روایی فریقین

چکیده : در بیشتر آثاری که توسط بزرگان اهل سنت حول شخصیت أمیرالمؤمنین علی (ع) به رشته تحریر درآمده، قسمتی به ویژگی­ های ظاهری آن حضرت اختصاص یافته است. در این میان، آن حضرت فردی تاس با شکمی بزرگ توصیف شده­است. البته ...

نویسنده :

 پديدآورنده : سید محمدرضا فقیه ایمانی
پديدآورنده : محمود کریمی
بازدید : 1279

ردپای اسرائیلیات در روایات مهدوی(عج)

چکیده : با میدان دادن به برخی اهل کتاب تازه مسلمان در نقل قصص و روایات دروغینی که ریشه در خرافات و اوهام اهل کتاب داشت و غالباً به پیامبر(ص) و صحابه منتسب می‌شد، اسرائیلیات در متون اسلامی شکل گرفت. بیشتر صحابه ...

نویسنده :

 پديدآورنده : مجید معارف
پديدآورنده : سید جعفر صادقی
صفحه از 10
تعداد موارد : 287