امام صادق علیه السلام
مَن كانَ لَهُ دارٌ و احتاجَ مُؤمِنٌ إلى سُكناها فَمَنَعَهُ إيّاها قالَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ : مَلائكَتي، عَبدي بَخِلَ على عَبدي بِسُكنَى الدُّنيا و عِزَّتي لا يَسكُنُ جِناني أبدا .
هر كه خانهاى داشته باشد و مؤمنى به سكونت در آن نيازمند باشد و او آن را از وى دريغ دارد، خداوند عزّ و جلّ فرمايد: فرشتگان من! بندهام از سكونت دادن بندهام در دنيا بخل ورزيد. به عزّتم سوگند كه هرگز در بهشت من سكونت نكند.
بحار الأنوار : ج 74، ص 389، ح 1
چکیده : بدون تردید کتاب صحیفه اهل الصفاء فی ذکر اهل الاجتباء نشان‌دهندۀ عمق تفکرات اخباری‌گری محمد بن عبدالنبی نیشابوری مشهور به میرزا محمد اخباری است؛ زیرا در این کتاب مبانی رجالی و حدیثی وی به‌خوبی انعکاس یافته است. سودجویی او از ...
نویسنده :
چکیده : از آن جا که کشف وثاقت راوی یا عدم وثاقت وی رسالت اصلی محدثان و دانشمندان علم رجال بوده است، توصیف راوی به وثاقت همواره نشان دهنده جواز عمل به روایات وی به شمار رفته است. برخی از متأخران بر ...
چکیده : صحابی از ماده «ص ح ب» به معنی همراهی است. مشتقات این ماده، مفهوم «همدلی» یا طولانی بودن» بازه را پیوست خود دارند. کاربری «صاحب المال» برای «مال دار» با پیوست دوم صورت گرفته است. این ماده در مفهوم «پناه ...
چکیده : آیت الله بروجردی (ره) یکی از نوآوران معاصر در عرصه حدیث پژوهی است که دیدگاه های ویژه ای در سندشناسی دارد. او در کتاب «الموسوعه الرجالیه» ضمن مرتب سازی و تنظیم سند روایات کتب اربعه، به شناسایی آسیب های سند ...
چکیده : حاکم نیشابوری از محدثان و رجالیان بزرگ اهل سنت است که در کتاب‌های خود روایات متعددی را در ارتباط با فضایل اهل بیت(علیهم السلام) نقل نموده است. برخی از علمای اهل سنت وی را به تساهل در گردآوری احادیث و ...
چکیده : اعتقاد راویان از مسائل تأثیر گذار در سنجش اعتبار روایات، به ویژه در روایات وارد شده در فضائل اهل بیت (ع) است. این نکته بسیار مورد تأکید محققان اهل سنت قرار گرفته است. همچنین گرایش به فرق و مذاهب مختلف ...
چکیده : این پژوهش می کوشد با بازنگری معیار های بخاری، به نقد و بررسی شروط راویان-یعنی صحابی عادل، ایمان داشتن، راست گویی و وثاقت بپردازد.
چکیده : گرچه میرداماد شهرتش را بیشتر مدیون نگاشته‌هایی پیرامون حکمت و فلسفه است، لکن در زمینه‌های متعدد، از جمله علوم نقلی نیز دارای آثاری متعدد و شایستۀ بررسی است. کتاب التعلیقه علی اصول الکافی وی با توجه به نام کتاب و ...
چکیده : مقاله حاضر, سعى دارد با توجّه به وسع خود و نيز قلّت بضاعت نگارنده آن, گوشه هايى از مبانى و آراى رجالى امام(ره) را به نمايش گذارد. به اميد آنكه بزرگان اين فن, با جمع آورى همه آنها, موسوعه اى ...
چکیده : کلینی بی‌واسطه از محمد بن اسماعیل بدون افزودن پسوند و پیشوندی، 831 حدیث نقل نموده است. بیشتر محقّقان عرصه حدیث و کاربران دانش رجال، مراد از وی را محمّد بن اسماعیل بندقی نیشابوری تعیین کرده‌اند. دو فقیه معاصر امام خمینی ...
چکیده : زين الدين بن علی عاملی(م 965) معروف به شهيد ثانی از رجاليان بزرگ شيعه در دوره متأخر است. آرای رجالی اين دانشمند را می‌توان در تعليقات ارزشمند او بر کتاب خلاصه الاقوال علامه حلی جست وجو کرد. وی از پژوهشگران ...
چکیده :
چکیده : ابن غضائری و نجاشی از عالمان رجالی دوران متقدم به شمار می‌آيند که آرايشان در ميان عالمان دوران متأخر تأثير انکارناپذيری داشته است. ابن غضائری به ديدگاه‌های رجالی محدثان قم به‌ويژه در عرصه جرح و تضعيف راويان به نوعی وابسته ...
چکیده : در مقاله حاضر، به بررسی خاستگاه معاجم رجالی درباره اصحاب ائمه پرداخته و دلایل احتمالی تدوین این آثار را در قرن هشتم و نهم [میلادی] برشمردیم. سپس توثیقات کسانی که از ائمه علیهم السلام روایاتی را گزارش کرده‌اند، بررسی کرده ...
چکیده : بصائرالدّرجات فی علوم آل محمد صلی الله علیه و آله یکی از کتب کهن روایی مهمّ شیعی در قرن سوم است که در بردارنده احادیث فراوانی در باب فضایل، مناقب و علوم اهل‌بیت علیهم السلام است. یکی از شاگردان صفّار، ...
چکیده : چكيده : نگارنده در اين گفتار، مبانى توثيق و تضعيف راويان در كتابهاى حديثى اهل تسنن را نقد و بررسى كرده و نشان داده كه اين مبانى، از نظر علمى استوار نيست، بلكه مبتنى بر تعصّب و يك جانبهنگرى است. ...
چکیده : مفسر الميزان از جمله مفسرانی است كه به رغم سبك غير نقلی اش در تفسير به روايات توجهی ويژه دارد. از اين رو، بخش مجزايی را به گزارش روايات، ذيل هر مجموعه از آيات اختصاص داده است. با توجه به جايگاه ...
چکیده : در كتاب های رجال و اصول معمولاً به اخباريان چنين نسبت داده می شود كه با علم رجال مخالف‌اند. در اين مقاله از اين فرضيه دفاع شده است كه مخالفت با علم رجال تنها از سوی برخی از اخباريان صورت ...
چکیده : در اين مقاله تعريف صحابه، سبب پيدايش بحث عدالت صحابه از ديدگاه فريقين، ديدگاه‌های سه گانه اهل سنت و ديدگاه بيشتر آنان در تعريف صحابه و تفاوت‌های تشيع با عامه در اين خصوص، مورد بحث قرار خواهد گرفت. آن گاه، به ...
چکیده : آنچه در اين نوشتار به دنبال آن هستيم، به دست آوردن ملاک‌ها و معيارهايی از قرآن و احاديث معتبر است تا بتوان با آن ملاک‌ها، رواياتی را که احتمال اشتمال آنها بر اعتقادات و مفاهيم غلو‌آميز می رود، شناسايی کرد. در ...
چکیده : عدالت صحابه يكی از مسائل اختلافی بين شيعه و سنی است. در اين مقاله، ابتدا، صحابه معرفی شده و سپس ديدگاه اهل‌سنت و شيعه درباره عدالت آنها مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده تا قاعده‌ای برای تشخيص صحابه از ...
چکیده : شكّى نيست كه مجموعه هاى روايى اى كه به دست ما رسيده اند، از ورود روايات جعلى يا تحريف شده در امان نبوده اند و همه راويان آنها نيز مورد اعتماد نبوده اند. امّا بايد ديد كه چه تعداد از ...
چکیده : محمّد بن يعقوب كلينى رحمه الله ، صاحب كتاب شريف الكافى، كتابى با نام رسائل الائمّة عليهم السلام ۱ را تأليف نموده كه به دست ما نرسيده است. بر اساس نام اين كتاب و آنچه مشهور است، وى متون احاديثى ...
چکیده : اين نوشتار كوتاه به بررسى اعتبار احاديث كتب اربعه پرداخته و بر اين عقيده است كه نقل روايتى در كتب اربعه دليل بر صحت آن نيست.
چکیده : آيت اللّه حاج شيخ على نمازى شاهرودى (۱۳۳۳ ـ ۱۴۰۵) در كتاب الاعلام الهادية الرفيعة فى اعتبار الكتب الأربعة، مطالبى مبسوط و مستدل در اثبات اعتبار چهار كتاب بزرگ و محورى شيعه (كافى، تهذيب، استبصار، من لا يحضره الفقيه) ـ ...
چکیده : محدث نورى براى قطعى الاعتبار بودن (نه قطعى الصدور) احاديث الكافى چهار دليل اقامه كرده است. نويسنده در اين نوشتار به بررسى اين دلايل ـ كه كتاب مستدرك الوسائل ذكر شده پرداخته و اشكالاتى را مطرح ساخته است. سپس مباحثى ...
چکیده : در اين نوشتار به دو پرسش درباره ثقه بودن راويان اسناد كتاب الكافى و وجود قراينى دال بر صحت اخبار الكافى پاسخ داده شده است و براى پاسخ به پرسش دوم، ابتدا به معناى اصطلاح صحيح پرداخته و سپس از ...
