كنند، و به وسيله انبيا و كتاب هاى آسمانى ، حقيقت را كاملاً براى آنها آشكار نموده و راه هر گونه عذر و بهانه جويى را بر آنها بسته است و سپس آنها را آزاد گذاشته تا به انتخاب خود، اطاعت خدا كنند و يا نافرمانى او نمايند تا مستحقّ پاداش يا كيفر شوند .
جَبر
مادّى : بنابراين، كار نيك و بد را انسان، خود ، انجام مى دهد ؟
۰.امام عليه السلام :كار نيك را انسان انجام مى دهد و خداوند به انجام دادن آن فرمان داده است. كار بد را انسان انجام مى دهد، و خداوند از انجام دادن آن نهى كرده است .
مادّى : آيا انسان، كار بد را با ابزارى كه خدا به او داده است ، انجام نمى دهد ؟
۰.امام عليه السلام :چرا ؛ ولى با همان ابزارى كه كار نيك مى كند، قدرت بر انجام دادن كار زشتى دارد كه خداوند از آن نهى كرده است .
مادّى : بنابراين ، انسان در انجام دادن كار نيك و يا بد، آزاد است و داراى اراده و اختيار .
۰.امام عليه السلام :خداوند انسان را از هيچ كارى باز نداشته ، مگر اين كه مى دانسته انسان قدرت ترك آن را دارد، و به هيچ كارى فرمان نداده ، مگر اين كه مى دانسته انسان قدرت انجام دادن آن را دارد؛ زيرا خداوند ، ظالم نيست و كار بيهوده نمى كند و قانونى وضع نمى نمايد كه انسان ، توانايى عمل به آن را نداشته باشد .
مادّى : بنابراين ، كسى كه خداوند او را كافر آفريده ، مى تواند
