تحفة الإخوان - صفحه 557

سياه و كبود و سرخ بخارايى [را] كه مذبوح .. . است ، ميته مى دانست و رُخوتى كه مى پوشيد ، مى فرمود كه با ريسمان مى دوختند و مى فرمود كه به آب دهن ، تَر نكنند . مع هذا ، رخوتى كه از براى او مى دوختند تا خود به نفس نفيس خود به آب نمى كشيد ، نمى پوشيد .
و اشعارى كه از آن پسنديده خصال ، يادگار است ، به مرتبه اى دقيق است كه فصحا و بلغاى روزگار ، در حلّ عبارتش متحيّرند .
و ادبش به مرتبه اى بود كه يك روزى در مدرَس خود ، در حينى كه به درس طلبه علوم دينيه مشغول بوده است ، اظهار كوفت زانو و عروض مفاصل مى كند . طالب علمانى كه در مَدرَس حاضر بودند ، وجه كوفتْ استفسار مى كنند ، مى فرمايد كه : «بنده در مدّت عمر خود ، پا دراز كرده نخوابيده ام» . وجه پا دراز نكردن را پرسيدند . مى فرمايد كه : «به هر طرف كه پاى دراز كنم ، حق ـ جلّ و علا ـ حاضر است ، و بنده را در خدمت مولاى خود ، پا دراز كردن و خوابيدن ، بى ادبى است» .
و ذكر اوصاف آن مرضية الفعال ، در اين مختصر گنجايش ندارد و سنّ شريفش هشتاد سال متجاوز بود و در سفر خيرْ اثرِ بغداد ، در كاروان سرايى كه مابين نجف اشرف و كربلاى معلاّست ، به رحمت ايزدى پيوست و بنابر وصيّت ، آن بزرگ دين [را] در نجف اشرف دفن كردند ـ نوّر اللّه مرقده و جعل الجنة مسكنه ـ .

نسخه هاى كتاب

تاكنون دو نسخه از كتاب تحفة الإخوان ، با خصوصيات زير ، شناسايى شده است :
1 ـ نسخه كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، به شماره 1833 اين نسخه به خطّ ريز تحرير شده ، به طورى كه در اغلب موارد ، قرائت عبارت ها سخت و دشوار است و اغلاط زيادى نيز در آن به چشم مى خورد .
2 ـ نسخه كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، به شماره 130 / 34 / 6760 اين نسخه ، به قلم درشت و به خطّ كاتب كم سوادى تحرير شده كه در اغلب موارد ، شكل كلمات را كشيده و بدين سبب ، اغلاط فاحشى در نسخه مشاهده مى شود . ۱

1.فهرست نسخه هاى خطى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۵ ، ص ۲۱۷ .

صفحه از 561