10

محمّد آقازاده كفايى نجفى خراسانى

(1294 ـ 1356 ق)

محمّد رضا احسن

عالم و نويسنده توانا كه در نجف متولد شد . ميرزا محمّد آقازاده ملقب به آقا زاده نجفى فرزند آخوند ملا محمّد كاظم خراسانى ، يكى از بنيانگذاران مشروطيت در ايران و از مراجع سه گانه مقيم نجف بود .
وى علوم مذهبى را نزد پدر خود تحصيل كرد و از محضر ايشان موفق به گرفتن درجه اجتهاد گرديد . در سال (1325 ق) به خراسان آمد . در مشهد مقيم شد و مجلس درسى و مسجد گوهرشاد براى تدريس علوم دينى به طلاّب داير كرد .
آيت اللّه آقازاده در برقرارى و تقويت مشروطيت در ايران ، دركنار پدر ، بسيار كوشيد .
گرچه آقازاده در سال (1304 ش) از شهر سبزوار به عنوان نماينده مجلس مؤسسان برگزيده شد ولى از سال هاى (1310 ش) به بعد يكى از مخالفين جدى رضا شاه محسوب مى شد . آيت اللّه محمّد آقازاده به دليل مخالفت با رژيم بازداشت شد و به يزد تبعيد گرديد . پس از چهارماه مجددا به مشهد برگشت و بعد از چند روزى حبس در زندان مشهد به تهران انتقال يافت . او در طى محاكمات ابتدايى در تهران به اعدام محكوم شد ، اما به دليل نفوذى كه در حوزه علميه نجف داشت و نيز تلاش
عده اى از مراجع ، اين حكم لغو شد و ايشان به اقامت اجبارى در تهران محكوم گرديد .
آقازاده در تهران همچنان تحت مراقبت بود تا اين كه دو سال پس از واقعه خونين گوهرشاد ، به دنبال يك بيمارى چشم از جهان فرو بست .
برخى تأليفات عبارت اند از:
1 . القضاء والشهادات
2 . مبحث الفاظ
3 . حاشيه «كفاية الاصول»
4 . التقريرات