41
محمّد على پيرزاده
متولد در حدود سال 1251 هجرى قمرى در نائين فرزند آقا محمّد اسماعيل پس حاج محمّد حسن كوزه كنانى ۱ . پس از درگذشت آقا محمّد اسماعيل در سال 1272 قمرى حاجى محمّد على به تهران آمد و بعد مدتى مشغول سياحت در ممالك خارجه گرديد . در ايامى كه در اسلامبول اقامت داشت به حاج ميرزا صفاء ارادت مى ورزيد و از طرف او به حاجى پيرزاده ملقب گرديد و بوسيله حاج ميرزا صفا با حاجى ميرزا حسينخان سپهسالار خيلى مربوط شد و در سفرهاى آذربايجان وخراسان همراه وى بود و در مدت عمر دو سفر به اروپا رفت و اكثر ممالك را به قدم سياحت پيمود .
در سال 1306 قمرى كه از اروپا بازگشت سفرنامه خود را نوشت كه نسخه خطى آن در كتابخانه مجلس شوراى ملى محفوظ و در دو جلد به طبع رسيده است .
پس از اينكه حاجى پيرزاده از اروپا برگشت ميرزا ابوالحسن جلوه حكيم و فيلسوف معروف مكتوبى نظما براى او فرستاد كه:
نوبت پاريس رفت و وقت اوين است
عارف نائين نه بند آن و نه اين است
حاجى پيرزاده هم نظما جواب نامه را داده از آن جمله مى گويد:
هر كه بدل طالب طريق يقين است
مژده دهيدش كه رهنما به اوين است
هنگامى كه حاج پيرزاده در لندن بوده با مستر براون مستشرق انگليسى معاشرت و مراوده داشته و به وى لقب طريقتى مظهر على مى دهد . مستر براون هم در اكثر مكاتبات خود با ايرانيان اهل عرفان و طريقت مظهر على! امضاء مى كرده است . حاجى پيرزاده در سال 1321 قمرى در سن 70 سالگى در تهران درگذشت و در صفائيه (شهر رى) مدفون گرديد .