50
سيدمحمد محيط طباطبايى
(1371 ـ 1281 ه.ق)
غلامرضا گلى زواره
خاندان و خانوده
گروهى از سادات طباطبايى كه اولاد طاهرين على و فاطمه دختر احمد بن محمد بن رستم مى باشد در شهر زواره كه جزو موقوفات احمد مورد اشاره بر اولادش به شمار مى رود ساكن گرديدند و تعداد آنان به حدى رسيد كه اين ديار به مدينة السادات موسوم گرديد. يكى از طوايف اين سلسله به ميرزا آقاعلى از سادات مشهور طباطباى زواره منسوب هستند و به همين نام هم اشتهار دارند، منسوبين به وى تيره هايى را نيز تشكيل داده اند. سيد ابراهيم توحيدى از اين طايفه به شمار مى رود. ۱
سيد ابراهيم تحصيلات مقدماتى را در زادگاهش ـ زواره ـ فراگرفت و در سنين جوانى به اصفهان سفر كرد و در مدارس علميه اين شهر تحصيل علوم حوزوى را پى گرفت. او بر اثر توانايى هاى درونى و اهتمام فوق العاده در زمره شاگردان برگزيده حكيم ميرزا جهانگيرخان قشقايى به شمار آمد و نزد وى شرح مطالع و شرح منظومه حاج ملاهادى سبزوارى و شرح اشارات خواجه نصيرالدين طوسى را آموخت. در
محضر آخوند ملا محمد كاشى نيز حكمت و عرفان را فراگرفت، فقه را نزد حاجى ميرزا هاشم چهارسويى فقيه معروف و حاج آقا منير، اصول را خدمت شيخ محمدعلى ثقة الاسلام نجفى و برادرش شيخ محمد تقى معروف به آقا نجفى تكميل كرد. ۲ محيط طباطبايى مى گويد:
پدرم درس خوانده قديم بود از شاگردهاى مورد توجه ملا محمد كاشى حكيم معروف، جهانگيرخان قشقايى، ميرزا عبدالجواد شهشهانى رياضيدان بود. پدرم از كودكى ذوق شعرى و ادبى هم داشت و به همين دليل مزيد بر جنبه با سوادى به عنوان شاعر و اديب هم شناخته مى شد[در شعر فناء تخلص مى كرد ]حافظه خوبى هم داشت هرچه خوانده بود همه را در حفظ داشت و در موقع لزوم همه را از حافظه مى خواند. ۳
نخستين بار سيدابراهيم در سال 1321 ه.ق قبل از مشروطه به تهران آمد و در سال 1324 ه.ق موقع نهضت مشروطه در تهران بود و همچنين در سالهاى 1326 ه.ق و 1328 و 1338 ه.ق در تهران اقامت داشت، او در اين شهر به حوزه درسى محروم آية اللّه شيخ فضل اللّه نورى راه يافت و در فقه و اصول از پرتوهاى پرفروغ اين عالم معروف استفاده كرد و به اين شاگردى افتخار مى نمود .
دكتر سيد محمدرضا جلالى نائينى مى نويسد:
سيد ابراهيم توحيدى در انقلاب مشروطه از اصفهان به تهران رفت و از افراد مؤمن و علاقه مند به نهضت آزادى از ستم بود و تا پيروزى مجاهدين و فتح تهران همكارى را ادامه داد ولى پس از فتح تهران از حركات برخى افراد افراطى و تُندرو متأثر شد و به زواره برگشت و به كار كشاورزى همّت گماشت و مادام العمر ديگر به سياست نپرداخت و اوقاتش را در امور زندگى و افاده و افاضه نسبت به طلاّب جوان محل مى گذرانيد. ۴
1.تاريخ اردستان، ابوالقاسم رفيعى مهرآبادى، با اصلاحات و اضافات استاد مرتضى شفيعى اردستانى، بخش اول، ص ۲۰۲ .
2.محيط طباطبايى عالم خود ساخته، سيد محمدرضا جلالى نائينى، مجله كلك، شهريور ۱۳۸۱، شماره ۳۰ .
3.رجال اصفهان، دكتر محمدباقر كتابى، ص ۴۹۶ .
4.محيط ادب (مجموعه سى گفتار به پاس پنجاه سال تحقيقات و مطالعات محيط طباطبايى)، ص ۴۵۵.
