54

محمود جم

در سال 1264 خوشيدى در تبريز تولد يافته و پس از تحصيلات مقدماتى در تبريز نزد دكتر كوپن داروساز فرانسوى و طبيب وليعهد بعنوان مترجم مشغول بكار شد و در اين ايام با وليعهد هم آشنا و رفت و آمد پيدا كرد . پس از مدتى اشتغال بكار ، در آنجا ، دارو خانه دكتر كوپن به وى واگذار شد .
در 1288 خورشيدى از تبريز به تهران آمد و به عنوان مترجم در اداره گمرك وارد خدمت شد و پس از مدتى خدمت در اداره مزبور به علت كمى حقوق به شغل مترجمى در سفارت فرانسه مشغول بكار گرديد و مدت هشت سال در سفارت مزبور مشغول بكار بود و مى گويند كه در اين ايام به اتفاق كاردار سفارت فرانسه به قله دماوند صعود كرده است .
در اين سال ها ، كه در سفارت فرانسه مترجم بود ، با خواهر عباسقلى خان نواب ، دبير سوم سفارت انگليس ، و حسينقلى خان نوّاب ازدواج نمود و نردبان ترقى او از اين تاريخ آغاز مى شود و پس از فوت او زن ديگرى اختيار نمود ... در سال 1298 خورشيدى بنا به دستور وثوق الدوله نخست وزير وقت به وزارت دارايى بازگشت و عهده دار رياست انبار غله دولتى گرديد و معاونش تقى عظيمى بود . انبار غله به جهاتى اهميت زيادى داشت يك موقعى رياستش با ميرزا اسماعيل خان بود و بعد به عهده محمود جم واگذار شد . پس از چندى به پيشنهاد وثوق الدوله و تصويب احمد شاه لقب مدير الملك گرفت و پيشكار دارايى تهران و سپس به سمت خزانه دارى كل منصوب گرديد .
در كودتا در كابينه سيد ضياء در 1299 به وزارتخارجه منصوب و سپس در فروردين 1300 به سمت وزارت داراى معرفى شد . در كابينه حسن پيرنيا در همين سال بدوا به كفالت وزارت دارايى منصوب و بعد وزير گرديد . پس از سقوط كابينه مشير الدوله در كابينه دويم قوام السلطنه بار ديگر جم در خزانه دارى مشغول خدمت شده و مدتى هم رياست انبار غله را به او سپردند.
در كابينه رضاخان سردار سپه در سال 1320 و 1302 خورشيدى وزير دارايى بود .
در سال 1304 در نخستين كابينه فروغى ، جم به معاونت نخست وزيرى منصوب شد .
در 1305 به استاندارى كرمان در 1306 در كابينه مخبر السلطنه هدايت به وزارت فوائد عامه معرفى گرديد و در 1308 به استاندارى خراسان و چهار سال تمام در خراسان بود .
در سال 1312 خورشيدى از خراسان احضار و به وزارت كشور منصوب گرديد .
در سال 1314 به جاى محمّد على فروغى ذكاء الملك نخست وزير گرديد .
جم تا استعفاى رضاشاه پهلوى از سلطنت در سال 1320 وزير دربار بود در اين سال سفير كبير ايران در مصر شد . هنگام ترميم كابينه احمد قوام در سال 1326 جم به سمت وزير جنگ معرفى گرديد . پس از سقوط كابينه احمد قوام دوباره جم در سال 1326 وزير دربار شد . در 1327 به سفارت رم گزيده شد .
در سال 1335 در دوره سوم و چهارم مجلس سنا به سناتورى كرمان انتخاب شد و همين طور در سمت سناتورى بسر مى برد تا اينكه در مردادماه 1348 خورشيدى در سن 85 سالگى در تهران درگذشت و در ابن بابويه به خاك سپرده شد .

53

محمد هزار جريبى

مرحوم حاج شيخ محمد هزار جريبى مازندرانى از اجلاّ فضلا و اكابر مدرسين مشهد مقدس و عالمى اديب و فاضلى اريب و داراى مقام علم و كمال و ورع و تقوا بود . او در حدود سال 1274 قمرى در هزار جريب متولّد شد و براى تحصيل به مشهد مهاجرت نمود و مقامات و سطوح را از علماء مشهد فرا گرفته و بعد از محضر و دراسات مرحوم آقاى آقا ميرزا محمد آقازاده كفايى و آيت اللّه حاج آقا حسين قمى طباطبايى و بزرگان ديگر استفاده نموده تا به مقام منيع علم و اجتهاد نايل شد . او سپس براى معالجه كسالت ريوى و سل سينه به تهران مسافرت كرد و در شهر رى در مجاورت صحن مطّهر حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام اقامت نمود و پس از چند سال به قم آمده و به نگارنده وارد شد و مورد تجليل و احترام مراجع و زعماء ثلاثه آن زمان قرار گرفت . آنان اصرار بسيار نمودند كه در قم توقف و اقامت نمايد ولى براى كسالتشان نپذيرفتند و پس از ده روز توقف به شهر رى حركت نموده و در روز ورودش قبل از رفتن به منزلش در سر حمام بازار شهر رى در سال 1359 در سن 75 سالگى رحلت نمود و در جوار حضرت عبدالعظيم حسنى مدفون شدد.

منابع

اختران فروزان رى و تهران .