23
جغرافياي ري

جغرافياي ري
22

رودخانه ها

چندين رود مشهور و مهمّ ايران كه به حوضه آبريز مركزى ايران روان هستند همانند رودهاى كرج، شور فشاپويه، جاجرود (در ناحيه مرز شرقى شهرستان رى) در شهرستان رى جارى هستند. نيز چندين رود كوچك ديگر كه از البرز سرچشمه مى گيرند در شهرستان رى جريان يافته سپس به رودهاى كرج و جاجرود مى پيوندند. ۱
1. رودخانه كرج: رود كرج از كوه البرز سرچشمه گرفته و پس از عبور از چندين شهرستان استان تهران به حوضه درياچه نمك قم مى ريزد، يك رودخانه دائمى و طولش 245 كيلومتر است. اين رودخانه با جهت شمال غربى ـ جنوب شرقى سرتاسر عرض شهرستان رى را طى مى نمايد و از جمله از مجاورت شمال حسن آباد مركز بخش فشاپويه عبور مى كند. رود كرج پس از پيوستن به يكى از شاخه هاى جاجرود به نام جارجارو به درياچه نمك قم مى ريزد. ۲
2. رودخانه جاجرود ـ رودخانه جاجرود يكى از رودهاى دائمى ۳ و مهم
شرق استان تهران است كه با مسير كلّى جنوبى جارى است و در نهايت به درياچه نمك استان قم مى ريزد. شاخه اى از اين رود از ناحيه مرز شرقى شهرستان رى عبور مى كند. رودخانه جاجرود در شمار يكى از رودهاى شهرستان رى هم ذكر شده كه در زمستان ها و اوايل بهار از 20 كيلومترى جنوب خاورى شهر رى، مركز اين شهرستان جريان مى يابد. ۴
3. رود شور فشاپويه: رود طولانى شور با جهت شمال غربى ـ جنوب شرقى، عرض شهرستان رى را طى مى كند. اين رود از 6 كيلومترى جنوب حسن آباد فشاپويه عبور مى كند و به شوره زار شرق حوض سلطان قم مى ريزد. ۵ رود شور در بخشى از شهرستان رى به موازات رود كرج و در جنوب آن و با فاصله متوسط 10 كيلومترى روان است و با طىّ يك قوس بزرگ راستگرد از فشاپويه رى خارج و به دهستان قمرود شهرستان قم وارد مى شود. اين رود، دائمى و 420 كيلومتر طول دارد. ۶ رود شور از استان زنجان سرچشمه گرفته و پس از عبور از استان قزوين و جنوب غرب استان تهران و شهرستان زرنديه، به شهرستان رى مى رسد. شاخه هاى مشهور اين رود عبارتند از: خررود، ابهررود، كردان، سرود ـ در شهرستان زرنديه ـ .
4. چندين رودخانه كوتاه هم از شهرستان رى عبور مى كنند كه به تعدادى از آن ها اشاره مى شود.
الف)رودخانه جعفرآباد يا دربند كه از دامنه جنوبى كوه توچال سرچشمه گرفته و پس از عبور از خاور شهر رى و روستاهاى امين آباد و اشرف آباد و چند روستاى ديگر به رودخانه جاجرود ختم مى شود. ۷
ب) رودخانه سرخه حصار ـ اين رودخانه از ارتفاعات شرق تهران سرچشمه گرفته و به رودخانه جعفرآباد پيوسته و از شرق شهر رى عبور مى كند. ۸
ج) رودخانه كن ـ اين رود از ارتفاعات شمال شرقى امامزاده داود سرچشمه مى گيرد و در مسير خود ريزابه هاى متعددى را هم دريافت مى كند. به اين رودخانه، سولقان هم مى گويند. رودخانه كن از بخش كهريزك شهرستان رى هم عبور مى كند و در انتها به رود كرج مى ريزد. ۹

1.در آمارنامه استان تهران ۱۳۷۳، ص ۲۵، علاوه بر سه رود اصلى استان تهران، نام تعداد قابل توجّهى از رودهاى فرعى اين استان هم ذكر شده است.

2.ر.ك: رودها و رودنامه ايران، عباس جعفرى، ص ۳۸۸.

3.ر.ك: همان مأخذ، ص ۱۶۳.

4.فرهنگ جغرافيايى آبادى هاى كشور (تهران)، ج ۳۸، ص ۱۶۶.

5.ر.ك: همان مأخذ، ص ۲۴۸.

6.ر.ك: رودها و رودنامه ايران، ص ۳۰۷.

7.ر.ك: همان مأخذ، ص ۱۶۷.

8.ر.ك: همان مأخذ، ص ۲۶۸.

9.ر.ك: همان مأخذ، ص ۲۸۰؛ فرهنگ جغرافيايى آبادى هاى كشور (تهران)، ج ۳۸، ص ۲۹۶.

  • نام منبع :
    جغرافياي ري
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 133403
صفحه از 200
پرینت  ارسال به