جغرافياى تاريخى رى

رى يكى از كهن ترين شهرهاى جهان و خاورميانه است كه از نظر قدمت با نينوا و بابل هم عهد بوده است و از نظر عظمت، در سده هاى نخستين اسلامى از مهم ترين شهرها به شمار مى آمده است و جز بغداد و نيشابور شهرى با آن قابل رقابت نبوده است. ^۱ شكوه و اعتبار رى همچنان در حال تداوم است؛ چرا كه تهران در گذشته با رى، كه روزى جزو آن بوده است، شريك است. تهران از نظر زمانى ادامه رى و از نظر مكانى بخشى از آن است. مركز اين دو شهر كه در گذشته حدود يك فرسنگ فاصله داشته، امروز به هم پيوسته است. تهران كه دويست سال است پايتخت شده اكنون كلان شهرى است كه جايگزين رى، اين شهر باستانى شده كه در عهد شكوفايى خود، قبل از هجوم مغولان، امّ البلاد به شمار مى آمده است. ^۲
پرداختن به جغرافياى تاريخى چنين منطقه اى از كشور در حجم محدود اين نوشتار ميسور نيست با اين همه، گزارشى كوتاه عرضه شده است مشتمل بر نام هاى قديم رى، تاريخ رى، اهميّت رى در گذشته، رى در متون كهن، اوصاف جغرافيايى رى و تقسيمات سياسى تاريخى آن.