راهگشای مفسر در تبیین صحیح آیات و برداشت‌های واقعی از آن است. اسباب نزول در این دسته از آیات به مفسر امکان باز گشودن گره‌های تفسیری و ابهامات مفهومی را می‌بخشد و راه برداشت صحیح را هموار می‌سازد. این محور بسیار خلاصه آمده است؛ چرا که در بسیاری از آثار گذشته به تفصیل بدان پرداخته‌اند.
2. آیاتی که بدون توجه به سبب نزول، معنا و مفهوم مستقل دارند و در دلالت‌بخشی نیاز به سبب نزول ندارند؛ ولی قرآن پژوهان ذیل فایده دانستن سبب نزول از آنها یاد می‌کنند.
3. آیاتی که به باور برخی از مفسران در آن، روایات اسباب نزول مانع درک و فهم صحیح آنها شده و یا معنای آیه را محدود کرده است.

مفاهیم

تفسیر به معنای پرده‌برداری، توضیح و تشریح است و در اصطلاح، علمی است که به تبیین مراد خداوند و پرده بر گیری از محتوای آیات و بیان مقاصد و اهداف آن می‌پردازد.
زرکشی می‌نویسد:
تفسیر، علمی است که به وسیله آن کتاب خدا _ که بر پیامبر صلی الله علیه و آله اسلام نازل شده است _ شناخته می‌شود و معانی آن روشن و احکام و اسرار آن استخراج می‌گردد.^۱.
بنا بر این، در تفسیر مقصود خداوند متعال از آیات الهی _ که برای بشر در اعصار مختلف نازل شده است _ کشف می‌گردد.^۲
اسباب نزول به معنای شناخت شرایط و موقعیت زمانی، مكانی، فردی و اجتماعی و دیگر زمینه‌هایی است كه نزول آیه‌ای یا بخشی از آیات را سبب شده است. در این مقاله تفاوتی میان سبب نزول و شأن نزول _ چنان که برخی از دانشمندان بیان کرده‌اند _ وجود ندارد.
توجه و دقت در معنای لغوی سبب، همچنین بررسی آنچه پیشینیان زیر عنوان
سبب نزول آورده‌اند، نشان از توسعه در معنا و مفهوم و کاربرد این اصطلاح نزد ایشان دارد. آنان هر آنچه از وقایع و حوادث و اموری را كه به نحوی با آیه مربوط می‌شود، زیر عنوان اسباب نزول مطرح كرده‌اند.^۳ بنا بر این، دایره معنایی اسباب نزول توسط پیشینیان