فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث

فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث شماره ۱۰۷، منتشر شد.

یکصد و هفتمین شماره از فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ویژه بهار ۱۴۰۲ با سردبیری حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدکاظم ...

صد و یکمین شماره فصلنامه علوم حدیث منتشر شد

صد و یکمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث به مدیر مسئولی آیت‌الله محمد محمدی ری شهری، از سوی پژوهشگاه ...

یکصدمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث منتشر شد

یکصدمین شماره از فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ویژه تابستان ۱۴۰۰ با ۱۱ مقاله حدیثی منتشر شد.

نود و نهمین شماره فصلنامه علوم حدیث منتشر شد

نود و نهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ویژه بهار 1400 با ۹ مقاله حدیثی منتشر شد.

نود و هشتمین شماره فصلنامه علوم حدیث منتشر شد

نود و هشتمین شماره از فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ویژه زمستان ۹۹ با ۹ مقاله حدیثی منتشر شد.

نود و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث»، منتشر شد

نود و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» شامل ۷ مقاله علمی از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر ...

نود و سومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث»، منتشر شد

سومین شماره بیست و چهارمین سال فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» ویژه پاییز ۹۸ منتشر شد.

انتشار شماره جدید نشریه «علوم حدیث»

نودمین شماره از فصلنامه علمی ـ پژوهشی «علوم حدیث»، به صاحب امتیازی دانشکده علوم حدیث و مدیر مسئولی آیت الله ...

بررسی و ارزیابی آرای «احمد امین» درباره حدیث

حدیث پس از قرآن، دومین منبع استنباط احکام اسلامی شناخته می‌شود. عموم مسلمانان آن را تنها ابزار دست‌یابی به سنت ...

تحلیل دیدگاه شیخ بهایی و اخباریان در علل تغییر شیوه اعتبارسنجی متأخران

علامه حلی، به پیروی از استادش سید احمد بن طاووس، احادیث را در چهار گروه «صحیح»، «حسن»، «موثق/قوی» و «ضعیف» ...

تأثیر اندیشه‌های کلامی شیخ صدوق در گزارش روایات؛ مطالعه موردی زیارت‌نامه‌های امام کاظم (ع) و امامان عسکریین(ع)

از برجسته‌ترین محدثان تاریخ حدیث شیعه، شیخ صدوق است که تلاش وافری در گردآوری روایات و عرضه‏ آن‏ها به جامعه ...

واکاوی و بررسی اندیشه علامه مجلسی در تحلیل روایات تأویلی آیات قرآن با تکیه بر بحار الانوار و مرآة العقول

روایات تأویلی آیات قرآن، در دو کتاب ‏بحار الانوار و مرآة العقول اثر علامه مجلسی، به قدری فراوان است که ...

مفاد حقیقی اسلوب حصر (قصر) در آیات و احادیث

حصر‌ عبارت است از‏‏ این‏که چیزی یا کسی را به چیزی یا کسی ‏‏آن‏چنان ویژه دارند که از او درنگذرد ...

الگوی نظری مداخله «انعطاف - نفوذناپذیری» در خانواده ‏درمان‏گری سیستمی معنوی برای مدیریت مرزهای خانواده بر اساس حدیث «العزیزة»

هدف این پژوهش بررسی الگوی نظری مدیریت ورودی سیستم خانواده بر اساس منابع اسلامی است. روش پژوهش در اعتبار سنجی ...

روایات طبی؛ تبار و اعتبار

برای بهره‏ گیری از روایات طبی نیازمند تبارشناسی، معناشناسی و اعتبارسنجی‏ آن‏ها هستیم؛ یعنی مأخذ، سند و ناقلان هر روایت ...

معناشناسی نسخ در پرتو روایت «ناسخ و منسوخ» امام علی(ع)

ناسخ و منسوخ از جمله مسائلی است که صاحب‏ نظران علوم قرآنی را از دیر‏باز به خود مشغول داشته و ...

بازشناسی حدیث «الْإِمَام لَا یُغَسِّلُهُ‏ إِلَّا الْإِمَام‏» در گفتمان واقفیّه و امامیّه (بر اساس پیشینه‏ شناسیِ تجهیز معصومان(ع)

پیوستگی میان پدیده ‏های تاریخی و نظریه‏ های حدیثی‏ - ‏کلامی از مطالعات میان‌رشته‌ای است که لزوم غُسل یا تجهیز ...

بررسی تطبیقی تفسیر العیاشی و آثار شیخ صدوق بر محور اسانید

تفسیر العیاشی، تفسیر مأثوری است که روایات آن به شکل مرسل در اختیار ما قرار دارد. این روایات گر چه ...

بازخوانی دیدگاه‌ها و مناقشات درباب روایت شیخ طریحی(م1087ق) از حدیث کساء

برخی از رویدادهای بحث‏ برانگیز در تاریخ تشیع، به تقابل دو یا چند جریان فکری درباره اصالت یا مضمون روایات ...

تحلیل انتقادی برداشت‌های صورت گرفته از روایات تفسیری سَبْعاً مِنَ الْمَثانی

برخی از مفسران تنها بر پایه اعتماد به ظاهر روایات تفسیری، مراد از تعبیر «سبعاً من المثانی» در آیه 87 ...

بررسی و نقد سبک‏ شناختی مفهوم عبارت«وَیْلُ امِّهِ، کَیْلاً بِغَیْرِ ثَمَن!» در نهج البلاغه

فهم عبارت «ویل امّه کیلا بغیر ثمن» در نهج ‏البلاغه نیازمند نگاه یکپارچه اسلوبی است نه نگاه جزء نگر لفظی. ...

نقد سندی و دلالی روایت «رفع قلم»

مقاله حاضر به اعتبارسنجی روایتی موسوم به «رفع قلم» «...أَنْ یَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ کُلِّهِمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ...» از سه ...

شماره جدید فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث منتشر شد

هشتاد و پنجمین شماره فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث، به صاحب‌امتیازی دانشگاه قرآن و حدیث و مدیر مسؤلی و ...

بررسی اسلوب‌های تعلیم و فتوا در بیان احکام و نقش آن در اختلاف و تعارض روایات

حدیث،‌ یکی از منابع مهم شیعه برای استنباط احکام شرعی است. این منبع،‌ در مواردی با آسیب‌هایی چون اختلاف و ...

تأثیر انگیزه ‏های نسخه‌نویسان در اعمال تصرفات عامدانه در متون و آثار روایی

نسخه‌نویسان سهمی بسزا در انتقال آثار حدیثی دارند. نقش آن‌ها را به شکل ساده‌انگارانه همچون یک دستگاه کپی نباید در ...

روایات اعتراض امام حسین(ع) به صلح امام حسن(ع) در ترازوی نقد

از حوادث مهم صدر اسلام - که گاه در غبار تحریف فرو رفته - صلح امام حسن(ع) است. یکی از ...

ترسیم نظام ارتباط با خدا بر اساس احادیث قدسی با استفاده از روش تحلیل محتوا

روش‏ های تحلیل متن از دیرباز در فهم متون مقدس مؤثر بوده و تا کنون نیز در مطالعه معانی بلند ...

نقش شاخص علم و زمان در پذیرش توبه؛ تحلیل و سنجش حدیث «اذا بلغت النفس ... لم یکن للعالم توبةٌ و کانت للجاهل توبةٌ»

بر اساس مدلول ظاهری بعضی از آیات قرآن کریم، توبه از شخص گناه کار در هنگامه مشاهده آیات الهی در ...

روایت ‏های تأویلی باطنی؛ تأویل‏ یا تداعی معانی

نوشتۀ حاضر در پی طرح این ادعا است که پاره‏ای از روایت‏ های تأویلی - که با ساختار کلام و ...

وثاقت محمدبن‌سنان در ترازوی نقد و بررسی

بزرگان رجالی، در وثاقت محمدبن‌سنان اختلاف ­نظر شدیدی دارند. پس از تحلیل و بررسی عوامل تضعیف و توثیق، این نتیجه ...

جریان حدیثی امامیه در بصره (عصر حضور)

این پژوهش، با هدف نشان‌ دادن جریان حدیثی امامیه در بصره در عصر حضور ائمه‌(ع)، سامان یافته است. غایت نهایی ...

امکان‏ سنجی صدور حدیثِ سجده زن بر شوهر؛ نقد متنی سه‌سطحی (زبانی، ادبی و فرهنگی)

در دهه‏ های اخیر، تبیین کیفیت رابطه شوهران و همسران در محیط خانواده، از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. در ...

رویکرد وجودی‌نگرِ آیات و روایات در رابطه ‌مرگ‌اندیشی و سلامت روان

مرگ‌اندیشی، در جریان اصلی روان‌شناسی و روان‌پزشکی، عموماً نشانه برخی اختلال‌های روانی، چون افسردگیِ عمده دانسته می‌شود. بسیاری از نظریه‌پردازانِ ...

قضیه حقیقیه و خارجیه در حدیث مفهوم‌شناسی، پیشینه و قاعده اوّلی

در اصول فقه، به قضایایی که دایره عمل آنها، به زمان، مکان و مخاطبِ ‫خاص منحصر است و حکم آن ...

نگرشی نو بر کارکردشناسی بافت زبانی در فهم و انتقال مضامین نهج‌البلاغه

یکی از کارآمدترین روش ­های فهم متن، روش سمانتیک یا معنا­شناسی است که در این بین، معنا­شناسیِ هم‌زمانی یا توصیفی، ...

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث»، شماره 83 و 84، منتشر شد

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» به مدیر مسئولی و سردبیری حضرت آیت الله ری شهری در آخرین شمارگان خود با ...

فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، شماره 83 منتشر شد

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» به مدیر مسئولی و سردبیری حضرت آیت الله ری شهری در آخرین شماره خود که ...

فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، شماره 81 و 82 منتشر شد

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» به مدیر مسئولی و سردبیری حضرت آیت الله ری شهری در آخرین شماره خود که ...

روش شناسی فقه الحديثی شيخ بهايی

شيخ بهايی، از زمره فقيهان چيره دست و محدّثان باريك‌بينی است كه فقاهت و درايت، در آثار وی موج می ...

پژوهشی درباره ارزش زيارت امام حسين عليه السلام

رواياتی که فضيلت زيارت امام حسين عليه السلام را بيان داشته‌اند، هر چند در بيان ثواب با هم متفاوت‌اند، اما ...

آسيب شناسی روايات ابن ابی الحديد درباره‌ امام حسين(ع)

هر کس اندک آشنايی با شرح ابن ابی الحديد بر نهج البلاغه داشته باشد، از وجهه و جايگاه تاريخی آن ...

فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، به ایستگاه هشتاد و هفتم رسید

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» به مدیر مسئولی و سردبیری حضرت آیت الله ری شهری در آخرین شماره ی خود ...

نا استوار قلمداد شدن روايات فضل بن شاذان از امام رضا عليه السلام

حديث پژوه معاصر محمّد باقر بهبودی با استناد به رجال کشّی و طوسی فضل را متولّد پس از شهادت آن ...

هندسه دانش‏ های حديثی در انديشه و قلم شيخ بهايی

شيخ بهايی رحمه الله عليه دانشمند بزرگ شيعه، دانش ‏های قرآن، حديث، فقه، اصول، عرفان، رياضيات، معماری، ادبيات و شعر ...

روایت أنا نقطة تحت الباء در ترازوی نقد

روایت «أنا نقطة تحت الباء» روایتی منسوب به امام علی است که در آثاری با رویکرد عرفانی که گاه در ...

ارزیابی روایات مصافحه پیامبر(ص) با زنان با تأکید بر آیه 12 سوره ممتحنه

شیوه بیعت پیامبر اکرم(ص) با زنان از مسائل متعارض در روایات فریقین است. اختلاف الحدیث به عنوان شاخه ای ...

اسماعیل بن مرّار در آینه نقد

پژوهش حاضر با عنوان «اسماعیل بن مرار در آینه نقد» به دنبال آن بوده تا به شناسایی این راوی در ...

وثاقت برقی با تأکید بر مشایخ او در کتاب المحاسن

موضوع این تحقیق بررسی وثاقت برقی و اعتبار روایات او با تأکید بر مشایخ وی در کتاب المحاسن است. هدف ...

تأثیر شناخت احکام حکومتی در فهم حدیث

فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می‌شود که مقصود و جایگاه صدور روایت‌ها به درستی تببین شود. ...

ارزیابی «نقل به معنا» و «تصحیف» در الجامع الصغیر

الجامع‌ الصغیر، یکی از جوامع روایی معروف اهل سنت است که با روش الفبایی(بر حسب ابتدای روایات) تدوین شده است. ...

آسیب فارسی زدگی در فهم احادیث با تاکید بر ترجمه‌های نهج البلاغه

در زبان فارسی وام واژه‌های بسیاری وجود دارد که از عربی به این زبان راه یافته، ولی پس از ورود ...

خاورشناسان و حدیث امامیه؛ طبقه‌بندی و تحلیل پژوهش‌ها

مقدمۀ ارزیابی علمی رویکرد خاورشناسان به حدیث امامیه، مواجهه بدون واسطه با نگاشته‌های آنان است. این مهم جز با تتبع ...

مفهوم شناسی و بررسی چگونگی تأویل احادیث در مکتب عقلی ملاصدرا

تأویل، واژه‌ای پرکاربرد و تأثیرگذار در حوزه دینی است که کارکرد اصلی آن، راهیابی به حقیقت متون است. ملاصدرا در ...

تضارب آراي رجالي امام خميني و آيةالله خويي در باره محمد بن اسماعيل، استاد کليني

کلینی بی‌واسطه از محمد بن اسماعیل بدون افزودن پسوند و پیشوندی، 831 حدیث نقل نموده است. بیشتر محقّقان عرصه حدیث ...

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» ، شماره 76 منتشر شد

شماره 76 فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم حدیث با عناوین مختلف منتشر شد.

آموزه بداء و علم الهي

بداء یکی از آموزه‌های تشیع است که توسط اهل بیت(ع) از آیات قرآن استنباط و عرضه شده است. بدا، تغییری ...

فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78

دوره 20، شماره 78، زمستان 1394، صفحه 1-185

امکان سنجی عرضه روایت های تأویلی باطنی بر قرآن

روایات هایی در متون حدیثی وجود دارد که در آنها از «عرضه حدیث بر کتاب خدا» سخن به میان آمده ...

روایات روزه عاشورا، چیستی، گونه ها و تحلیل

روزۀ روز عاشورا همواره در میان عالمان اهل سنت و عالمان شیعه معرکه آرا بوده است. سبب اختلاف، وجود دو ...

فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره77

فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» ، دوره و شماره: دوره 20، شماره 77، پاییز 1394، صفحه 1-195

قرآن و صحيفه سجاديه؛ درونمايه‌های مشترک

صحيفه سجاديه، يادگار امام سجاد(ع)، کهن‌ترين و معتبرترين متن دعايی شيعيان است. کاستی هايی که در سلسله اسناد اين کتاب ...

بررسی روایت «حمال ذو وجوه» بودن قرآن در نهج البلاغه

ادبی نقش مهمی در کشف مراد معصوم علیه السلام ایفا می ‏کند. کلام 77 نهج البلاغه _ که به حمال ...

احادیث صعب و مستصعب

روایات فراوانی، حدیث آل محمد علیهم السلام را صعب و مستصعب دانسته ‏اند. با گردآوری این روایات، روشن شد که ...

فعّالیت‌های متن‌پژوهانه محدّثان اصفهان در سده‌های یازدهم و دوازدهم (بسترهای شکل‌گیری و نمونه‌ها)

با تشكیل دولت صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع و به دنبال آن، درخواست از علمای شیعه جهت نشر معارف ...

بررسی روایات لعن «زرارة بن اعین» با توجه به جریان‌های کلامی امامیه

«زراره بن اعین» از راویان جلیل‌القدری است که از یک‌سو مورد مدح روایی و توثیق جمعی تحت عنوان اصحاب اجماع ...

پژوهشی در تاریخ‌گذاری و شناسایی مؤلف کتاب الأظِلَّة؛ اثری بازمانده از غُلات کوفه در سده‌های نخست

بسیاری از آثار باقی‌ ماندۀ نُصیریه از سده‌های ‌میانه حاوی نقل‌ قول‌های فراوانی از میراث مفقود غلات کوفه‌اند که می‌توان ...

دو «عمرو» و یک حدیث اثناعشری

دو تن از راویان حدیث در قرن دوم هجری، عمرو به خالد واسطی، معروف به «ابو‌خالد واسطی» و «عمرو بن ...

واکاوی مفهوم «یونسی» و ادله انتساب عده‌ای از راویان شیعه به آن

تعبیر «یونسی» در باره برخی از راویان شیعی در کتاب رجال شیخ طوسی، یکی از تعبیرهای مورد مناقشه و احیاناً ...

تفسیر مستندات الهیات سلبی در روایات علوی علیه السلام

این مقاله درصدد واکاوی برداشت‌های قایلان به الهیات سلبی در مواجهه با روایات امام علی علیه السلام در باره صفات ...

كاربرد روش‌های اصول استنباط

این تحقیق با هدف گسترش کارکرد قواعد علم اصول استنباط به حوزه‌های عرفان و اخلاق اسلامی، به تجزیه و تحلیل ...

تاریخ‌گذاری حدیث «لن یفلح قوم ولّوا امرهم امرأة» بر اساس روش تحلیل متن و اسناد

روایت «لن یفلح قوم ولَوا امرهم امرأة» _ که در منابع اهل ‏سنت از ابو بکره نقل شده و ...

روایات عاشورایی مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی در میزان نقد و بررسی

مقتل الحسین علیه السلام موجود در کتاب مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی از جمله مقاتل بر جای مانده و قدیمی است ...

مدرسه حدیثی امامیه در بغداد

مركز حدیثی بغداد در تاریخ فكر امامیه هماره با اهمیت بوده است. لذا آگاهی از تاریخ حدیث امامیه در بغداد، ...

نگرشی نو به حدیث «دفن البنات من المکرمات»

پدیدۀ جعل در روایات، آفتی است که هر پژوهش‌گر را به سؤال از صحت صدور روایت وامی‌دارد و این مسئله، ...

شاخصه‌های جامعه دینی با توجه به خطبه ‏های جمعه و عیدین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

این پژوهش به مطالعه خطبه‏ های جمعه و عیدین پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می‏‏پردازد. ...

کاربرد «حدیث» و «روایت» در فهرست و رجال پیشینیان

«حدیث» در لغت به هر چیز جدید گفته شده است؛ اما معمولاً این واژه در سخن و گفتار به کار ...

بررسی و نقد متفردات کتاب سلیم بن قیس الهلالی

کتاب سلیم از آثار حدیثی شیعه متعلق به قرن اول هجری است. احادیث این کتاب در مقایسه با سایر مصادر ...

نگاهی به نقش و جایگاه مؤلّفه‌‏های «کتابْ‌محور» در ارزیابی‌‏های حدیثی قدما در پرتو تحلیل منابع فهرستی

بنا بر نظر مشهور، عالمان امامی به دو گروه عمدۀ متقدّمان و متأخّران قابل تقسیم‌اند. تفاوت‌‏های متعددی میان این دو ...

مطالعه انتقادی دیدگاه عمر فلاته درباره آغاز پیدایش جعلِ حدیث

مسأله آغاز پیدایش جعلِ حدیث یکی از مسائل مهم تاریخ حدیث است که از سوی محققان فریقین آرای متفاوت و ...

بررسی رابطه مشخصه‌های شغلی با رضایت شغلی کارکنان در مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث قم

مشاغل سازمانی از طریق فرایند طراحی شغل تعریف و حدود وظایف آنها تعیین می‌شود. طراحی مشاغل با روش‌منطقی می‌تواند بر ...

واکاوی گونه ‏‏های دخالت ذهنیت راویان در فهم حدیث

هدف این نوشتار معرفی یکی از ویژگی‌های مشترک «منطق فهم حدیث» و «دانش هرمنوتیک» است و در آن، گونه‌‏های دخالت ...

تحلیل انکار نصوص امامت از سوی برخی نزدیکان اهل بیت(ع)

پشتوانه اعتقاد شیعیان به امامت، احادیث متواتری است که در کتاب‌های معتبر حدیثی شیعه جای گرفته است. برخی با استناد ...

مفهوم عقل و حدود کارآیی آن در دو شرح «الکافی»

یکی از مسائل مورد توجه شارحان روایات الکافی تعریف عقل و حدود کارآیی آن است. این توجه به دلیل وجود ...

تعدیل‌کننده‌‏های واکنش در خوشایند ــــ ناخوشایند بر اساس احادیث

از مسائلی که در سلامت روان نقش مهمی دارد، چگونگی واکنش به دو موقعیت خوشایند و ناخوشایند است. این امر ...

معناشناسی حفظ قرآن در روایات

در مجامع روایی عامه و خاصه روایاتی با موضوع قرآن وجود دارد که با تعابیر گوناگون به حفظ قرآن تشویق ...

سیر تاریخی حدیث در خوزستان و نقش محدثان آن در گسترش حدیث

خوزستان به عنوان دروازه ورود اسلام به ایران یکی از مناطق تاثیر‌گذار در تاریخ و پژوهش‌های حدیثی در ایران به ...

راهکارهای علامه حلی در برخورد با تعارض آرای رجالی در خلاصةالاقوال

گاه در احوال روات، میان صاحبان اصول اولیه رجالی _ که مبنای قضاوت متاخران در وثاقت روات‌اند _ تعارضاتی دیده ...

نگاهی به سازوکار ثواب و عقاب الهی

فراوانی ثواب نقل شده در منابع روایی برای برخی اعمال، همچون زیارت و عزاداری امام حسین _ علیه السلام _ ...

تحلیل روانشناختی طبقه‌بندی ارتباطات فردی در احادیثِ انواع دوستان

نیاز به ارتباط و دلبستگی یکی از بنیادی‌ترین نیازهای انسان است که بقای آدمی به آن وابسته است. اما با ...

معیار فعل اخلاقی در کتاب ایمان و کفر الکافی

مهم‌ترین مساله‌ای که در فلسفه اخلاق مطرح می‌شود و شیوه پاسخگویی به آن، پایه‌های اصلی نظام‌های اخلاقی را شکل می‌دهد، ...

نگاهی به حدیث «المجالس بالامانة»

این نوشته بر آن است تا با استفاده از روش توصیف و تحلیل و استنباط، حدیث مشهور «المجالس بالامانة» را ...

ارزيابی و بازيابی مستندات گزارش‌های تاريخی کلينی در باره مولد النبی

سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله در کتاب‌های حدیثی شیعه به صورت پراکنده و گاه در عنوانی اختصاصی ...

توثيق مشايخ احمد بن محمد بن عيسی اشعری در ترازوی نقد

شناخت حال رجالی راوی گاه با فرایند توثیقات عام میسر می‌شود و در آن توثیقات، جمعی از راویان تحت ضابطه‌ای ...

تحلیل و تعریفی نو از تقریر، بر اساس روایات آن

بر اساس برداشت و تلقی مشهور، تقریرْ آن است كه «در حضور معصوم علیه السلام كاری انجام گیرد و مورد ...

اعتبار سنجی روايات فتنه بودن زنان

حداقل نُه گزاره در مسأله فتنه بودن زنان در جوامع حدیثی شیعه و سنّی گزارش شده است. این احادیث، به ...

معناشناسی، مختصات و مصادیق «حجب و سرادقات» در حدیث شیعه

یکی از آموزه‌های روایی پیچیده که در گزاره‌های متعدد، معارف و حقایق فراوانی در باره آن بیان شده است، بحث ...

پژوهشی در انتساب چند اثر جدید الإنتشار به ابومحمّد حسن بن علی بن شعبة حرّانی، محدّث شناخته‌شدۀ شیعی

ابو محمد حسن ‌بن‌ شعبة حرّانی، محدّث شیعی سدۀ چهارم هجری است که اطلاعات کمی در بارۀ وی وجود دارد. ...

سیاق لغوی؛ مفهوم و کارکرد آن در فهم حدیث

از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره ...

معناکاوی روایت‌های «جنگ تأویل»

تأویل یکی از مفاهیم بنیادین دینی است و فهم درست آن دانشی ویژه می‌طلبد. این نوشته بر آن است تا ...

بازشناسی شخصیت رجالی «حنش بن معتمر»

با این که حنش بن معتمر در سلسله سند چندین روایت از روایات شیعه حضور دارد، اما اطلاعات چندانی در ...

مقایسه مبانی انکار سنت در یهودیت و اسلام

در بین متفکران یهودی و مسلمان گرایشی وجود دارد که بر بسندگی کتاب مقدس و قرآن تأکید دارند و سنت ...

جايگاه امام صادق علیه السلام در تفسير قرآن با توجه به روايات تفسيری ايشان

یکی از مهم‌ترین راه‌های نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت علیهم السلام بررسی و تبیین دانش‌هایی است که از ...

نقد مقاله«مقایسه نگرش شیعه به داستان قربانی ابراهیم علیه السلام با یهودیت، مسیحیت، و احادیث اهل سنّت» از منظر فایرستون

خاخام ریوِن فایرستون (Reuven Firestone) خاورشناس آمریکایی در مقاله خود، با استفاده از سیر تاریخی تعیین ذبیح حضرت ابراهیم علیه ...

از خداانگاری امامان علیهم السلام تا خداباوری نظام‌مند؛ بررسی سندی و محتوايی حديث رضوی «الناس عبيد لنا فی الطاعة ...»

حدیث «النّاسُ عَبِیدٌ لَنا …» از جمله روایاتی است که از امام رضا علیه السلام به منظور مقابله با ...

نقش قرآن در کشف و اصلاح تصحیف در روایات

بهره‌گیری از روایات منوط به زدودن آسیب‌های وارد بر آن است. یکی از این آسیب‌ها تصحیف است که موجب تغییر ...

بررسی روایات «احرف سبعه» در میراث روایی إمامیه

روایت نزول قرآن بر هفت حرف یکی از روایات مشهور در جوامع روایی اهل سنت بوده که به صورت‏ های ...

الگوی نظری تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد اسلامی

دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی‌ترین مفاهیم هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها ...

جستاری در باب منابع داده‌های تاریخی کتاب الکافی

شیخ کلینی برای تألیف کتاب الکافی از منابع و مکتوبات پیش از خود استفاده کرده و طریقی به آن کتاب‌ها ...

سبک‌شناسی دعای مکارم الاخلاق

در معارف شیعی، دعا یکی از مهم‌ترین متون شناخته شده است؛ چرا که پیونددهنده‌ای پویا بین خالق و مخلوق به ...

جایگاه و رابطه اخلاق و دین در «اصول الکافی»

موضوع رابطۀ دین و اخلاق از مباحث مهم و تأثیرگذار در فلسفۀ اخلاق است که شناخت صحیح آن آثار مثبتی ...

درآمدی بر تاریخ حدیث شیعه بحرین در عصر حضور

نگاهی گذرا به تاریخ حدیث در بحرین نشان می‏ دهد که مؤلفه ‏هایی هم‌چون وجود راویان و محدثان چشم‏گیر، تدوین ...

«معيارهای تضعيف» رجاليان متقدم در حوزه «حديث پژوهی راويان»

«حدیث‌پژوهی راوی» را می‌توان پایبندی به فرایند تحدیث دانست. رجالیان متقدم با بررسی کارنامه علمی راوی، به دنبال میزان پایبندی ...

نقد و بررسی ارزیابی‌های سندی و رجالی در تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة المطهرة

در تفاسیری که از روایات تفسیری استفاده می‌کنند، جست و جو از احوال سند در دو زمینه رجال و درایه ...

پندارۀ «عشرۀ مبشّره»؛ نشانۀ رابطۀ سیاست و جعل حدیث

«عشره مبشره»، حدیث‌نمای منسوب به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، از جمله متون مهم و مشهور ...

کاوشی در گسترۀ نقل نخستین مکتوبات حدیثی امامیّه

میراث حدیثی شیعه، ریشه در مکتوبات اولیه‌ای دارد که اصحاب ائمه علیهم السلام نگاشته‌اند. این تألیفات در طی سال‌ها، ...

حدیث «لا تُفضّلونی علی موسی علیه السلام »؛ روی‏کردها و نظریه معیار

افضلیت رسول خدا صلی الله علیه و آله بر پیامبران پیشین، نظریه اجماعی شیعه و سنّی است، لکن بر ...

خیال مهار نایافته: تبیین مدل نظری عمل‌کرد «أمل» بر اساس منابع اسلامی

أمل (آرزو) یک سازه روان‌شناختی است که نقش آن در نوع شخصیت، هویت‌یابی، پیشرفت و مقابله با تنش‌ها در روان‌شناسی ...

کاربرد واژه «آیه» در روایات شیعه با توجه به صحیحه هشام بن سالم

واژه‌ «آیه»، یکی از تقسیم‌بندی‌های قرآنیِ مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته ...

تحليل موضوعی مقالات نشريات علمی _ پژوهشی حوزه علوم حديث منتشر شده بين سال‌های 1386 - 1390

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان پراكندگی و گرایش موضوعی مقالات حوزه علوم حدیث در نشریات علمی _ پژوهشی بین سال‌های ...

نظام امام شناسی شیخ مفید و باز خورد آن در حدیث پژوهی او

حدیث پژوهی عالمان شیعی، چون دیگر گستره‌های مطالعات دینی ایشان، از مبانی و پیش فرض‌های مختلفی اثر می‌پذیرد. در این ...

چند گانگی اسم اعظم در حدیث

واژه «اسم» و مشتقات آن از واژه‏ های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. ...

الکافی و گفتمان حدیثی قم

کتاب الکافی در دوره‌های مختلف و قرون متمادی به عنوان برجسته‏ترین اثر حدیثی شیعه شمرده شده است. این کتاب، حاصل ...

چیستی «حسن خلق» و چگونگی تأثیر آن بر روابط اجتماعی

هدف این پژوهش، تحلیل «حسن خلق» در روایات اسلامی است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و تحلیل محتواست. یافته‌های این پژوهش در ...

تبیین فرایند شکل‌گیری صبر با تکیه بر منابع اسلامی

هدف مقاله حاضر تبیین فرایند شکل‌گیری صبر با تکیه بر منابع اسلامی است. در این پژوهش با استفاده از روش ...

پژوهشی در روایات «ألفِ باب»

موضوع منابع دانش و سرچشمه معرفت پیشوایان شیعه، در یک نگاه، با بررسی آیات و روایات مطرح در این مسأله ...

فضای صدور

آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق‌تر و کامل‌تر مراد معصوم می‌گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده‌اند ...

اقتباس؛ گونه‌اي از تجلي قرآن در نيايش معصومان عليهم السلام

نیایش‏‏ های معصومان فصلی فربه از فرهنگ زندگی ایشان است. از آنجا که پیوند اهل‌بیت علیهم السلام با قرآن جاودانه ...

روايت شيخ کليني از مستثنيات ابن وليد در نوادر الحکمه

نوادر الحکمه، اثر محمّد بن احمد بن یحیی اشعری یکی از مهم­ترین منابع اصیل روایی و از مآخذ کتاب ­های ...

بررسی محتوایی حدیث استعداد فقر و نقد برخی از دیدگاه‌ها

یکی از روایاتی که به لحاظ ترکیب لفظی و برون‌داد معنایی، توجیهات مختلفی یافته و برخی همچون سید مرتضی در ...

بحثی در باره راه نیافتن روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج» در گفتمان مهدویت اهل سنت

روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج» بیشتر در فضای فکری شیعه در بافت موضوع مهدی موعود _ علیه السلام _ مورد ...

اعتبارسنجی روایات جمع و تدوین قرآن کریم در زمان ابوبکر و عمر

مسأله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به ...

پژوهشی در شیوه حدیث‌گزاری تفسیر پرتوی از قرآن

بُعد قرآنی و حدیثی شخصیت‌های بازگشت به قرآن و بیداری اسلامی، از جمله آیة‌الله طالقانی در دو سده اخیر، امری ...

از شام تاریخی تا شام آخرالزمانی

چرا حجم احادیث و در فضایل شام گسترده است؟ پاسخ این مسأله را باید در تحولات سیاسی دوره اموی برای ...

جستاری در مفهوم «نسخه»؛ سبکی در گردآوری و گزارش احادیث

از «نسخه» به عنوان شیوه‌ای خاص از نگارش‌های حدیثی، تعریف قابل قبولی ارائه نشده است. دو تعریف در میان معاصران ...

پژوهشی در باره احادیث نهی کننده از تعلیم سوره یوسف به زنان

در برخی منابع کهن روایی و تفسیری شیعه، روایاتی وجود دارد که بر پرهیز از تعلیم و اقرای سوره یوسف ...

الگوی اسلامی سلسله مراتب در خانواده با رویکرد روانشناختی

هدف پژوهش حاضر استنباط الگوی سلسله مراتب در خانواده از قرآن و روایات است. الگوی صحیح سلسله مراتب در خانواده ...

بررسی دلایل رویکرد اخباریان به علم رجال

اخباریان، در قرون اخیر، بر گروهی از عالمان اطلاق می‌شود که نسبت به اخبار رسیده از معصومان علیهم السلام توجه ...

نقدی روایی ــــ کلامی بر دیدگاه اتان كلبرگ در موضوع «تقیه از منظر شیعه امامیه»

یکی از خاورشناسان شیعه پژوه معاصر، اتان کلبرگ (Etan Kohlberg) است. وی در مقاله‌ای با عنوان «برخی دیدگاه‌های شیعه امامیه ...

اهل‌بیت علیهم السلام و انجیل

انجیل بخش اصلی کتاب مقدس مسیحیان، در عصر نزول قرآن کریم و نیز در عصر حضور ائمه اطهار مورد استناد ...

موضوعات نگاری در شيعه؛ توصيف و تحليل

این مقاله می‌کوشد آماری از مکتوبات عالمان و نویسندگان شیعی در زمینه موضوعات ارائه کند و سپس آنها را توصیف ...

ابومخنف و بررسی اسنادی و محتوایی اثر او «مقتل الحسین علیه السلام»

ابو مخنف لوط بن یحیی یکی از برجسته‌ترین اخباریان (مورخان) قرن اول هجری و محدّثان احادیث تاریخی است. نام او ...

اعتبارسنجی الصحیفة السجادیة

صحیفه سجادیه، مشهورترین میراث حدیثی اهل‌بیت _ علیهم‌السلام _ است که برخی سند آن را متواتر خوانده‌اند. با وجود این ...

فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث شماره 65

معقولیت ایمان سید حسن اسلامی اردکانی بررسی و ارزيابی وجوه جمع بين روايات «اهل الذكر» فتح‌الله نجارزادگان، سمیه هادی‌لو راست‌نمایی ...

بررسی واژه قهرمانه در کلام امام علی عليه السلام

پژوهشی که پیش رو دارید، با هدف تحلیلِ زبان‌شناختیِ کاربردِ واژه فارسی «قهرمانه» در بیانات امام علی علیه السلام صورت ...

چيستي عمود نور

از جمله عناوین یاد شده، در برخی از روایات، برای یكی از مجاری علم و آگاهی امام علیه السلام با ...

ملاک ارزيابي کارگزاران در نهج البلاغه

حاکمیت نیز چونان دیگر سازمان‌های مدیریتی با تعیین اهداف آغاز می‌شود. هر چند اهداف، نقطه پایانی حرکت است و مطلوب ...

نقدي بر انتساب لقب و کنيه‌اي ناسازوار به امام عصر عليه السلام

استفاده از القاب، کنیه‌ها یا اوصاف غیر مشهور امامان معصوم از شیوه‌های رایجی بوده که راویان شیعه بیشتر به دلیل ...

پژوهشي در اعتبار رساله ذهبيّه

رسالۀ ذهبیّه یا مذهّبه، نوشتاری در دانش پزشکی و منسوب به امام رضا(ع) است. در این نوشتار، به منظور ارزیابی ...

بررسي ميزان تأثير روايات سبب نزول در تفسير

از طریق اسباب نزول می‌توان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در ...

درنگي در مفاد روايي و تفسيري آيه يا لَيتَني کُنتُ تراباً

روایات متعددی در زمینه تفسیر بخش پایانی آیه «یا لَیتَنی کُنتُ تراباً» رسیده است. این آیه بیانگر آرزوی کفار در ...

روش‌شناسي آراي حديثي علامه عسکري در بوته سنجش با تأکيد بر معالم المدرستين

علامه عسکری از جمله حدیث پژوهان شیعی معاصر، دارای دیدگاه ­ها و آرای خاص در تحلیل و ارزیابی میراث حدیثی ...

بررسي روايات فضايل و مثالب شهر قم

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم ...

جستاري در باره اصطلاح حديث قوي

واکاوی دقیق معانی اصطلاحات و مصداق یابی آن، از جمله مسائلی است که در مطالعات حدیث شناختی از اهمّیّت بسزایی ...

نگاه حوزه بغداد به راويان و آراي رجالي مدرسه حديثي قم

شهرت رویکرد متفاوت دو مدرسه قم و بغداد در تعامل با حدیث و معارف نقلی و معیارهای ایشان در اعتبار ...

گونه‌شناسي شناخت‌هاي اثرگذار در اخلاق

هدف این بررسی آن است که روشن سازد در احادیث پیشوایان دین، برای اصلاح رذایل و تقویت فضایل اخلاقی، از ...

راست‌نمايي احاديث رجعت

در این نوشتار روایات رجعت _ که در کتاب بحار الانوار جمع‌آوری شده است _ برحسب دلالت به چند گروه ...

بررسي و ارزيابي وجوه جمع بين روايات «اهل الذكر» و سياق آيات (43 سوره نحل و هفتم سوره انبيا) در ديدگاه مفسران

قرآن کریم در دو مورد (سوره نحل، آیه 43 _ 44 و سوره انبیا، آیه 7) مرجعیت «اهل الذکر» را، ...

معقوليت ايمان

در برخی از روایات استدلالی برای معقولیت اعتقاد به خداوند و روز جزا ارائه شده است که مضمونی به این ...

تحلیل اهداف بعثت پیامبر اسلام در روایات

هدف بعثت پیامبر اسلام از مباحث کلیدی در معارف دینی است و تحلیل و پژوهش در باره این حقیقت، در ...

بررسي روايت نزول قرآن بر مبناي اياک اعني و اسمعي يا جارة

بنا بر روایتی در کتاب الکافی، قرآن بر سبیل قاعده تفسیری «ایاک اعنی و اسمعی یا جارة» نازل شده است. ...

اعتبار و مفهوم‌سنجي روايات کاستي عقل زنان

احادیث کاستی عقل زنان در منابع حدیثی اهل سنّت و شیعه با شمار قابل توجّهی گزارش شده است. مصادر کهن ...

واکاوي متون مشترک حديثي در منابع فريقين

قرآن و سنت در مباحث اسلامی محور اساسی اندیشه و علم را تشکیل می‌دهد. همگام سازی اندیشه‌های دین مداران در ...

مباني فقه‌الحديثي سيّد عبدالله شُبَّر در مصابيح‌الأنوار في حلّ مشکلات الأخبار

سید عبدالله شُبَّر در کتاب مصابیح‌الأنوار فی حل مشکلات الأخبار، با استفاده از راهکارهای گوناگون به شرح روایات مشکل و ...

حديث پشيماني

نقل است که خلیفه اول، در پایان عمر، از انجام دادن و... برخی امور اظهار پشیمانی کرده است. این مقاله ...

پژوهشي در باره نامه‌هاي دعوت حضرت رسول صلي الله عليه و آله

این پژوهش به مطالعه نامه‌های دعوت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می‌پردازد. با یک نگرش کلی به ...

مؤلفه‌هاي احساس سعادتمندي در احاديث با رويکرد روانشناختي

هدف این نوشتار، آن است که مؤلفه‌های احساس سعادتمندی را بر اساس احادیث مشخص سازد. پرسش این است که سعادت ...

رجعت

در این نوشتار ادله قرآنی و روایی رجعت بررسی شده و به شبهات مطرح شده پاسخ داده شده است و ...

استدلال روايي شيخ صدوق بر نزول دفعي قرآن کريم و نقد ادلّه مخالفان

ابوجعفر، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق، یکی از فقیهان و محدثان بزرگ امامیه ...

معناشناسي روايات مرحومه بودن امّت مسلمان

انديشه مرحومه بودن امت اسلامي ـ که از دسته‌اي اخبار و روايات با محوريت عبارت «أمتي أمة مرحومة» قابل دريافت ...

آفت تصحيف در روايات و راهکارهاي شناسايي آن

بي ترديد، احاديث گنجينه گرانسنگ در ميان منابع معرفتي انديشه اسلامي است. با توجه به آسيب‌پذير بودن اين احاديث؛ محدثان ...

اقسام بدن انسان و نقش آنها در دنيا، برزخ و قيامت

معرفي چگونگيِ آفرينش جسماني انسان و نيز نحوه وجود او در دوران پس از مرگ در آموزه‌هاي ديني، هماره از ...

احاديث اثناعشر در منابع سه قرن نخست شيعه

اعتقاد به دوازده امام و جانشين براي پيامبر از شاخص‏ ترين اعتقادات شيعيان شمرده مي‏ شود. اين اعتقاد برگرفته از ...

بررسي رويكرد مقدس اردبيلي به اخبار و روايات سبب نزول

بيشتر روايات سبب نزول اخبار آحادند که از طريق اهل سنت وارد شده‌اند. طرز نگرش شخص به مقوله روايت، به ...

اعتبارسنجي انگاره ستايش امام علي عليه السلام از خليفه دوم بر پايه خطبه 228 نهج البلاغه

در خطبه ۲۲۸ نهج البلاغه تعبيرهاي ستايش‌گرانه و اوصاف مبالغه آميزي به کار رفته که به گمان بعضي در باره ...

تحليل تفاوت‌ ديدگاه‌هاي قايلان به حجيّت اخبار آحاد در حوزه تفسير

بحث از خبر واحد و حجيت آن، يکي از مباحث مهم و اثر گذار در عرصه‌‌هاي مختلف علوم ديني است. ...

نقش آسيای ميانه كهن در نشر حديث شيعه

پژوهش حاضر بر آن است تا تاريخ حديث شيعه را در محدوده زمانی پنج قرن نخست هجری در بخشی از ...

گستره معنايي « رحمن » و « رحيم » در روايات اهل بيت عليهم السلام

شمارى از روايات اهل بيت عليهم السلام صفت‌هاي «رحمان» و رحيم» را از نظر معنا با هم يکسان دانسته‌اند. از ...

مراحل و قواعد فقه الحديث از ديدگاه مجلسي اوّل در « لوامع صاحبقراني »

محمدتقي مجلسي (م۱۰۷۰ ق)، معروف به مجلسي اول، از جمله علماي دوره صفوي است که در کتاب خود، لوامع صاحبقراني ...

بررسي و نقد سند و متن حديث کنز مخفي

در متون اسلامي، بويژه متون عرفاني و فلسفي حديثي قدسي با اين عبارت يا شبيه آن به چشم مي خورد: ...

نقش غاليان در اشتهار تهمت غلو به جابر جعفي

جابر بن يزيد جعفي (حدود ۵۰ - ۱۲۸ق) از اصحاب نامدار و مورد وثوق امام باقر و امام صادق عليهما ...

بررسي و تحليل احاديث شيعه در باره قضا شدن نماز صبح پيامبر صلي الله عليه و آله

ابتدا احاديث مورد نظر از لحاظ سندي بررسي شده، سپس با ذکر ديدگاه موافقان و مخالفان، مضمون روايات به نقد ...

معيارهای شناخت احاديث تقيه‌آميز

حديث در طول تاريخ، به دلايل فراوانی دچار آشفتگی هايی شده که راه فهم حقيقت راستين از اين منبع را ...

ارزيابي جرح علي بن محمد بن قُتيبه

روايات ابوالحسن علی بن محمد بن قُتيبه ـ که از محدّثان و متکلمان شيعی معاصر امام هادی و عسکری عليه ...

بررسي دو نظريه درباره « وارثان برگزيده قرآن »

وراثت قرآن و سنّتِ تبييني و تعليمي پيامبر صلي الله عليه و آله در قرآن شناسي، ساز وکاري عقلي و ...

پژوهشي در باره خُذُوا بِمَا رَوَوْا وَ ذَرُوا مَا رَأَوْا

روايات اهل بيت عليهم السلام، پس از قرآن کريم، اساسی تر‌ين محور در بسياری از عرصه‌های معرفتی است. از اين ...

گونه‌شناسي روايات القرائات سياري

کتاب القرائات سياري از مهم‌ترين مصادر روايات تحريف نماست و دانشيان شيعي در ضمن ديگر روايات، به نقد آن و ...

روش‌شناسي « منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة »

شرح منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة اثری مفصل و حجيم از ميرزا حبيب الله هاشمی خويی به شمار می ...

منابع غير مستقيم فن رجال؛ گونه‌ها و کاربردها از نگاه علامه شوشتري در قاموس الرجال

مهم‌ترين ابزارهاي پژوهش در علم رجال، آشنايي و شناخت منابع اين علم است. از نگاه محمدتقي شوشتري در قاموس الرجال ...

شناخت خصوصيات مخاطبان معصومان عليهم السلام و تأثير آن در فهم حديث

شناخت ويژگي‏ هاي مخاطب مستقيم معصوم عليه السلام از مهم‌ترين قرينه‏ هاي فهم معناي صحيح حديث است. ويژگي‏ هاي اعتقادي ...

اصل حمل بر صحت اعتبار و كاربست

در احاديث متعددي بر ضرورت حمل بر صحت و به دست دادن بهترين تفسير از رفتار و گفتار ديگران تأکيد ...

جايگاه تحف العقول در منابع روايی شيعه

منابع روايی که با تلاش فراوان حديث پژوهان دلسوز و فداکار شيعه به دست ما رسيده است، از سرمايه‌های عظيم ...

شاخص ‏های دينداری

پژوهش حاضر با هدف بيان «شاخصه هاي دينداري در روايات» با رويکردي درون ديني به ارائه ويژگي‌ها و نشانه هايي ...

نقد و بررسی مباحث تاريخی نامه 36 در ترجمه‌ها و شرح‌های نهج البلاغه

غارتگری های سرداران معاويه در قلمرو حکومتی حضرت امير عليه السلام با تهاجم ضحاک بن قيس آغاز شد و با ...

جهاد ابتدايی در قرآن و سيره پيامبر (ص)

جهاد از فروع فقهی است که مورد بحث بسياری قرار گرفته است. فقيهان اين فرع فقهی را در قالب دو ...

نقد سندی احاديث در الميزان در بوته آزمايش

مفسر الميزان از جمله مفسرانی است كه به رغم سبك غير نقلی اش در تفسير به روايات توجهی ويژه دارد. ...

مفهوم شناسی مخالفت و موافقت حديث با قرآن

يکی از معيار‌های نقد متن حديث(نقد داخلي) موافقت و مخالفت با قرآن است. اين معيار ـ که از رهنمودهای پيامبر ...

روايات تفسيری شيعه، گونه‌شناسی و حُجّيت

روايات تفسيری در مصادر حديثی شيعه بيش از پانزده هزار حديث‌اند. اين روايات را از نظر سبک و گونه‌شناسی به ...

سيد عبد الله شبر در نزاع اصولی و اخباری

يکي از جريان‌هايي که پس از دوره‌اي رکود، از اوايل سده يازدهم در لباسي تازه رونق يافت؛ جريان اهل حديث ...

نگاهی به حديث و محدثان شيعه حلب

جاودانی حديث شيعه مرهون تلاش‌های محدثان شيعه در جای جای بلاد اسلامی است. در اين ميان محدثان شهر حلب، در ...

کاوشی در شناخت رجالی « ثابت بن دينار ابوحمزه ثمالی »

ثابت بن دينار ابوحمزه ثمالی أبوصفيه (م۱۵۰ق)» بی شکّ، يکي از بزرگ‌ترين راويان احاديث تربيتی، اخلاقی و دعايی در تاريخ ...

بازکاوی انتساب تفسير القمی در خلال مقايسه مقدمه با متن کتاب

آنچه امروزه به نام مقدمه تفسير القمی می شناسيم و مبنای استناد رجالی در توثيقات عام است، با قلم شخصی ...

بررسی آسيب تقطيع نادرست در روايات

تقطيع، به معنای جدا کردن بخشی از يک حديث طولانی، متناسب با موضوعی خاص است. اين امر هر چند بعد ...

روش شناسی شرح فی ظلال نهج البلاغه

شرح فی ظلال نهج البلاغه محاوله لفهم جديد اثری غنی و گرانبار از شيخ محمد جواد مغنيه به شمار می ...

روش سيد رضی رحمه الله در مواجهه با مجازات روايی در المجازات النبويه

وقوع مجاز در روايات، به اقتضای بشری بودن زبان آنها و به مثابه يکی از ابزارهای انتقال معانی گسترده و ...

تبيين فرازی دشوار از نهج البلاغه؛ سيلان روح پيامبر(ص) در دست حضرت علی(ع)

حضرت علی عليه السلام در نهج البلاغه می فرمايد: «هنگام فوت پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله و سلم، ...

حوزه حديثی نيشابور از ابتدا تا اوايل قرن هفتم هجری

يكي از مهم‌ترين و فعّال‌ترين و مؤثّرترين حوزه‌ها و مراكز حديثي در جهان اسلام، بخصوص در زمينة حديث اهل سنّت، ...

انعکاس مفاهيم قرآنی علم، نور و بصيرت در روايات اسلامی

در اين نوشتار، مفاهيم علم، نور و بصيرت در آيات قرآن بررسی شده و مراد از آنها در اين کتاب ...

شرطة الخميس و ارزش حديث‌شناختی آن

از روزگاری كه نصر بن مزاحم منقری(م۲۱۲ق/۸۲۷م) وقعة صفين و ابن سعد(م۲۳۰ق/ ۸۴۵م) الطبقات را نوشته‌اند تا به امروز، همواره ...

نقدی بر روش‌شناسی عالمان اخباری شيعه در دانش رجال

در كتاب های رجال و اصول معمولاً به اخباريان چنين نسبت داده می شود كه با علم رجال مخالف‌اند. در ...

سيری در فقه الحديث حديث اربعين

از جمله روايات منقول از پيامبر صلی الله عليه و آله در باره حفظ و نگارش احاديث، حديث مشهوری است ...

عقل‌گرايی شيخ صدوق و متکلم بودن او

عقل و نص دو منبع اصلی برای معارف دينی است. گاهی متفکران با عنوان عقل‌گرايی و نص‌گرايی دسته‌بندی می شوند. ...

تنزيل و تأويل در معناي راسخان در علم

يکی از مباحث مهم و تأثيرگذار در تفسير و علوم قرآنی دانش محکم و متشابه است. موضوع اصلی اين دانش ...

روش‌ها و معيارهای نقد حديث در آثار شيخ مفيد

نقد حديث در آثار شيخ مفيد جايگاه درخوری دارد. وی در نقدهای خود از روش‌های پيچيده‌ای بهره گرفته ‌است. روش‌های ...

حجيت قول صحابه

در اين مقاله تعريف صحابه، سبب پيدايش بحث عدالت صحابه از ديدگاه فريقين، ديدگاه‌های سه گانه اهل سنت و ديدگاه ...

درنگی در تأويل روايات

تأويل از مباحث ميان رشته‌ای است که با علوم قرآن، حديث، فلسفه، کلام و عرفان پيوند داشته و هر کدام ...

مأخذ‌شناسی و ارزيابی سندی اصل نزول سوره هل اتی در شأن اهل بيت(ع)

اختلاف در باره اسباب نزول برخی آيات و سور، از جمله مباحث مطرح در دانش اسباب نزول است. سوره هَلْ ...

آموزه‌های دينی و نظريه برچسب‌زنی (تحليل محتوای گزاره‌های حديثی)

ارتباط ميان دين و نظريات جامعه‌شناختی يکی از مهم‌ترين دغدغه‌های انديشمندان حوزه علوم اجتماعی است. ديدگاه‌های مختلفی در اين باره ...

پژوهشی در باره خطبه‌های جمعه و عيدين امام علی عليه السلام

اين پژوهش به مطالعه در مورد خطبه‌های نماز جمعه و عيدين امام علی عليه السلام پرداخته و در اين زمينه ...

تبارشناسی، مفهوم‌شناسی و ارزيابی احاديث وجوهيه

يکی از مستندات رايج و معمول معتقدان به چند معنايی بودن قرآن، صرف‌نظر از صحت يا عدم صحت چنين امری، ...

نوادر حکيم ميرداماد در علم الحديث

ميرداماد، حکيم مشهور دوره صفويه و بعد از آن، علاوه بر تدريس علوم عقلي و تخصّص در آن، در علوم ...

پژوهش‌های حديثی در دوره جمهوريت تركيه

حديث پژوهی در تركيه از آغاز دوره جمهوريت تا كنون(۱۹۲۴ـ۲۰۱۰م) با سه دوره متمايز از هم، روندی تدريجی ـ تكاملی ...

حديث در ترکيه جديد

يکي از جوامع اسلامي‌ که پژوهش‌هايش تا کنون کمتر به بيرون از مرزهاي آن راه يافته، کشور ترکيه است. ترکيه ...

معيارهای غلوّ در قرآن و روايات

آنچه در اين نوشتار به دنبال آن هستيم، به دست آوردن ملاک‌ها و معيارهايی از قرآن و احاديث معتبر است ...

حجّيت اخبار آحاد در اعتقادات

بی شك، حجيت روايات آحاد در حوزه اعتقادات، از تأثيرگذارترين مباحث در حوزه‌های تفسير و عقايد و كلام است كه ...

کاوشی در احاديث خمس صحيح البخاری

خمس يکی از مباحث مهمّ حديثی، فقهی و قرآنی است، وجوب اين فريضه به قرآن و اجماع مسلمين ثابت است. ...

حديث پژوهی در نگاشته‌های مستشرقان

ميراث حديثی مسلمين، دير بازی است كه از جمله محورهای مهم مطالعاتِ غربيان در گرايش اسلام شناسی قرار گرفته است ...

نقش متون دينی در تبيين معانی واژگان روايات

فهم معانی واژگان روايات از اهميت خاصی برخوردار است. مراجعه به کتب لغت در اين زمينه، بسيار مفيد، لازم و ...

بررسی سير تاريخی روايات، آثار و ديدگاه ها در محکم و متشابه

با اين که اشتمال قرآن کريم بر آيات محکم و متشابه، نص صريح قرآن در آيه هفتم سوره آل عمران ...

باران در روايات

باران رحمت الهی است، خداوند با فرو فرستادن اين عامل حيات، سرسبزی نشاط و شادابی را بر همگان رقم زده ...

نقد و بررسی حديثی در فضيلت اهل فارس

راويان و جامعان روايی احاديثی را به پيامبر صلی الله عليه و آله نسبت می دهند که درون‌مايه آن به ...

تحليل و بررسی روايات سهو النبی صلّی الله عليه و آله و سلّم

يکی از شبهه‌های مطرح شده در موضوع عصمت پيامبران اين است که آيا پيامبران از ناخود آگاهی (سهو) و فراموشی ...

نارسايى روايات حرمت نسيانِ پس از حفظ قرآن

شريعت اسلامى به حفظ قرآن ترغيب كرده و از نسيان پس از حفظ آن، نكوهش نمود؛ اما آيا اين نسيان، ...

جامع‏ نويسان پيش از كلينی

در مقاله حاضر، سعی گرديده است تا با اشاره ای كوتاه به جامع نويسان پيش از كلينی، اين فرضيه، اثبات ...

جنسيت و حديث

ترکيب دو واژه جنسيت و حديث، به سه موضوع می تواند اشاره داشته باشد: ۱. زن در آموزه‌های احاديث اسلامی ...

قرينه‌های سندی نگارش روضة الکافی به دست کلينی

کتاب گرانسنگ الکافی، نوشته مرحوم ثقة الاسلام کلينی در چاپ و نمود امروزين خود، سه بخش و هشت جلد است؛ ...

حديثی معمايی در باب قبله در الکافی کلينی

کلينی در بخش «نوادر» ـ که تقريباً در انتهای کتاب الصلاة خود در کتاب الکافی گنجانده است ـ اين حديث ...

عيسی(عليه السلام) در روايات الکافی در مقايسه با عيسی در مسيحيت

در قرآن کريم از حضرت عيسی(عليه السلام) به عنوان پيامبر بزرگ الهی ياد شده و بارها بر تأييد او توسط ...

صحيحه هشام و شمار آيات قرآن

ميان عددشناسان آيات قرآني اختلاف و ترديدي در حجم قرآن كريم وجود ندارد و همگي بر اين نكته اتّفاق و ...

مشايخ اجازه در اسناد الکافی

با توجه به شيوع كتابت و نقش اساسي آن در حفظ و ضبط حديث شيعه و انتقال آن به نسل‌هاي ...

پژوهشی در اسناد و نسخه های زيارت عاشورا

زيارت عاشورا از ديرباز، يکي از زيارات معروف و مورد توجه عالمان و مردم شيعه بوده و تأثير بسياری در ...

کارکردهای نقل روايات اهل سنّت در منابع شيعی باتکيه بر روايات تفسيری

راويان و محدّثان شيعه و اهل سنت، گستره فراوانی از سخنان نبوی(ص) را به نقل از راويان هم مسلک و ...

تحليل استنادی مقالات فصلنامه علوم حديث

اين پژوهش با روش تحليل استنادي، مقالات منتشر شده در فصلنامه علوم حديث را مورد بررسي قرار داده است. از ...

بررسی روايات وارده در فضيلت اهل بيت(ع) در سوره انسان

شأن نزول نويسی از زمان‌های دور مرسوم بوده و در آن، ‌اسباب نزول آيات قرآن از معصومان علیهم السلام و ...

تحليلی بر نگارش ‏های «الموضوعات» در اهل سنت

يكی از مباحث مورد توجه محدثان، پرداختن به احاديث ضعيف و جعلی است. اين نوشتار، ضمن معرفي يكی از آثار ...

اخلاق و جنسيت در حديث خصال النساء

حديث «خيار خصال النساء...» فضايل اصلی زنان را رذيلت‌های مردانه دانسته و بدين ترتيب، فضايل اخلاقی را با جنسيت پيوند ...

انگاره تكرار نزول آيه

فرضيه نزول دوباره بعضی از آيات و سوره‌ها ـ كه در ميان برخی از كتاب‌های تفسيری و علوم قرآنی آمده ...

بررسی و ارزيابی يك تفسير روايی كهن

ابوالليث سمرقندی از عالمان مسلمان در قرن چهارم هجری، تفسير بحرالعلوم را نگاشته است. توجه به ادبيات و لغت، بويژه ...

رمزگشايی حديثی علامه طباطبايی برای ورود به عالم ذر

عالم ذر و ماجرای اخذ ميثاق از انسان‌ها از مسائل بحث‌انگيز است كه ديدگاه‌های مختلفی درباره آن مطرح شده است. ...

علی بن محمد نوفلی و کتاب الاخبار او

علي بن محمد نوفلی از مورخان شيعی و از اصحاب امام هادی(عليه السلام) بوده است. در اين نوشتار، پس از ...

تحليلی بر احاديث نفی قضای غير حتمی الهی

در مقابل روايات فراوانی كه بر دو گونه محتوم و غيرمحتوم بودن قضای الهی دلالت دارند، رواياتی نيز هست كه ...

ديدگاه‌های استاد محمد باقر بهبودی در گزينش احاديث صحيح

استاد بهبودی يکی از دانشمندان عصر حاضر در عرصه علوم قرآن، تاريخ اسلام و حديث است. ترجمه کتب اربعه حديثی ...

پژوهش های خاورشناسان درباره نهج البلاغه

نهج البلاغه ـ كه مجموعه‌ای است از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان قصار اميرالمؤمنين علی علیه السلام عليه السلام ـ يكي ...

احاديث مربوط به دوران شيردهی و تطبيق آن با علوم تجربی

محور دين، انسان و سعادت اوست و سعادت انسان در گرو سلامتش است. دوران شيرخوارگی دوران بسيار مهم در زندگی ...

جلوه‌هايی از آيين سخنوری در دُستور سخن

از آنجا که مهم ترين ويژگی نهج البلاغه بلاغت است، بررسی آيين های سخندانی علوی نيز اهميت پيدا می کند. ...

نقد و بررسی روايات هاروت و ماروت

با ذکر نام هاروت و ماروت در قرآن و به پيروی آن، ورود روايات مختلف از معصومان، صحابه و تابعان ...

معناشناسی « راسخان در علم » با تأکيد بر کاربرد روايی

در نوشتار حاضر، ضمن بررسی لغوی و مطالعه کاربردهای قرآنی و روایی مفهوم «راسخان در علم»، بر دو وجه ایجابی ...

دفاع از زيارت عاشورا

در اين نوشتار، بحث بر سر صحت زيارت عاشوراست و از دو روش بررسي وثاقت راويان و بررسی صحت اِسناد، ...

قلمرو حجّيت حديث از نگاه عالمان شيعه

حجّيت «حديث» يا «سنّت»، به عنوان دومين منبع دين، نزد مسلمانان، جای ترديد ندارد و بجز فرقه‌ای اندک در گذشته ...

بررسی و بازيابی کتاب مفقود « الخصائص العلوية » نطنزی

يکی از آثار مفقود اهل سنت در زمينه زندگانی ائمه ـ که منابع شيعی از آن استفاده کرده‌اند ـ کتاب ...

بن مايه های غيبت امام عصر(عج) در روايات

مسأله امكان غيبت امام عصر عجّل الله تعالي فرجه الشريف و پيشگويى اين غيبت توسط ديگر حجج الهى از جمله ...

نامه علی(ع) به شيعيانشان و گونه تقطيع شده آن در نهج البلاغه

نهج البلاغه يکی از کتب مهم حوزه معارف اسلامی است که سيدرضی، نويسنده آن، برخی از کلمات حضرت علی عليه ...

دفاع از هشام بن حکم

هشام بن حکم - که از اصحاب امام صادق عليه السلام و پايه‌گذاران علم کلام به شمار می رود - ...

علامه مجلسی و جمع روايات متعارض

ضرورت حل تعارض در روايات منقول از معصومان عليهم السلام با توجه به نقش آن در شبهه زدايی و پيراستن ...

بررسی مصداق « دابة الارض » در روايات فريقين

با آن که اعتقاد به رجعت از باورهای مورد اتفاق شيعيان به شمار مي‌آيد، درباره جزئيات آن، سخن بسيار است. ...

محدوده مجاز تنبيه ‌بدنی کودکان از منظر روايات اهل بيت عليهم السلام

با مسلم بودن اصل عدم جواز تنبيه بدنی اطفال، اين عمل به حکم دلايل شرعی در سه صورت جايز است ...

مقايسه تورات شفاهی و حديث در نقل و روايت، منع نگارش، و تدوين و تنسيق

نخستين بار هوروتيس رابطه ميان حديث و قرآن را همانند رابطه ميان سنت شفاهی يهود با سنت مکتوب آن دانست. ...

بررسی ديدگاه‌‌های رجالی اهل سنت درباره جابر جعفی

جابر بن يزيد جعفی از اصحاب نامدار و مورد وثوق امام باقر و امام صادق عليهما السلام و از دانشمندان ...

گونه‌‌شناسی، اعتبار و معايب سبب ورود حديث

حديث، به عنوان دومين منبع تشريع از جايگاه و اعتبار ويژه‌‌ای در دين اسلام برخوردار است. آنچه در قرار گرفتن ...

نسخ حديث، امكان و محدوده آن

بيشتر مباحث دانشمندان علوم قرآنی و حديث، ناظر به نسخ آيات قرآنی است و از نسخ حديث، بحث منقح و ...

گذری بر سند و درنگی در متن حديث « اخوک دينک… »

حديث «اخوک دينک، فاحتط لدينک بما شئت»، از گزاره‌های پر بسامد دينی در نوشته‌های پرداخته شده در علم اصول فقه، ...

راهکارهای فهم حديث در کتاب الاربعون حديثاً (اربعين) شيخ بهايی

بررسی و شناخت شيوه‌های فهم حديث در حوزه حديث پژوهی امری مهم و ضروری است. از جمله مجموعه‌های حديثی، کتاب‌هايی ...

بررسی رجالی تصحيحات علامه حلی، نسبت به اسانيد و طرق

تصحيحات علامه حلي نسبت به اسانيد و طُرُق از جمله اموری است که از سوی برخی علمای متأخر به عنوان ...

حديث سفينه در کتاب های اهل سنّت

حديث سفينه يکی از احاديث نقل شده از پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله و سلم است که در ...

جلوه‌هايی از هنر تصويرآفرينی در روايات ائمه اطهار(ع)

از جمله شيوه‌های بديع و کارآمدی که اهل بيت(ع) در راه ابلاغ پيام الهی به مخاطبان خود از آن بسيار ...

جستاری در اهداف سفرهای حديث‌پژوهی

غنای گنجينه سخنان گهربار پيامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) در عصر کنونی مرهون تلاش‌های بی دريغ مسلمان صدر اسلام و ...

غاليان و انديشه تحريف قرآن

در اين مقاله روايات موسوم به روايات تحريف از زاويه تاثير جريان‌های فکری غاليانه، مورد بررسی قرار می گيرند. در ...

قاعده شناخت صحابه پيامبر با محوريت احاديث پيامبر(ص)

عدالت صحابه يكی از مسائل اختلافی بين شيعه و سنی است. در اين مقاله، ابتدا، صحابه معرفی شده و سپس ...

زهد و بهداشت روان

واكنش نامناسب به خوشايند و ناخوشايند زندگی از عوامل مهم در مشكلات روحی و روانی است كه مورد توجه دين ...

برص، لک و پيس يا...؟

برص از واژگانی است که در هيأت‌های گوناگون در حديث و با يک هيأت در قرآن به کار رفته است. ...

روش فيض کاشانی در شرح احاديث غير فقهی بر اساس کتاب الوافی

روش شناسی، يکی از بايسته‌های پژوهش حديثی است. الوافی، نوشته فيض کاشانی، از جوامع روايی متأخر شيعه محسوب می شود. ...

بررسی حديث تأبير النخل

حديث گرده افشانی درختان خرما (تأبير النخل) در برخی منابع حديثی نقل شده و به پيامبر(صلی الله عليه و آله ...

ديدگاه كلينی، مفيد و... درباره روز ميلاد پيامبر اكرم(ص)

ثبت تاريخ‌های ولادت و وفات ائمه(ع) يكی از قديمی ترين كارهايی است كه مورخان اسلامی بدان پرداخته‌اند و كتاب‌هايی نيز ...

ياد کردهای ايران شناختی در الکافی

در اين نوشتار تلاش شده تا نمونه‌هايی از كاربرد احاديث در پژوهش‌های حوزه دين و فرهنگ ايرانی نمايانده شود. از ...

روش ملا صالح مازندرانی در شرح احاديث الکافی

ملا صالح مازندرانی از علمای بنام سده يازدهم است. شرح ملا صالح مازندرانی بر الکافی، از بهترين شروح اين كتاب ...

جامعه آرمانی در كلام حضرت فاطمه زهرا(س)

اصطلاح يوتوپيا (Utopia) معادل آرمان‌شهر يا به تعبير برخي نويسندگان «خوبستان»، نخستين بار توسط تامس مور، نويسنده و فيلسوف شهير ...

معرفی و روش‌ شناسی شرح نهج‌ البلاغه ابن‌ ميثم بحرانی

شرح کبير ابن‌ميثم بحراني از مهم‌ترين شروح ترتيبي نهج‌البلاغه است. مؤلّفه‌هاي روش ابن‌ميثم در شرح نهج‌البلاغه را مي‌توان به دو ...

تأثير حديث بر علوم اسلامی

در سرمقاله شماره پيشين، از نگاه«تمدّنى به روايات» سخن رفت و در آن جا بيان شد كه در نگاه تمدنى، ...

اخلاق سياسی در رفتار پيامبر(ص)

اخلاق سياسی و شيوه حكومت‌داری پيامبر اكرم صلّی الله عليه و آله، گونه‌ای متفاوت با آنچه ساير زمامداران در پيش ...

حجيّت و نقش دانش های بشری در فهم و نقد روايات

علامه شعرانی از عالمانی است که با پشتوانه ای از دانش‌های معقول و منقول به فهم و شرح احاديث و ...

قدمت و خاستگاه اِسناد

نويسنده در اين مقاله در پي آن است كه خاستگاه اِسناد را در منابع اسلامي شناسايي كند و دريابد كه ...

دامنه حجّيت احاديث تفسيری

از نكاتی كه اين مقاله نمايان می سازد: ۱. هر گزاره تفسيری نياز به حجّت قطعی و يا حجّتی معتبر ...

سيری در کتاب الوافی

الوافي يكي از منابع بزرگ روايي به شمار مي‌رود و مشتمل بر پنجاه هزار حديث همراه با توضيح‌ها و شرح‌هايي ...

منازعات درباره جايگاه حديث در اسلام

نقل و نگارش احاديث يكی از مسائل مورد اختلاف در تاريخ حديث به شمار می رود و گروهی در نقل ...

گام‌های شکل‌ گيری نخستين مکتب حديثی شيعه

کوفه نخستين شهري است که شيعه و حديث شيعه در آن پديد آمد، اما آغاز شکل‌گيري مکتب حديثي شيعه را ...

کاستی ها و لغزش‌ های يک نوشته در گزارش زندگی فضل بن شاذان

فضل بن شاذان نيشابوري، بي‌ترديد، يكي از ارجمندترين فقيهان و متكلمان صاحب فكر و نوآوري است كه در دهه هاي ...

جستاری در کنيه و فرهنگ عربی اسلامی

يکی از پديده‌های خاص زبان عربی ـ که در متون ادبی و نيز بر زبان روايات جاری شده و در ...

بازکاوی مفهوم و کاربرد واژه‌های «زکات» و «صدقه» در روايات

واژه‌هاي «زکات» و «صدقه»، در طول تاريخ، دچار تحولات کاربردي گونه‌گوني شده‌اند؛ آن سان که مفهوم لغوي، كاربرد قرآني و ...

سرچشمه های احاديث

اين مقاله درباره فرازی از يكی از زيارات پيامبر(ص) است كه با مراجعه به ديگر زيارت‌ها و احاديث معنای آن ...

غربت و اغتراب

اين نوشتار، شرح حديثی از پيامبر(ص) درباره غربت اسلام است. نويسنده ابتدا احاديث مربوط به موضوع غربت را نقل کرده ...

نگاهی به جايگاه علمی علی بن ابراهيم قمی و دوران و آثار او

اين نوشتار ابتدا از مدارس حديثی عصر علی بن ابراهيم قمی سخن به ميان آمده و سپس به معرفی اساتيد، ...

روش شناسی نقد و فهم حديث در تفسير المنار

حوادث تلخي که بر حديث گذشت، چه آنها که بر سند و متن خدشه وارد ساخت و چه بدفهمي‌ها و ...

روايات اهل‌ بيت(ع) در منابع اهل‌ سنت

اهل‌سنت در حوزه شخصيت‌شناسي به طور مكرر فضايل اهل‌بيت عليهم السلام را بيان كرده و كتاب‌هاي متعددي را در اين ...

رجال شيعی ناشناخته از نيمه نخست قرن هفتم هجری

اين نوشتار به ابن شعّار موصلی و کتاب قلائد الجمان او پرداخته است و پس از بيان مقدمه‌ای در معرفی ...

فصلنامه علوم حديث 3

فصلنامه علمى تخصصى علوم حديث-شماره سوم-بهار 1376

فصلنامه علوم حديث 2

فصلنامه علمى تخصصى علوم حديث - شماره دوم - زمستان 1375

بررسي مقايسه‌اي متن عهدنامه مالک اشتر در سه کتاب نهج‌البلاغه، تحف‌العقول و نهاية‌الإرب

هدف این پژوهش، بررسی و مقایسه تطبیقی متن عهدنامه در کتب موجود، برای کشف اختلاف این متون و کمک به ...

نقش بلخ در نشرحديث شيعه

منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است كه حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری كرده است، ولی ...

گزارشي از تحليل مضامين ادعيه ماه رجب بر اساس مصباح المتهجد شيخ طوسي

بخش عمده‌ای از میراث حدیثی شیعه را «ادعیه مأثوره» و زیارات تشکیل می‌دهند. ‌‌از دوره‌های نخستین تدوین حدیث، این نکته ...

نقد و باز خواني نظريه پالايش منابع حديثي معتبر از روايات تقيه‌اي

تقیه» و مباحث مرتبط با آن، در طول تاریخ تشیع، از اهمیت خاصی برخوردار بوده،‏‏ و بحث ‏‏های گوناگونی در ...

کارکردهاي تطبيق در احاديث تفسيري

کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهی‏‏ های وحیانی دارد - از ویژگی‏‏ هایی چون اشارات،‏‏ معاریض، و محاسن ...

روايات تفضيل در اصول الکافي، هم ساز يا ناسازگار

دسته‌ای از اخبار و احادیث خاندان وحی علیهم السلام از برترین‏‏ها ‏‏در گفتار، رفتار و عبادات سخن می‏‏گویند. تعداد این ...

گونه‌شناسي هدايت الهي در قرآن و حديث

هدایت، به معنای نشان دادن راه درست مقصد، از واژه‌های پرتکرار در قرآن و حدیث است. هدایت، گونه‌ای راهنمایی، همراه ...