جايگاه امام صادق علیه السلام در تفسير قرآن با توجه به روايات تفسيری ايشان

فاطمه شرعیاتی^۱

سید محمد علی ایازی^۲

چکیده

یکی از مهم‌ترین راه‌های نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت علیهم السلام بررسی و تبیین دانش‌هایی است که از آنان به ما رسیده و در ابعاد مختلفی در تفاسیر منقول از ایشان نمایان است. اهمیت این بررسی آن‌گاه روشن می‌گردد که به صورت تطبیقی انجام گیرد و با معاصران آن حضرات مقایسه شود. در میان ائمه علیهم السلام ، روایات منقول از امام صادق علیه السلام از کمّیت و تنوع بیشتری برخوردار است. با تأمل در بیان متنوع امام صادق علیه السلام در ذکر معارف قرآنی، با توجه به عصر طفولیت تفسیر، این نکته آشکار می‌گردد که ایشان با ذکر معانی ویژه از واژگان قرآنی، نقل سبب نزول آیات، اخبار اقوام و وقایع گذشته، بیان مصداق خاص، تأویل و بیان معنای باطنی و یا خبر دادن از آینده، روشی جامع را برای تفسیر به پیروان خود تعلیم داده‌اند. در مقابل، روایات تابعان بیشتر در بیان معانی واژگان، تفسیر ظاهر، سبب نزول و اخبار از گذشتگان است که دارای ماهیت نقلی و گزارشی است. بدین جهت، پژوهش در گونه‌های تفسیری روایات امام برای نشان دادن جایگاه انحصاری و علم ویژه امام است.

کلید واژه‌ها: تفسیر قرآن، روایات تفسیری، گونه‌های تفسیری، امام صادق علیه السلام ، تابعان معاصر امام صادق علیه السلام .