پژوهشي در باره خطبههاي جمعه و عيدين امام علي عليه السلام
حجت ذبيحيفر ۱
مهدي مهريزي ۲
چکيده
اين پژوهش به مطالعه در مورد خطبههاي نماز جمعه و عيدين امام علي عليه السلام پرداخته و در اين زمينه در بخشي از اين نوشته با نگاه کلي به تمام خطبهها، مواردي چون: تعداد، زمان و مکان صدور خطبهها، تعداد خطبههاي کامل و ناقص، اسناد و حجم خطبهها مورد مطالعه واقع شده است. در بخش ديگر به مؤلّفههاي مهم تمام خطبهها و ميزان تکرارشان اشاره شده است. بررسي دلايل کاستي خطبههاي جمعه امام علي عليه السلام، مطالب ديگر اين نوشتار به شمار ميآيد. همچنين، بيان سيره امام عليه السلام در امر برپايي نماز جمعه و بيان مناسبتهايي که در پيدايش خطبهها تأثير داشتهاند، بخشهاي ديگر اين مقاله هستند. و نهايت اين که، در بخش پاياني اين نوشتار ادبيات خطبهها مورد کنکاش واقع شده است.
کليدواژهها: امام علي عليه السلام، خطبه، جمعه، عيدين.
درآمد
بدون شک، يکي از امتيازات فرهنگ شيعه، به کارگيري دستورات و روايات حضرات ائمه معصوم عليهم السلام به همراه قرآن، در ميدان عمل است؛ تا آن جا که اين به هم آميختگي موجب رشد و بالندگي و غناي فرهنگي اين مکتب گرديده است. در اين ميان سخنان گهربار امام علي عليه السلام از جايگاه ويژهاي برخوردار است. سخنان آن حضرت وي را در جايگاهي قرار داده که يک دانشمند، او را ستاره درخشان آسمان علم و ادب ميبيند، و يک نويسنده برجسته از شيوه نگارش او پيروي ميکند، و يک فقيه، هميشه بر تحقيقات و پديدههاي او تکيه دارد.
از ميان خطبههاي آن حضرت، خطبههاي جمعه وي به لحاظ شرايط ذاتيشان، داراي مرتبت والايي ميباشند؛ چرا که ايراد خطبه جمعه و برپايي نماز جمعه در صدر اسلام، علاوه بر اين که نشان از صلابت و سلامت فکري و ديني مسلمين به حساب ميآمده است، بلکه حکايت گر نوع نگرش و بينش خليفه
1.کارشناس ارشد علوم قرآن و حديث.
2.عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات.