عصر حاضر برای ارائه مدلی توانا و عادلانه از مدیریت حکومت، رونق نسبی مباحث فقه حکومتی پس از انقلاب اسلامی ایران، معرفی عهدنامه به عنوان سندی بین‌المللی از سوی سازمان ملل و... نیز اضافه نمود که هر کدام به نحوی بر اهمیت این عهدنامه می‌افزایند. نویسنده این عهدنامه حکیم بلیغی چون امیر مؤمنان علی علیه السلام است که می‌توان بر چرایی استفاده هر کلمه در نوشتارش دلیلی اقامه نمود. همچنین، این متن از ابتدا توسط خود ایشان به صورت مکتوب عرضه شده است و این خود امتیاز مهمی نسبت به سخنان شفاهی معصومان است که بعداً مکتوب شده‌اند. نیز چگونگی به کارگیری تک تک واژگان این متن از امتیازات این عهدنامه است. علاوه بر همه این موارد، شهرت روزافزون عهدنامه نیز به اهمیت موضوع می‌افزاید. نشانه روشن این شهرت، ترجمه‌های فراوان عهدنامه از قدیم الایام تاکنون و افزون بر آن دست کم 56 شرح اختصاصی عهدنامه است که این رقم جدای از ترجمه و شرح عهدنامه در ضمن ترجمه و شرح کتاب نهج‌البلاغه است.
آنچه در این مجال مد نظر است، بررسی و مقایسه تطبیقی متن عهدنامه در کتب موجود برای کشف اختلاف این متون و کمک به رسیدن به متنی استوار است. این بررسی و مقایسه از منظر آسیب شناسی حدیث نیز مهم و کاربردی به نظر می‌رسد که به نمونه‌هایی از آن اشاره خواهد شد.

منابع عهدنامه

برای یافتن منابعی که عهدنامه در آنها نقل شده است، بهترین راه رجوع به مستندات نهج‌البلاغه است که تا کنون پژوهش‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است. گزیده‌هایی از عهدنامه در کتب غیر از نهج‌البلاغه دیده می‌شود، مانند: المجالسة و جواهر العلم، اثر ابوبکر دینوری مالکی (م333ق)؛ دعائم الاسلام، اثر قاضی نعمان (م363ق)؛ السعادة و الاسعاد فی السیرة الانسانیة، اثر ابو الحسن عامری نیشابوری (م381ق)؛ دُستور معالم الحکم، اثر محمد بن سلامة قضاعی (م454ق) و ...
جست و جو در منابع نشان می‌دهد که متن کامل عهدنامه، علاوه بر نهج‌البلاغه تنها در تحف‌العقول و کتاب ادبی نهایة‌الإرب آمده است. لازم است به این سه کتاب نگاهی کوتاه بیندازیم:
الف. تحف‌العقول، اثر ابن شعبه حرانی؛ وی از معاصران شیخ صدوق‌ (م381ق) است و از محمد بن همام‌ (م336ق) روایت نقل می‌کند. شیخ مفید (م413ق) از زمره شاگردان