و در پاسخ به این پرسش كه اگر «هدایت» دلالت توأم با لطف است، چرا این واژه به معنای راهنمایی به دوزخ به كار رفته، مانند: «فَاهْدُوهُمْ إِلَی صِرَاطِ الْجَحِیمِ»^۱ و «یَهْدِیهِ إِلَی عَذَابِ السَّعِیرِ»،^۲ می‏گوید:
ذلک استعمل فیه استعمال اللفظ علی التّهكّم مبالغة فی المعنی، كقوله: «فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ»،^۳و قول الشاعر: تحیّة بینهم ضرب وجیع؛
آن كاربردی از سر تهكّم و استهزا و مبالغه معنایی است؛ مانند آیه شریفه كه می‏فرماید: «او را به عذابی دردناک بشارت بده». و یا شعر شاعر: درود و سلام میان آنان، كتكی دردناک است.
بنا بر این، واژه «هدایت» ذاتاً دارای بار معنایی مثبت است؛ هر چند با قرینه در مصادیق منفی نیز به كار می‏رود.
بر پایه آن چه واژه‏شناسان در تبیین معنای «هدایت» گفته‏اند، چند نكته در تبیین مفهوم لغوی این واژه، قابل توجه است:

کاربردهای هدایت در قرآن و حدیث

در قرآن كریم واژه «هدایت» به كار نرفته، ولی كلمات برگرفته از آن، 316 بار به كار رفته است: هفت بار در معنای قربانی،^۴ دو بار به معنای «هدیه»^۵ و سایر موارد در معنای ارائه طریق، اعم از مادّی، معنوی، تكوینی، تشریعی، خیر و شرّ، استعمال شده است. همین معنا در این جا بررسی می‌شود.
آیاتی را كه موضوع «هدایت» در آنها مطرح شده، می‏توان به سه دسته تقسیم كرد:
دسته اوّل، آیاتی كه تصریح می‏كنند همه موجودات از هدایت الهی برخوردارند.
دسته دوم، آیاتی كه همه موجودات مختار و مكلّف را، مانند: جنّ و انس، مشمول هدایت الهی می‏دانند.
دسته سوم، آیاتی كه تأكید دارند شماری از موجودات مختار، از راهنمایی‏های ویژه خداوند سبحان برخوردار می‏شوند.