تدوين حديث(4)
منع تدوين؛ توجيه ها ، نقدها
محمد على مهدوى راد
با آنچه در مقاله هاى پيشين به اثبات رسيد و اسناد و دلايل آن گزارش گرديد، روشن شد كه حديث در زمان رسول الله(ص) نگاشته مى شده است و آن بزرگوار بر ثبت و ضبط آن تأكيد مى ورزيده اند. صحابه رسول الله(ص) نيز حديث را مى نگاشتند و برخى از آنان بر ثبت و ضبط تأكيد مى ورزيده اند. از سوى ديگر روشن است كه نگارش و ثبت حديث ـ بلكه نشر و نقل حديث ـ پس از رسول الله(ص) منع شده و برخى ـ چنان كه خواهد آمد ـ به لحاظ نشر حديث از سوى حاكمان، سياست شده اند. از آنچه پيش تر آورديم روشن شد كه اين منعْ پايه و اساس شرعى ندارد، بدين معنا كه مانعان در كار خويش مستندى از رسول الله(ص) نداشته اند، از اين روى در كار خويش هرگز به كلامى از پيامبر استناد نكرده اند و ما پيش تر و به هنگام نقد روايات منع و براى روشن ساختن بى پايگى آن سخن ها از جمله به اين حقيقت استناد كرديم. ۱ اكنون بايد بنگريم منع تدوين چگونه آغاز شد، ريشه در كجا داشت و چه سان بگسترد، و كسانى كه چنين اقدامى را شايسته دانسته اند، آن را چگونه توجيه كرده اند؟
1.فصلنامه علوم حديث، ش۲، ص۳۴
