ملاك انتخاب پيامبران و امامان از منظر احاديث

محمد ابراهيمى راد ^۱

چكيده

يكى از سؤالات مهمى كه در بحث نبوت مطرح مى شود، اين است كه چرا در ميان همه انسان ها تنها افراد خاصى به عنوان پيامبر انتخاب مى شوند و به آنان مقام عصمت داده مى شود؟ آيا اين انتخاب بر اساس لياقت و شايستگى خود آنان بوده، يا اين كه صرفاً موهبتى الهى است كه خداوند به آنان داده و به ديگران نداده است؟ اگر اين انتخاب بر اساس شايستگى آنان بوده است، اين شايستگى را چگونه به دست آورده اند؛ با اين كه تشيع معتقد است: آنان از ابتداى تكليف و قبل از بعثت معصوم بوده اند و بعضى از آنان در زمان كودكى پيامبر بودند؛ و اگر اين انتخاب فقط يك موهبت الهى است، چرا اين موهبت تنها شامل آنان شده است و در اين صورت عدالت و حكمت خداوند چگونه توجيه مى شود و اين مقام چه افتخارى براى آنان خواهد بود؟ در اين مقاله تلاش شده است كه بر اساس روايات و استفاده از مبانى علم كلام به اين سؤالات پاسخ داده شود.

كليد واژه ها:نبوت، امامت، عصمت،انتخاب، علم ازلى.

طرح مسأله

يكى از مباحث مهمى كه در بحث نبوت مطرح بوده و مورد سؤال و اشكال است، اين بحث است كه چرا در ميان همه انسان ها تنها افراد خاصى به مقام نبوت و پيامبرى مى رسند ؟ و چرا مقام عصمت و ساير كمالات و امتيازات تنها به آنان داده شده و به ديگران داده نشده است ؟ آيا اعطاى اين مناصب و مقامات مهم بر اساس شايستگى خود آنان بوده، يا تنها موهبتى است آسمانى كه خداوند آن را در اختيار برگزيدگانى از مخلوقاتش قرار داده است؛ بدون اين كه خود آنان شايستگى رسيدن به اين