منظري خاص جايگاه ويژه‌اي نزد اهل‌سنت دارد كه پيش از ورود به موضوع لازم است ويژگي‌هاي منابع بررسي‌شده در اين پژوهش بازگو گردد.
آشنايي با منابع پژوهش
اين پژوهش بر اساس كتاب‌هاي مسند احمد بن حنبل، صحيح البخاري، صحيح مسلم، سنن ابن‌ماجه، ابوداود، ترمذي، نسايي و دارمي، المستدرک حاكم نيشابوري، سنن بيهقي و كنزالعمال سامان يافته است. مسند احمد جامع‌ترين مسندي است كه از عهد قديم باقي مانده و حاوي ده‌ها هزار حديث در موضوعات مختلف است. ۱ دربارة ميزان اعتبار احاديث مسند سه ديدگاه عمده در ميان دانشمندان مطرح است: دستة اول، همة روايات مسند را حجت مي‌دانند. خاستگاه اين ديدگاه سخنان احمد بن حنبل و برخي از دانشمندان ديگر دربارة احاديث اين كتاب است؛ ۲ براي مثال وي، در سفارش‌هاي خود به فرزندش، عبدالله، گفته است:
احتفظ بهذا المسند فإنه سيكون اماماً؛ ۳
از اين مسند مراقبت كن كه به زودي راهنماي مردم خواهد شد.
دستة دوم بر اين باورند كه در مسند احمد روايات صحيح، ضعيف و موضوع نيز وجود دارد كه ابن‌جوزي و حافظ عراقي از اين دسته‌اند. ۴ دستة سوم بر اين باورند كه روايات مسند از نوع صحيح و ضعيف و نزديک به حسن است. ابوعبدالله ذهبي، ابن‌حجر عسقلاني، ابن‌تيميه و سيوطي از طرفداران اين ديدگاه هستند. ۵
به هر حال، برخي از دانشمندان اهل‌سنت مسند احمد بن حنبل را در رديف سنن اربعه قرار داده و اعتباري فراتر از ساير مسانيد براي آن قايل شده‌اند. ۶
صحيح البخاري يكي از جوامع حديثي اهل‌سنت است كه دربارة ميزان اعتبار روايات آن اختلافي ميان دانشمندان اهل‌سنت نيست و عموم اهل‌سنت بر اين باورند كه اين كتاب صحيح‌ترين كتاب حديثي و پس از كتاب خدا، معتبرترين كتاب است. ۷
صحيح مسلم نيز دومين كتاب از كتاب‌هاي شش‌گانة حديثي اهل‌سنت است كه جايگاه ويژه‌اي نزد اهل‌سنت دارد. نووي گويد:
1.جوامع حديثي اهل‌سنت، ص۴۹.
2.براي نمونه ر.ك: الحديث و المحدثون، ص۳۷۱ و ۳۷۲؛ علوم الحديث و مصطلحه، ص۳۰۶.
3.اطراف مسند الامام احمد بن حنبل، ج۱، ص۵۷.
4.جوامع حديثي اهل‌سنت، ص۵۵.
5.همان، ص۵۶.
6.علوم الحديث و مصطلحه، ص۲۹۷.
7.مفتاح السنة، ص۳۹؛ كشف الظنون، ج۱، ص۵۴۱.
