دنیاطلبی
پرسش :
از یک سو برخی روایات انسان را به زهد و عزلت فرا می خوانند و از سوی دیگر گاهی انسان را به دخالت در امور مملکت دعوت می کنند. این سخنان چگونه با هم جمع می شوند؟
پاسخ :
اگر به مادیات به عنوان وسیله ای برای رسیدن به سعادت و خدمت به مردم نگریسته شود، قابل تحسین است. امّا اگر به عنوان هدف، نه وسیله، مورد توجّه قرار گیرند و انسان را از معنویت دور سازند، طبعاً مورد نکوهش خواهند بود. امام باقر(ع) فرمود:
نِعمَ العَونُ الدنیا عَلی طَلَبِ الآخِرَةِ؛[۱]
چه خوب کمکی است دنیا برای به دست آوردن آخرت.
در حدیثی دیگر چنین آمده است:
قالَ رَجُلٌ لأَبی عَبدِ اللّه(ع): وَاللّهِ إنّا لَنَطلُبُ الدُّنیا و نُحِبُّ أن نُؤتاها!
فَقالَ: تُحِبُّ أن تَصنَعَ بِها ماذا؟
قالَ: أعودُ بِها عَلی نَفسی و عِیالی، و أصِلُ بِها، و أتَصَدَّقُ بِها، و أحُجُّ و أعتَمِرُ.
فَقالَ(ع): لَیسَ هذا طَلَبَ الدُّنیا، هذا طَلَبُ الآخِرَةِ؛[۲]
مردی به امام صادق(ع) گفت: به خدا که ما دنیاطلب هستیم و دوست داریم دنیا به ما داده شود!
امام(ع) فرمود: «دوست داری با آن چه کنی؟».
گفت: با آن به خودم و خانواده ام بهره ای رسانم، صله رحِم به جا آورم، صدقه بدهم و حجّ و عمره بگزارم.
فرمود: «این، دنیاطلبی نیست. این، آخرت طلبی است».
زهد به معنای این نیست که انسان به طور کلی دنیا را کنار گذارد. قرآن کریم می فرماید:
لا تَنْسَ نَصِیبَک مِنَ الدُّنْیا؛[۳]
سهم خود را از دنیا فراموش مکن.
مذموم، دلبستگی به دنیا، به فساد افتادن به وسیله ی دنیا و فراموش کردن نیازمندان است.
[۱]
. الکافی، ج ۵، ص ۷۳، ح ۱۴؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث، ج ۱، ص ۱۱۶، ح ۱۷۷.
[۲]
. الکافی، ج ۵، ص ۷۲، ح ۱۰؛ تهذیب الأحکام، ج ۶، ص ۳۲۷، ح ۹۰۳؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث، ج ۱، ص ۱۶۲، ح ۲۲۰.
[۳]
. سوره ی قصص، آیه ی ۷۷.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت