آقا بزرگ در تهرانى هم الذريعة، بحثى درباره اصول مطرح مى كند و مى گويد:
شيخ طوسى بيشتر از نجاشى از اصل استفاده كرده است و در بيشتر مواردى كه شيخ طوسى تعبير به اصل كرده ، نجاشى لفظ كتاب را به كار برده و عكس آن، كم اتفاق افتاده است.
آقا بزرگ، در ابتدا، مى فرمايد كه اصل و كتاب از آن نوادرى هستند كه تفاوت بين آنها زياد مشخص نيست.
وى در ادامه نوشتارش، تعدادى از صاحبان اصل و كتاب را برمى شمرد. و در پايان، مى فرمايد:
اعتماد به اصل بيشتر است؛ چرا كه قول معصوم است به طور مستقيم كه يا احكام تأسيسيه است يا امضاييه.

2. اصول اربعمئة، محمدعلى مهدوى راد

المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث البحار الانوار، ج1، صفحه46.

نويسنده در ابتداى مقاله تعاريف مختلف اصول را از نظر علماى بزرگى چون علامه بحرالعلوم، قهپايى، وحيد بهبهانى، علامه تهرانى، علامه شوشترى و شيخ آقا بزرگ تهرانى ارائه كرده است. در پايان اين قسمت از مقاله، اين تعريف اصول را پذيرفته است:
الاصل هو الكتاب الذى جمع فيه مصنفه الأحاديث، روى أغلبها عن المعصوم أو عن الراوى، والكتاب والمصنف لو كان فيهما حديث معتمد لكن مأخوذاً فى الأصل.
قسمت بعدى مقاله درباره عصر تأليف اصول اربعمئة است. در ضمن اين بخش، اختلاف در تاريخ تأليف آن را با ذكر شواهدى از علماى بزرگى چون شيخ آقا بزرگ تهرانى، امين الاسلام طبرسى، شهيد اول، محقق حلى و حسين عبدالصمد و... بيان كرده است؛ ولى در پايان، آن گونه كه از علامه تهرانى نقل كرده، اين پرسش از آن دسته سؤال هايى است كه هنوز جواب متقن و مشخصى به آن داده نشده است؛ كما اينكه شهيد اول و محقق داماد و... بيان مى دارند كه اصول اربعمئة در زمان امام صادق(ع) تأليف شده است، ولى شيخ مفيد بر اين اعتقاد است كه شروع تأليف اصول اربعمئة در زمان امام على(ع) است و پايان آن در زمان امام حسن عسكرى(ع) است.
بخش بعدى مقاله به موضوع امتيازات اصول و اهميت آنها اختصاص دارد و امتيازاتى از جمله صحت حديث و دلالت بر مدح صاحب اصل را برمى شمارد.
نگارنده در پايان مقاله، فهرست بعضى از اصول را در 122 بند آورده است و در ادامه ذكر كرده است:
كان هذا عدد من مجاميع الحديث المشهورة به «الاصل».