ترجمه حديث 78

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام: از احمد بن عيسى علوى شنيدم كه مى‏گفت : از ابو صادق شنيدم كه مى‏گفت : از امام صادق عليه السلام شنيدم كه از ابو ذر غفارى - كه رحمت خدا بر او باد - نقل كرد :
تو در غفلتى و دلت فراموشكار است‏عمر به پايان رسيد و گناهان همچنان باقى هستند
مجموعه‏اى از گناهان، همه آنهادر نامه‏ات جمع شده و تو از آنها غافلى‏
اقدامى به توبه نكردى تا اين كه‏پيرمردى شدى و امروز، ريسمانت سست است‏
از تو در شگفتم كه چگونه نادانسته مى‏خندى‏و خطاهايت براى معبودم آشكار است!
پس امروز به جِد، در خودت بينديش‏و جان غافلت را به پرسش بكش، اى سرگردان!

شرح‏

در ادامه حديثى كه در حكمت قبل شرح آن گذشت ، در حديث 77، به يكى از علايم فريفتگى يعنى «بيهوده‏كارى» اشاره شده ، كه ضمن نهى از آن ، راه پيشگيرى از اين آفت زندگى نيز ارائه گرديده است . امّا توضيح اين حكمت، عبارت است از :
1 . گران‏بهاترين سرمايه سعادت جاويد آدمى ، عمر اوست . بنا بر اين ، كسى كه انسان را به كارى كه موجب نابودى اين سرمايه مى‏گردد دعوت كند ، «فريبكار» و كسى كه دعوت او را بپذيرد و عمر خود را صرف كارهاى بيهوده نمايد، «فريب خورده» است .
2 . يكى از راه‏هاى مهمّ پيشگيرى از بيهوده‏كارى، اين است كه انسان باور كند همراهانى (مأموران ثبت اعمال) دارد كه هيچ گاه از او جدا نمى‏شوند و آنها او را

4 / 8

بيهوده‏كارى‏

۷۷.علل الشرائع : حدّثنا محمّد بن موسى المتوكّل رحمه اللَّه عليه ، قال : حدّثنا علىّ بن الحسين السعد آبادى ، عن أحمد بن أبى عبداللَّه البرقى ، عن عبد العظيم بن عبداللَّه الحسنى ، عن سليمان ، عن رجل ، عن محمّد بن علىّ‏[عليهما السلام‏] ، أنَّه قال لمحمّد بن مسلم :
... وَ لا تَقطَعِ النَّهارَ عَنكَ كَذا وَ كَذا ، فَإَنَّ مَعَكَ مَن يُحصِى عَلَيكَ .^۱

۷۸.جامع الأحاديث للقمّى : حدّثنى أبو القاسم عليّ بن محمّد بن عليّ العلوى ، قال : سمعت محمّد بن أحمد السنانى ، قال : سمعت محمّد العلويّ العريضى يقول : سمعت عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى يقول : سَمِعتُ أحمَدَ بنَ عيسى‏ العَلَوِيَّ يَقولُ : سَمِعتُ أبا صادِقٍ يَقولُ :
سَمِعتُ الصّادِقَ جَعفَرَ بنَ مُحَمَّدٍ عليهما السلام يَقولُ - يَتَمَثَّلُ لِأَبى ذَرٍّ الغِفارِيِّ رَحمَةُ اللَّهِ عَلَيهِ - :
أنتَ فيِ غَفلَةٍ و قَلبُكَ ساهي‏نَفَدَ العُمرُ وَ الذُّنوبُ كَما هِي‏
جَمَّةٌ حَصَلَت عَلَيكَ جَميعاًفى كِتابٍ و أنتَ عَن ذاكَ ساهى‏
لَم تُبادِر بِتَوبَةٍ مِنكَ حَتّى‏صِرتَ شَيخاً و حَبلُكَ اليَومَ واهى‏
عَجَباً مِنكَ كَيفَ تَضحَكُ جَهلاًو خَطاياكَ قَد بَدَت لِإِلهى‏
فَتَفَكَّر فى نَفسِكَ اليَومَ جَهداًوَاسلُ عَن نَفسِكَ الكَرى‏ ياتاهى .^۲

ترجمه حديث 77

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : امام باقر عليه السلام خطاب به محمّد بن مسلم فرمود : «روزهاى زندگى را به انجام دادن كارهاى بيهوده هدر نده ؛ زيرا كسانى با تو هستند كه كارهاى روزانه‏ات را شماره مى‏كنند» .