4 / 17

انكار مجهولات‏

۸۹.الأمالى للطوسى : أخبرنا جماعة ، عن أبى المفضّل ، قال : حدّثنا أبو أحمد عبيداللَّه بن الحسين بن إبراهيم العلوى ، قال : حدّثنى أبى ، قال : حدّثنى عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى الرازى فى منزله بالرىّ ، عن أبى جعفر محمّد بن عليّ الرضا عليه السلام ، عن آبائه عليهم السلام ، عن عليّ بن الحسين ، عن أبيه ، عن جدّه عليّ بن أبى طالب عليه السلام ، قال :
قُلتُ أربَعاً أنزَلَ اللَّهُ تَعالى‏ تَصديقى بِها فى كِتابِهِ : ... قُلتُ : «مَن جَهِلَ شَيئاً عاداهُ» ، فَأَنزَلَ اللَّهُ تَعالى‏ : ( بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ )^۱ .^۲

ترجمه‏

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : امير مؤمنان عليه السلام فرمود : «چهار سخن گفته‏ام كه خداوند، مرا در قرآن، تأييد فرموده است ... . من گفته‏ام : هر كه چيزى را نداند ، با آن دشمنى مى‏ورزد. پس خداوند نازل فرمود : (بلكه چيزى را دروغ شمردند كه به علم آن، احاطه نداشتند و هنوز تفسيرش به آنان نرسيده است)» .

شرح‏

يكى از نشانه‏هاى افراد نادانى كه به بيمارى خوددانابينى مبتلا هستند ، «انكار مجهولات» است. مبتلايان به اين بيمارى ، تصوّر مى‏كنند اگر حقيقتى وجود داشت بايد آنها از آن آگاه باشند و با تكيه بر اين پندار ، منكر حقايقى مى‏شوند كه از آن، آگاهى ندارند . از اين رو ، با حقايق علمى، مخالفت مى‏ورزند و با علماى حقيقى، دشمنى مى‏كنند .

مى‏كنند - و نيز بى‏حرمتى به بزرگان و مشايخ علمى و تربيتى اين شهر ، راه هلاكت و نابودى معنوى را خواهند پيمود .
بنا بر اين، جوانان قم بايد نسبت به اين هشدار ، حسّاس باشند تا به دام منحرفان نيفتند .

3 . مصونيت قم از توطئه‏هاى دشمنان اسلام‏

سومين نكته مهمّى كه در اين حديث بِدان اشاره شده، اين است كه انحراف جمعى از جوانان قم ، تأثيرى در عنايت ويژه خداوند سبحان به مردم اين ديار نخواهد داشت و اين شهر براى هميشه به عنوان پايگاه اصلى نشر معارف اهل بيت عليهم السلام از شرّ دشمنان اسلام، مصون و محفوظ خواهد ماند و زمينه‏ساز حكومت جهانى اسلام به رهبرى امام مهدى - أرواحنا له الفداء - خواهد شد .
در حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام نيز اين معنا مورد تأكيد قرار گرفته است :
إنَّ الملائكةَ لَتَدْفَعُ البَلايا عَن قُمّ و أهلِهِ ، و ما قَصدَهُ جَبّارٌ بسُوءٍ إلّا قَصمَهُ قاصِمُ الجَبّارِينَ .^۱
فرشتگان، بلايا را از قم و مردم قم دور مى‏كنند . هيچ ستمگرى، آهنگ بدى به آنان نمى‏كند، مگر آن كه در هم شكننده ستمگران، او را در هم مى‏شكند .
افزون بر احاديثى كه بدانها اشاره شد ، احاديث ديگرى نيز در باره اهمّيت ويژه شهر قم به عنوان پايگاه معارف اهل بيت عليهم السلام و زمينه‏ساز حكومت جهانى امام مهدى - عجل اللَّه فرجه - ، از اهل بيت عليهم السلام نقل شده است كه با در نظر گرفتن تاريخ صدور آنها ، از معجزات علمى اين بزرگواران محسوب مى‏شوند ؛ زيرا حتّى در زمان علّامه مجلسى رحمه اللَّه عليه - كه اين احاديث را در بحار الأنوار ثبت مى‏كرده - ، فضاى علمى امروز حوزه علميّه قم، طبق محاسبات معمولى، قابل پيش‏بينى نبود ، چه رسد به زمان صدور اين احاديث .