سخنى در باره ويژگى ‏هاى جسمى امام مهدي‏ عليه السّلام

گزارش هايى را كه خصوصيات جسمى و چهره نورانى و زيباى امام مهدى عليه السلام را ترسيم مى كنند، به چند دسته مى توان تقسيم كرد:

دسته اوّل: پيشگويى از سيماى امام عليه السلام پيش از ولادت

روايت هاى فراوانى از پيامبر صلى اللّه عليه وآله و امامان اهل بيت عليهم السلام نقل شده كه خصوصيات اندام و چهره امام مهدى عليه السلام را سال ها پيش از ولادت توصيف كرده اند، كه به چند نمونه اشاره مى شود:

دسته دوم: ترسيم سيماى امام عليه السلام در كودكى

گزارش هايى در دست است كه چهره امام مهدى عليه السلام را در كودكى ترسيم مى كنند. اين گزارش ها از جانب كسانى صورت گرفته كه ايشان را در كودكى و پيش از غيبت رؤيت كرده اند كه به چند نمونه اشاره مى شود:

غُلامٌ أبيَضُ حَسَنُ الوَجهِ .[۱]

نوجوانى سفيد و زيبارو.

غُلامٌ خُماسِىٌّ... واضِحُ الجَبينِ ، أبيَضُ الوَجهِ ، دُرِّىُّ المُقلَتَينِ ، شَثَنُ الكَفَّينِ ، مَعطوفُ الرُّكبَتَينِ ، فى خَدِّهِ الأَيمَنِ خالٌ ، وَ فى رَأسِهِ ذُؤآبَةٌ .[۲]

كودكى پنج ساله...، جبينش پيدا، سفيدچهره، چشمانش به سان مرواريد، كف دستانش پرگوشت، زانوهايش متمايل به هم، بر گونه راستش، يك خال و در سرش گيسوى بافته.

صَبِيٌّ بِوَجهِهِ سَمُرَةٌ ، بِشَعرِهِ قَطَطٌ ، بِأَسنانِهِ تَفليجٌ.[۳]

كودكى با چهره گندمگون، موهايى كوتاه و دندان هاى برّاق.

همچنين در توصيف ايشان از پدرش امام عسكرى عليه السلام روايت شده كه فرمود:

الحَمدُ للَّهِ  الَّذى لَم يُخرِجنى مِنَ الدُّنيا حَتّى  أرانِىَ الخَلَفَ مِن بَعدى ، أشبَهُ النّاسِ بِرَسولِ اللَّهِ صلى اللّه عليه وآله خَلقاً وَ خُلُقاً .[۴]

سپاس، خداى را كه مرا از دنيا نبرد تا آن كه جانشين خود را كه شبيه ترين مردم به پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله در خلقت و سيرت است، نشانم داد .

دسته سوم: ترسيم سيماى امام عليه السلام در دوران غيبت

كسانى كه در دوران غيبت، امام مهدى عليه السلام را ملاقات كرده اند، خصوصيات و ويژگى هاى ظاهرى ايشان را توصيف كرده اند. مهم ترين و مستندترين گزارش ها، گزارش على بن مهزيار اهوازى از توصيف هاى امام مهدى عليه السلام در ملاقاتش با ايشان است.[۵]

دسته چهارم: ترسيم سيماى امام عليه السلام پس از ظهور

احاديثى در مصادر حديثى، نقل شده اند كه سيماى امام مهدى عليه السلام و ويژگى هاى جسمى ايشان را پس از ظهور، گزارش كرده اند، مانند:

ما عَلاماتُ القائِمِ مِنكُم إذا خَرَجَ ؟ قالَ عليه السلام : عَلامَتُهُ أن يَكونَ شَيخَ السِّنِّ ، شابَّ المَنظَرِ .[۶]

نشانه هاى قائم به هنگام ظهور چيست؟ فرمود: «نشانه اش آن است كه [در وقت ظهور]در سنّ پيرى، ولى با چهره اى جوان است».

لَو خَرَجَ القائِمُ لَقَد أنكَرَهُ النّاسُ ، يَرجِعُ إلَيهِم شابّاً مُوَفَّقاً .[۷]

هر گاه قائم ظهور كند، مردم او را نمى شناسند. وى در سيماى جوانى كامل، به سوى مردم باز مى گردد.

با بهره گيرى از همه گزارش هايى كه در باره ويژگى هاى ظاهرى امام مهدى عليه السلام به ما رسيده، در صورتى كه سند آنها صحيح باشد، مى توان سيماى ايشان را بدين سان ترسيم كرد:

۱. مشخّصات كلّى: جوان درشت اندام، بلند قد و چهارشانه.[۸]

۲. رنگ: سفيد، سرخ و سفيد، پوست رنگى يك دست.[۹]۳. چهره: زيبارو، نور چهره غالب بر سياهى موى سر و صورت، صورت مانند ستاره فروزنده و چون ماه تابان.[۱۰]

۴. چشم: چشمان سياه و نافذ مانند مرواريد.[۱۱]

۵. ابرو: ابروان نازك، بلند و از هم جدا.[۱۲]

۶. گونه: گونه هاى صاف، پهن و نرم، داراى خالى بر گونه راست.[۱۳]

۷. بينى: بينى كشيده.[۱۴]

۸ . دندان: دندان هاى برّاق، دندان هاى جلو جدا از هم.[۱۵]

۹. سر: سر گرد و در سر گيسوى بافته.[۱۶]

۱۰. مو: زيبامو، موها بر شانه ها ريخته و ريش پرپشت.[۱۷]

۱۱. كتف: شانه هاى پهن و داراى نشانه پيامبر در كتف.[۱۸]

۱۲. پشت: دو خال در پشت، خالى به رنگ پوست و خالى مانند خال پيامبر صلى اللّه عليه وآله.[۱۹]

۱۳. شكم: شكم پهن و ستبر.[۲۰]

۱۴. پا: زانوهاى متمايل به هم، ران هاى ستبر، خالى روى ران راست.[۲۱]