ابو شِبْل ، عَلقَمة بن قيس بن عبد اللّه نَخَعى كوفى از فقيهان ، محدّثان و قاريان بزرگ كوفه است . او از اصحاب مكتب فقهى و حديثى ابن مسعود به شمار مى رود و از محدّثانى است كه كسان بسيارى از او روايت كرده اند .
او در جنگ صِفّين ، شركت جست و يك پايش را از دست داد . در جنگ نهروان نيز همراه مولايش على عليه السلام بود . او دو سال در خوارزم بود و براى نبرد به خراسان نيز رفته است .
در سال مرگ او اختلاف است . بين سال هاى ۶۱ تا ۶۵ هجرى را سال درگذشت او دانسته اند . برادر علقمه نيز در جنگ صِفّين به شهادت رسيد .
