قيس بن عاصم بن سنان بن خالد بن منقر بن عبيد بن مقاعس با هيئت نمايندگى قبيله بنى تميم به حضور پيامبر صلى الله عليه و آله رسيد و سال نهم هجرى مسلمان شد و چون پيامبر صلى الله عليه و آله وى را ديد ، گفت: «اين ، سرورِ چادرنشينان است» . وى ، خردمند و بردبار و مشهور به حلم بود . به احنف بن قيس گفته شد: بردبارى را از چه كس آموختى؟ گفت: از قيس بن عاصم . روزى او را جلوى خانه اش ديدم كه بر سرين نشسته است و زانوهاى خود را به سينه چسبانده و حمايل شمشيرش را به دور پاهايش بسته و با قومش به گفتگو نشسته است كه ناگه ، مردى را كتف بسته و مرد ديگرى را كه كشته شده بود ، آوردند و گفته شد: اين برادرزاده ات ، پسرت را كشته است . به خدا سوگند ، قيس حمايل شمشير از پايش باز نكرد و سخنش را ناتمام نگذارد . پس از اتمام سخنش رو به برادرزاده اش كرد و گفت: اى پسر برادرم! كار بدى كردى ، نافرمانى پروردگارت را كردى و قطع رَحِم نمودى و پسر عمويت را كشتى ... سپس به پسر ديگرش گفت: پسرم! برخيز و بند از شانه هاى پسر عمويت بگشاى و برادرت را دفن كن و براى مادرش صد شتر ديه فرزندش را ببر ، كه او غريب است .
حسن بصرى مى گويد: هنگامى كه وفات قيس بن عاصم رسيد ، پسرانش را فرا خواند و گفت: پسران من ! از من به خاطر بسپاريد كه هيچ كس براى شما خيرخواه تر از من نيست . هنگامى كه مُردم ، بزرگانتان را سرور كنيد و كوچك ترانِ خود را سرور مكنيد كه مردم ، بزرگان شما را نادان مى شمُرَند و نزد آنان ، خوار و سبك مى شويد . . . و مبادا كه از مردم چيزى بخواهيد كه آن ، آخرين راه چاره انسان است و براى من ، زنان نوحه خوان مياوريد كه شنيدم پيامبر خدا از زن نوحه خوان ، منع كرد.[۱]
[۱]. اُسد الغابة : ج ۴ ص ۴۱۱ ش ۴۳۷۰.
