اهل‌بیت علیهم‌السلام شاهدان اعمال

نشریه : کتاب و سنت

نویسنده : پديدآورنده : احسان احسان پور
پديدآورنده : عبد الهادی مسعودی

سال / شماره پیاپی / صفحه 1 / 17

چکیده :

یکی از باورهای مشترک قرآنی مسلمانان،‏ نظاره‌گر بودن خداوند و شاهدان دیگری هم‌چون رسول خدا صلی الله علیه و آله،‏ فرشتگان،‏ اعضای بدن،‏ زمین و زمان بر اعمال ما می‌باشد. اختلاف چندانی میان مفسران در تفسیر آیات اشاره کننده به این شاهدان وجود ندارد؛ ولی یکی از آیاتی که زمینه بحث بسیاری در مسئله رؤیت اعمال را ایجاد کرده،‏ آیهٔ 105 سوره توبه است؛﴿وَ قُلِ اعْمَلُواْ فَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمُ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَترُدُّونَ إِلی عَالِمِ الْغَیبِ وَ الشهَّادَةِ فَینَبِّئُکمُ بِمَا کنتُمْ تَعْمَلُون﴾. در این آیه به دستهٔ دیگری از شاهدان،‏ یعنی مؤمنون اشاره دارد. مؤمنون مفهوم گسترده‌ای است و مصادیق متفاوتی می‌توان برای آن تصور کرد. در میان مفسران اختلاف زیادی در تشخیص مصادیق مؤمنون صورت گرفته است. آنچه مسلم است،‏ شیعه بر اساس روایات معتقد هست که شاهدان اعمال ما ائمه معصومین: هستند و در طرف دیگر،‏ اهل سنت در تفسیر آیه مصادیقی از قبیل فرشتگان،‏ اموات و جامعه مسلمانان را معرفی می‌کنند. در مقام بررسی این دو دیدگاه،‏ با کمک‌گیری از آیاتی که به بحث شهادت و کیفیت شهادت حضرت عیسی علیه‌السلام بر اعمال و آیه 143 سوره بقره و مفهوم امت وسط اشاره دارد،‏ در کنار دیگر آیاتی که به بحث شهادت در دنیا و آخرت اشاره می‌کند،‏ کوشیده‌ایم ویژگی‌های لازم برای شهادت شاهدان را احصا نموده و با تطبیق این ویژگی‌ها بر مصادیق ذکر شده در هر دو دیدگاه،‏ به سخن صواب نزدیک شویم. نتیجه این پژوهش،‏ پذیرش ائمه طاهرین علیهم‌السلام به‌عنوان مؤمنان واقعی است.

کلیدواژه‌های مقاله :رؤیت اعمال ، ائمه اطهار ، امت اسلام ، مؤمنون ، شهادت بر عمل