بازدارندگی نماز از گناه

ابتدا متن دو روایت روایت که مطلب فوق را می رسانند:

ـ أنس: إنَّ فَتًى مِنَ الأَنصارِ کانَ یصَلِّی الصَّلاةَ مَعَ رَسولِ اللّهِ(ص) ویرتَکبُ الفَواحِشَ، فَوُصِفَ ذلِک لِرَسولِ اللّهِ(ص) فَقالَ: إنَّ صَلاتَهُ تَنهاهُ یوماً.[۱]

انس: جوانى از انصار همراه پیامبر نماز مى گزارد و کارهاى زشت هم مى کرد. این مطلب را به پیامبر خدا(ص) گفتند. فرمود: روزى، نمازش او را باز مى دارد.

ـ أبو هریرة: جاءَ رَجُلٌ إلَى النَّبی(ص) فَقالَ: إنَّ فُلاناً یصَلّی بِاللَّیلِ فَإِذا أصبَحَ سَرَقَ، قالَ: إنَّهُ سَینهاهُ ما یقولُ.[۲]

ابو هریره: مردى نزد پیامبر آمد و گفت: همانا فلانى در شب نماز مى خواند و صبح، دزدى مى کند. فرمود: آنچه مى گوید (نمازش) بزودى او را باز مى دارد.

معنای دو روایت بالا این نیست که همیشه و قطعا نماز، جلو کارهای زشت نمازگزار را می گیرد. افرادی را سراغ داریم که نمازشان تا آخر، آنها را از منکر باز نداشته است. نمازی خاصیت بازدارندگی از گناه دارد که با رعایت همه ی جوانب و شرایط باشد. به عبارت دیگر، نماز مقبول است که انسان را از گناه باز می دارد. اگرچه نماز فاقد همه ی شرایط نیز تاحدودی این خاصیت را دارد مثلا نمازگزار مراقب است که مال حرام در زندگی او وارد نشود تا با غصبی شدن لباس و مکان نمازش، سبب باطل شدن نماز نشود.

از طرف دیگر با فرض صحت سند، این روایات در مورد شخصی خاص است، نه این که یک قاعده ی کلی را بیان کرده باشد و از آن به دست آید که سرانجام همه ی نمازگزاران رستگار می گردند. درمیان قاتلان امام حسین(ع) نمازخوان بسیار بود، اما نماز آنان چون از شرایط صحت و کمال بی بهره بود، آنان را عاقبت به خیر نکرد و از خاصیت بازدارندگی نصیبی نداشت.