مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : میراث مکتوب رضوی
پديدآورنده : سید مصطفی مطهری
پديدآورنده : رضا یاری
محل نشر : قم
ناشر : دارالحدیث
نوبت چاپ : اول
تاریخ انتشار : 1395
تعداد صفحه : 212
قطع : رقعی
زبان : فارسی
جستجو در Lib.ir

میراث مکتوب رضوی

بازخوانی تطبیقی میراث روایی امام علی بن موسی الرضا(ع) بر اساس دو کتاب رجال النجاشی و الفهرست.

کتاب میراث مکتوب رضوی در واقع بازخوانی تطبیقی میراث روایی امام علی بن موسی الرضا(ع) بر اساس دو کتاب رجال النجاشی و الفهرست است و با ارائه فصلی تطبیقی از کارکردهای کتاب های فهرستی، بخشی از میراث رضوی را نیز معرفی می نماید.

تأکید بر محوریت این دو کتاب فهرستی در پرداختن به میراث علمی آن امام بلند مرتبه، از آن روست که این دو، به خوبی گزارش هایی درخور توجه از میراث روایی انتقال یافته از آن حضرت را به تصویر کشیده اند، به گونه ای که اطلاعات ارائه شده، علاوه بر کاستن از دشوارهای عرصه بازسازی میراث، در شناخت جامع تر از آثار ایشان نیز سودمند خواهند بود.

این اثر در دو محور به ساماندهی تطبیقی اطلاعات گزارش شده برای این آثار پرداخته است:

محور نخست، معرفی اجمالی صاحبان آثار رضوی و قالب های نقل تراث؛

محور دوم، معرفی تفصیلی دسته هایی از این قالب ها و بازشناسی آن ها.

سخن نویسندگان (در آغاز کتاب)

... نمونۀ حاضر، بازخوانی تطبیقی تراث روایی امام علی بن موسی الرضا(ع) بر اساس دو کتاب رجال النجاشی و الفهرست طوسی است که با ارائه فصلی تطبیقی از کارکردهای کتاب های فهرستی، بخشی از تراث رضوی(ع) را نیز معرفی کند.

تأکید بر محوریت این دو کتاب فهرستی در پرداختن به تراث علمی آن امام همام، از آن روست که این دو به خوبی گزارش هایی درخور توجه از تراث روایی انتقال یافته از آن حضرت را به تصویر کشیده اند، به گونه ای که اطلاعات ارائه شده افزون بر کاستن از دشواری‏های عرصه بازسازی تراث، در شناخت جامع‏تر از آثار ایشان نیز سودمند خواهند بود. البته باید توجه کرد که نمی توان از تفاوت های روشی صاحبان این دو اثر، و دست کم، در التفات به تراث امام رضا(ع) به سادگی چشم  پوشید. دانسته است که رجال نجاشی اثری متأخر از فهرست شیخ طوسی، یا ناظر به آن است و کیفیت گزارش ها و ظرافت بینی های مرحوم نجاشی نسبت به شیخ طوسی امری آشکار است. هرچند در کنار این سخن نباید از تلاش های هوشمندانه شیخ طوسی در بهره گیری از مصادر گوناگون فهرستی و روایی برای انتقال اطلاعات پیشین و هموار ساختن دستیابی به آنها، غافل شد. همچنان که توجه به نقش برجسته و ممتاز دو عالم بزرگ شیعی، ثقةالاسلام کلینی و شیخ صدوق نیز در بهره‏گیری از مکتوبات و روایات عالمان پیشین و انتقال حداکثری تراث علمی اهل بیت: امری بایسته است و از این رو، مطالعۀ پیوسته آثار حدیثی و فهرستی با یکدیگر می‏تواند به گونه‏ای مؤثر، نکات پنهان در اعتباربخشی به تراث نخستین امامیه و کیفیت فراگیری دانش اصحاب و نقش آنها در تمدن شیعی را معرفی کند.

به هر روی، از جمله مهم ترین خصوصیات مشترک گزارش‏های مرتبط به آن امام رضا(ع)، ارائه ضابطه‏مند آن به لحاظ نشر در کتاب های فهرست و برخی کتاب های روایی است. بر این اساس، در این گزارش ها ـ به ویژه در کتاب رجال نجاشی ـ اموری از قبیل گزارش قالب های متنوع و ساختاری مکتوبات  ـ مانند کتاب، مسائل، نسخه، مکاتبه، رساله و مسند ـ ، طریق به آنها و گاه ارزیابی و اعتبار سنجی آثار به گونه های مختلف و تا آنجا که ممکن بوده، مورد توجه قرار گرفته است. هرچند که بررسی‏های بیشتری در این خصوص ضروری است.

کتاب حاضر با در نظر گرفتن همین دقت ها به ساماندهی تطبیقی اطلاعات گزارش شده برای این آثار، در دو محور پرداخته است؛ محور نخست، معرفی اجمالی صاحبان آثار رضوی و قالب های نقل تراث را در بر می گیرد و محور دوم، معرفی تفصیلی دسته هایی از این قالب ها و بازشناسی آنها را عهده دار است. توضیح این هر دو در ادامه خواهد آمد.

سیّد مصطفی مطهری ـ رضا یاری نیا