پيشينه عرض دين و حديث - صفحه 211

صفات جلال:درمقابل صفات جمال، بعضى اوصاف ديگر، ازحق تعالى سلب گشته است. اين گروه را صفات سلبى يا صفات جلال مى نامند. مقصود از صفات سلبى هر چيزى است كه نقص وعجز تلقى مى شود. تنزيه خداوند ازاين اوصاف در روايات ما فراوان آمده است.
در سخن حضرت عبدالعظيم عليه السلام نيز در توصيف خداوند تبارك و تعالى به صفات جلالى اين گونه اشاره گشته است: «ليس كمثله شى ء... ليس بجسم ولا صورة ولا عرض ولا جوهر».

ب) صفات فعل

صفات ذات: متكلمين در تبيين صفات الهى، تقسيم بندى ديگرى دارند و آن تقسيم صفات به صفات ذات و صفات فعل است. صفات ذات به آن دسته اوصاف گفته مى شود كه فقط ذات الهى در نظر گرفته مى شود و احتياج به ملاحظه شى ء ديگر نيست؛ مانند قدرت و حيات و علم. در سخن جناب عبدالعظيم حسنى اشاره اى به اين صفات نشده است.
صفات فعل: صفات فعل اوصافى است كه در توصيف ذات الهى به آن وصف، علاوه بر ملاحظه ذات، محتاج به ملاحظه شى ء ديگرى نيز هستيم كه اين وصف از انتزاع رابطه خداوند با آن شى ء پديد آمده است؛ مثلاً صفت رزق و رازقيت الهى از صفات فعل است. هنگامى كه بندگان و نعمتهاى خداداد را مى بينيم، رزاقيت خداوند نسبت به بندگان را استنتاج مى كنيم. صفات خالقيت، رحمت، مغفرت، مالكيت و... از صفات فعل هستند. بعضى از صفات فعل در سخن حضرت عبدالعظيم ذكر شده اند.

نفى تعطيل و تشبيه

طبيعت بشرى، كه محدود به زمان و مكان است، اقتضا مى كند كه موجودات محدود

صفحه از 244