پيشگفتار

ازجمله نقاط اساسى و ممتاز در اديان الهى و شرايع آسمانى آن است كه هر گاه به عقيده اى بشارت مى دهند و يا به سلوك و رفتار معيّنى امر مى كنند، ابتدا كسى را به عنوان الگو معرفى مى كنند كه پياده كننده آن عقيده و سلوك به تمام معناى كلمه در خارج است. قرآن كريم به اين حقيقت آشكارا اشاره كرده مى فرمايد: « «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللّهَ وَ الْيَوْمَ الآخِرَ»^۱ ؛ «و براى شما در پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلمالگوى خوبى است براى كسى كه اميد به خدا و روز واپسين دارد». پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم نيز در حديثى به اين حقيقت اشاره كرده مى فرمايد: «ما امرتكم بطاعة إلاّ و قد ائتمرت بها، و ما نهيتكم عن معصية الاّ و قد انتهيتُ عنها؛^۲هرگز امر به چيزى نكردم مگرآنكه خودم قبل از هرچيز به آن عمل كردم، واز چيزى نهى نكردم مگر آنكه قبل از هر چيز ازآن دست كشيدم».
اين بُعد يكى ازابعاداساسى پيشرفت دروجودانسان است، زيراهنگامى كه انسان الگويى را مشاهده نمايدكه به تمام معنا پياده كننده آيين و مكتب است، تأثير بسزايى در نفس و روح اوگذارده كه قابل مقايسه باابعادديگرنيست.ولذادر روايات اهل بيت عليهم السلاممى خوانيم: «كونوا دعاة للناس بغير ألسنتكم؛^۳مردم را با غير زبانهايتان (با عمل) به سوى ما دعوت كنيد».
اين مسئله درست به عكس مكاتب كلامى و فلسفى و علمى است كه تنها در صدد بيان نظريه علمى در جامعه اند.
اين نقطه اساسى، اختصاص به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله ندارد. قرآن كريم درباره حضرت