جلسات حدیثی امام رضا(ع)

امام رضا(ع) جلسات علمی بسیاری را در مکانهای مختلف، نظیر مدینه، مکه، منا، كوفه و خراسان برگزار می کرد. در این جلسات گاهی تنها به بیان احادیثی از پیامبر خدا اکتفا می فرمود و گاه به پاسخگویی به پرسشهای مردم مشغول می شد. موضوع بعضی از این جلسات فقه، تفسیر قرآن و یا موعظه بوده است. علیرغم حركت انحرافی واقفیان، و لطمه به هویت و همبستگی شیعیان، گزارش های متعددی حاكی از مراجعات گسترده در این زمان به منزل امام و به طور كلی مجامع حضور ایشان است. این گزارشها نشان از آن دارد كه مردم در جلسات امام مشتاقانه شركت می كردند.

محمد بن  عیسى ، یکی از اصحاب امام هشتم(ع) است. او تعدادی از این جلسات را گزارش کرده است. برای نمونه وی می گوید: من و یونس بن عبد الرحمن خدمت حضرت رضا(ع) رسیدیم. نزدیک درب منزل آن حضرت گروهى اجتماع كرده بودند و از آن حضرت اجازه ورود می خواستند.

در این هنگام اجازه ورود داده شد و ما بعد از چند نفر وارد شدیم. پس از اینكه سلام كردیم و امام رضا(ع) اجازه نشستن داد، یونس بن عبد الرحمن گفت: اى سید من! اجازه می دهید از شما مسئله اى بپرسم؟...

و سپس یونس سؤالات بسیاری را مطرح می کند.

بعضی وقتها امام از شیعیان می خواست تا در منزل خودشان و یا در مکانی دیگر جمع شوند تا به سخنان امام گوش فرا دهند.

حضور گسترده مردم در جلسات مدینه گزارش شده است. در خراسان نیز این جمعیت نه تنها كاسته نشد بلكه فزونی یافت. یک بار در مرو، راوی تعداد حاضران را می شمارد و می گوید: ۱۶۰ نفر از شیعیان شهرهای مختلف در جلسه حاضر بودند.

گاهی وقتها بعضی از شاگردان سختکوش امام، مجموعه بیانات و یا احادیث نبوی ایشان را در کتابی گرد می آوردند. برای نمونه أحمد بن عامر طائی در سال ۱۹۴ ق در مدینه، احادیث نبوی امام را در یک مجموعه جلسات نگاشته و بعدها این اثر با عنوان «صحیفة الرضا» منتشر شد که خوشبختانه تا به امروز باقی مانده است.[۱]