221
مَنهَجُ اليقين

[ سى و دوم : اسراف و تبذير ]

سى و دوم از جمله كبائر ـ چنانچه حديث اعمش و حديث «شرايع دين» دلالت مى كند ـ ، اسراف و تبذير است و حق تعالى ، در كلام مجيد فرموده كه : «كُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلَا تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ» ؛ ۱ يعنى : بخوريد و بياشاميد و اسراف مكنيد. به درستى كه خداى تعالى ، دوست نمى دارد اسراف كنندگان را. و فرموده كه : «وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَ نَ الشَّيَاطِينِ وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا» ؛ ۲ يعنى : در صرف نمودن مال ، تبذير مكن ؛ زيرا كه تبذيركنندگان ، برادر شياطين اند و شيطان ، كفران كننده نعمت هاى پروردگار خود است .
و اسراف و تبذير ، به قول جمعى از علما ، صرف كردن مال است در مصارفى كه غالبا مقصود عقلا نمى باشد ، مثل ضايع كردن مال و خريدن چيزى به قيمت بسيار گران و صرف كردن در مصرف هاى حرام و در خورش هاى بسيار نفيس كه به حيثِ وقت و بلاد و اوضاع آن شخص ۳ ، مناسبِ او نباشد و خريدن جامه هاى بسيار نفيس كه مناسب او نباشد ۴ و ساختن خانه هاى رفيع كه مناسبت به او نداشته باشد ؛ و همچنين در ساير مصارف ، مثل اسب سوارى و غلام و خدمتكار و فروش و ظروف و غير آنها .

1.. سوره اعراف ، آيه ۳۱.

2.. سوره اسراء ، آيه ۲۶ و ۲۷ .

3.. الف و ب : - «به حيث وقت و بلاد و اوضاع آن شخص» .

4.. الف و ب : - «و خريدن جامه هاى بسيار نفيس كه مناسب او نباشد» .


مَنهَجُ اليقين
220

[ ثواب نيكى به مؤمن ]

و در ثواب الأعمال ، از آن حضرتْ روايت كرده كه فرمود : هر مؤمنى كه دفع غمى و سختى اى از مؤمنى كند ، خداى تعالى ، هفتاد غم از غم هاى دنيا و غم هاى روز قيامت ، از او دفع كند ، و كسى كه اعانت كند مؤمنى را در حال پريشانى ، خداى تعالى ، ميسّر مى سازد مطالب او را در دنيا و آخرت ، و كسى كه بپوشانَد عيب مؤمنى را كه از ظاهر شدن آن ترسد ، خداى تعالى ، هفتاد عيبِ او را كه از ظاهر شدن آنها ترسد ، بپوشانَد در دنيا و آخرت. و فرمود كه : خداى تعالى ، در مقامِ مدد مؤمن است ، مادام كه او در مقام مدد برادر مؤمن خود ، بوده ۱ باشد. پس موعظه را قبول كنيد و رغبت كنيد در كارهاى خير . ۲
از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت كرده كه فرمود : كسى كه فريادرسىِ برادر مؤمن خود كند به آن كه او را از همّى و غمّى شديد و ورطه اى بيرون آرد ، خداى تعالى ، از براى او ده حَسَنه مى نويسد و ده درجه ، بلند مى كند و عطا مى كند به او ، ثوابِ آزاد كردن ده بنده ، و دفع مى كند از او ، ده عذاب ، و مهيّا مى سازد از براى او ، ده شفاعت . ۳
و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود : هر مؤمنى كه اعانت كند مؤمن مظلومى را ، عمل او افضل است از يك ماه روزه گرفتن و اعتكاف داشتن در مسجد الحرام. و هيچ مؤمنى نيست كه يارى كند برادر خود را در حالتى كه قادر بوده باشد بر يارى او ، مگر آن كه خداى تعالى ، او را يارى كند در دنيا و آخرت. و هيچ مؤمنى نيست كه ترك يارىِ برادر خود كند و قادر بوده باشد بر يارى او ، مگر آن كه خداى تعالى ، او را مخذول كند ۴ و يارى نكند او را در دنيا و آخرت . ۵
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : كسى كه فريادرسىِ برادر مؤمن مظلوم خود كند در وقت سختى ، و دفعِ غم و سختى از او بكند و او را مدد كند در برآمدن حاجت او ، هفتاد و دو رحمتْ خداى تعالى ۶ براى او مقرّر مى سازد و يكى از آنها [ را ] پيش مى اندازد براى اصلاح معاش او در دنيا ، و ذخيره مى سازد هفتاد و يك رحمت را از براى هول هاى روز قيامت . ۷

1.. ب : - «خود بوده» .

2.. ثواب الأعمال ، ص ۱۳۵ .

3.. همان ، ص ۱۴۸ .

4.. ب : «سازد» .

5.. همان ، ص ۱۴۷ و ۱۴۸ .

6.. ب : «عزّ و جل» .

7.. همان ، ص ۱۴۹ .

  • نام منبع :
    مَنهَجُ اليقين
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 285743
صفحه از 527
پرینت  ارسال به