دلیل تفسیر قرآن

آیات قرآن، از کلماتی تشکیل شده اند که انسان ها با آنها سخن می گویند و می نویسند؛ امّا چون قرآن، زبان و سخن معجزه آسای خالق است، در آن، مفاهیم و معانی بلندی وجود دارد که گاهی فهمش حتّی برای مردمان عصر نزول قرآن که عرب زبانان بودند، آسان نبود و برای درک معنا و مقصود آیات قرآن، از پیامبر(ص) توضیح می خواستند و ایشان هم آیات الهی را شرح و تفسیر می فرمود.

پس از پیامبر(ص) نیز با توجّه به دور شدن از عصر نزول، معنا و مراد حقیقی آیات قرآن و فضای نزول آنها، برای همگان معلوم و مشخّص نبود. از این رو، امامان شیعه که پس از پیامبر(ص) مفسّر حقیقی قرآن بودند، قرآن را تفسیر و تفسیرهای نادرست را رد می نمودند.

از سوی دیگر، مواردی از بلاغت ناب قرآن، چنان نبود که همه بتوانند آن را در یابند. این جا نیز پیامبر خدا و اوصیای او این بخش از معجزه الهی (بلاغت قرآن) را برای مردمان بیان می کنند.

اکنون مفسّران قرآن، مطابق قواعد و اصول دانش تفسیر، معنا و مفهوم آیات و نیز فصاحت و بلاغت آن را کشف و بازگو می کنند.

نمونه کوچک تر این موضوع، در ادبیّات فارسی دیده می شود. امروز فهم معنا و مقصود و نیز درک زیبایی ها و ظرافت های شماری از متون کهن فارسی مانند اشعار حافظ یا بوستان و گلستان سعدی، برای حتّی کسانی که مدارک تحصیلی بالا (مهندسی و دکتری) دارند نیز دشوار است و باید به افراد یا کتاب هایی که این متون را شرح و تفسیر کرده اند، مراجعه نمود.

بنا بر این، برای راه یافتن به حقایق بلند قرآن که کتاب و معجزه الهی است، به تفسیر، آن هم به شیوه مفسّران حقیقی آن، نیازمندیم.