نظام تقسيم كار عادلانه در اسلام و شاخص ‏هاى آن

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی نظری

سال بیستم / شماره پیاپی 171 / صفحه 75-92

چکیده :

در اين پژوهش، شاخص‏ هاى تقسيم كار عادلانه بر اساس چارچوب معرفتى اسلامى استخراج شده است. جامعه مطلوب از ديدگاه اسلامى، داراى ساختار ويژه ‏اى است كه تفاوت‏ هايى بنيادى با نظام اجتماعى غير دينى دارد. از جمله مختصات اصلى نظام اجتماعى مطلوب اسلام، ضرورت انطباق ساختارهاى اجتماعى با اصول عدالت اجتماعى است. از منظر اسلام، عدالت اجتماعى، هم به عنوان معيار قضاوت در باب تشخيص نظام اجتماعى مطلوب از نامطلوب اهميت دارد و هم اساسا نظم پايدار در جامعه در صورتى شكل مى ‏گيرد كه مبتنى بر معيارهاى عدالت باشد. با توجه به اين مطلب، در اين پژوهش سعى شده است شاخص‏ هاى نظام تقسيم كار عادلانه با توجه به متون و منابع اسلامى مورد تأمّل و استنباط قرار گيرد.
در اين نوشتار برآنيم با استفاده از روش تحليلى ـ توصيفى به استخراج شاخص‏ هاى تقسيم كار عادلانه از متون دينى بپردازيم. يافته ‏هاى اصلى اين نوشتار اين است كه از منظر اسلام، نظام تقسيم كار اجتماعى در صورتى شالوده مستحكم براى استقرار نظم اجتماعى فراهم مى ‏سازد كه مبتنى بر اصول و معيارهاى عدالت باشد. شاخص‏ هاى اصلى تقسيم كار عادلانه با توجه به متون اسلامى عبارتند از: شايسته‏ سالارى، تناسب با تفاوت‏ هاى طبيعى و برابرى فرصت‏ ها.

کلیدواژه‌های مقاله :اسلام، تقسيم كار، شاخص، شايسته‏ سالارى، فرصت برابر