مبانی فقه الحدیثی علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن

نشریه : مطالعات فهم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : نصرت نیل ساز
پديدآورنده : سعید جلیلیان

چکیده :

هر علمی دارای مبانی خاص خود است که با بدست آوردن آن مبانی می­ توان زمینه فهم صحیح آن را مهیا کرد. یکی از این علوم فقه الحدیث است که رعایت مبانی صحیح آن به محقق در استنباط معنا از متون روایی کمک می­ رساند. تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن علامه طباطبایی با توجه به رویکرد روایی مشهود آن و همچنین تلاش علامه برای تبیین سازگاری تفسیر اهل بیت (ع) با قرآن دارای یک سری مبانی فقه الحدیثی خاص خود است. بررسی دقیق این تفسیر روایی - درایی گران­ سنگ به ­عنوان نخستین اثر علامه در عرصه­ ی تفسیر، نشان می‌دهد که علامه در توضیحات و نکاتی که برای فهم روایات تفسیری اهل بیت (ع) آورده است، به تلویح یا به تصریح برخی مبانی فقه الحدیثی را در نظر داشته است که عبارتند از: حجیت روایات معصومان (ع) در تفسیر، عدم حجّیت روایات صحابه و تابعان، لزوم موافقت روایات با آیات، اعتقاد به احتمال وقوع دگرگونی در متن حدیث، عدم اختلاف اقوال تفسیری معصومان و غیره.