امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ ضَعُفَ عَنْ حِفْظِ سِرِّهِ فَهُوَ عَنْ سِرِّ غَيْرِهِ أَضْعَفُ.
كسى كه از نگهدارى راز خود ناتوان باشد، در حفاظت از راز ديگران ناتوانتر است .
غررالحكم ج۵ ص۳۶۲
شرح حدیث
چنين نيست كه هميشه انجام يك كار يا گفتن يك سخن، قدرت و شجاعت لازم داشته باشد، گاهى هم قدرت در نگفتن حرفى و نكردن كارى است.
كتمان راز، قوت اراده و ظرفيت تأمل لازم دارد، چرا كه عوامل و انگيزههاى مختلفى انسان را به بيان، خودنمايى و كسب وجهه و... وامىدارد.
كسى كه سست اراده و ضعيف النفس و كم جنبه باشد، نمىتواند يك راز را در دل خويش نگه دارد. پيوسته وسوسه مىشود كه آن را باز گو كند. اگر اسرار خود را خودتان نتوانيد در سينه نگه داريد، از ديگران چه انتظارى داريد كه رازدار شما باشند؟
وقتى چيزى در حكم راز و سرّ است، مطلوب همان است كه پوشيده و پنهان بماند، حتى از نزديكترين افراد.
رازى را كه با كسى در ميان مىگذاريد، آنگاه تأكيد مىكنيد كه ميان خودمان باشد، اطمينانى به فاش نشدن آن نداشته باشيد، زيرا شما كه صاحب اصلى راز بوديد، نتوانستيد آن را حفظ كنيد، ديگرى به طريق اَولى فاش خواهد ساخت.
سعدى حكيم گويد:
خامشى به كه ضمير دل خويش
با كسى گفتن و گفتن كه مگوى
اى سليم، آب زسر چشمه ببند
كه چو پرشد، نتوان بستن جوى
بارى... ظرفيت رازدارى خويش را بيفزاييم.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
