كلينى و كافى - صفحه 410

اعتبار كافى

در بحث اعتبار هر كتابى لازم است چند مطلب مورد بررسى قرار گيرد:
الف) صحت انتساب كتاب به مؤلف؛ به اين معنى كه آيا كتاب حقيقتا توسط اين مؤلف نوشته شده است يا خير.
ب) اعتبار نسخه هاى موجود؛ به اين معنى كه آيا نسخه هاى موجود از كتاب با آنچه توسط مؤلف تدوين شده است مطابقت دارد.
ج) پس از مباحث فوق بحث ديگرى كه در اعتبار روايات كتاب مطرح است، صحت و ضعف روايات موجود در كتاب است.

الف) انتساب كتاب كافى به مرحوم كلينى

انتساب كتاب كافى به مرحوم كلينى مشهور و مسلم است. فهرست نويسان شيعه نيز از ديرباز به اين امر تصريح كرده اند. عبارات زير نمونه هايى از اين مدعاست:
نجاشى (م 450 ق) مى نويسد:
محمَّدُ بنُ يعقوبَ بن إسحاقَ أبوجعفرٍ الكُلَينى... صَنَّفَ الكتابَ الكبيرَ المعروفَ بالكُلَينى يسمَّى الكافى. ۱
و تعبير شيخ طوسى (م 460 ق) چنين است:
محمَّدُ بنُ يعقوبَ الكُلَينى، يُكَنَّى أبا جعفرٍ... له كُتُبٌ، منها: كتابُ الكافى... . ۲
بنابراين انتساب كتاب كافى، اعم از اصول، فروع و روضه، به مرحوم كلينى از امور مسلم و مورد اتفاق است. تنها نكته اى كه در اين باره به چشم مى خورد شبهه اى است كه از سوى يكى از اخباريان شيعه در باب انتساب روضه كافى به مرحوم كلينى مطرح شده است.
شبهه در انتساب روضه به مرحوم كلينى: بيان شد كه در روضه كافى كمتر احكام فقهى به چشم مى خورد و اين بخش عمدتا شامل مباحث گوناگونى همچون موعظه ها، خطبه ها و نامه هاى امامان عليهم السلام و قصص و تاريخ است.
به دليل تسامحى كه فقها در ادله سنن (اعم از مستحبات، مكروهات، مباحث

1.رجال النجاشى، ص ۳۷۷.

2.فهرست كتب الشيعه و اصولهم، ص ۲۱۰.

صفحه از 422