هزار حدیث در یکصد موضوع 02 - صفحه 27

27 ـ ادب

1

امام على عليه‏السلام:

۰.اِنَّ النّاسَ اِلى صالِحِ الاَْدَبِ اَحْوَجُ مِنْهُمْ اِلَى الْفِضَّةِ وَ الذَّهَبِ؛^۱

۰.مردم، به ادب (فرهنگ و تربيتِ) درست، نيازمندترند، تا به طلا و نقره.

2

امام على عليه‏السلام:

۰.عَلَيْكُمْ بِالاَْدَبِ، فَاِنْ كُنْتُمْ مُلوكا بَرَزْتُمْ وَ اِنْ كُنْتُمْ وَسَطا فُقْتُمْ، وَ اِنْ اَعْوَزَتْكُمُ الْمَعيشَةُ عِشْتُمْ بِاَدَبِكُم؛^۲

۰.ادب بياموزيد، زيرا كه [در اين صورت] اگر پادشاه باشيد، برجسته مى‏شويد، اگر ميانه باشيد، سرآمد مى‏شويد، و اگر تنگ‏دست باشيد، با ادبتان گذران زندگى مى‏كنيد.

3

امام على عليه‏السلام:

۰.كَفاكَ مُؤَدِّبا لِنَفْسِكَ تَجَنُّبُ ما كَرِهْتَهُ مِنْ غَيْرِكَ؛^۳

۰.براى ادب آموزى‏ات همين بس كه از آنچه از ديگران نمى‏پسندى، دورى كنى.

4

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.ايّاكَ اَنْ تَضْحَكَ مِنْ غَيْرِ عَجَبٍ، اَوْ تَمْشىَ و تَتَكَلَّمَ فى غَيْرِ اَدَبٍ؛^۴

۰.از خنديدنِ بى تعجّب [و بى‏جا] يا راه رفتن و سخن گفتنِ بى‏ادبانه بپرهيز.

5

امام حسن عسكرى عليه‏السلام:

۰.لَيْسَ مِنَ الاَْدَبِ اِظْهارُ الْفَرَحِ عِنْدَ الْمَحْزونِ؛^۵

۰.شادى كردن در حضور غمگين، از ادب به دور است.

6

امام على عليه‏السلام:

۰.لا يَرْاَسُ مَنْ خَلا عَنِ الاَْدَبِ وَ صَبا اِلَى اللَّعِبِ؛^۶

۰.كسى كه از ادب بى‏بهره باشد و شيفته بازى شود، به رياست نمى‏رسد.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.جالِسِ الْعُلَماءَ يَزْدَدْ عِلْمُكَ وَ يَحْسُنْ اَدَبُكَ وتَزكُ نَفسُكَ؛^۷

۰.با علما معاشرت كن تا علمت زياد، ادبت نيكو و جانت پاك شود.

8

امام صادق عليه‏السلام:

۰.اِنَّ الْشَّيْطانَ لَيَطْمَعُ فى عالِمٍ بِغَيْرِ اَدَبٍ اَكْثَرُ مِنْ طَمَعِهِ فى عالِمٍ بِاَدَبٍ، فَتَاَدَّبوا وَ اِلاّ فَاَنْتُمْ اَعرابٌ ؛^۸

۰.شيطان، در عالِمِ بى‏بهره از ادب بيشتر طمع مى‏كند تا عالِمِ برخوردار از ادب. پس ادب داشته باشيد وگرنه شما، بيابانى (فاقد تمدّن) هستيد.

9

امام على عليه‏السلام:

۰.عَلَى الْعاقِلِ اَنْ يُحْصىَ عَلى نَفْسِهِ مَساويَها فِى الدّينِ وَ الرَّأىِ وَ الاَْخْلاقِ وَ الاَْدَبِ، فَيَجْمَعُ ذلِكَ فى صَدْرِهِ اَوْ فى كِتابٍ وَ يَعْمَلُ فى اِزالَتِها ؛^۹

۰.بر عاقل است كه بدى‏هايش را در دين، انديشه، اخلاق و ادب يادداشت كند و به‏خاطرش بسپارد و براى از بين بردن آنها بكوشد.