بن‌مایۀ عدالت در کلام امام‎رضا (علیه‏ السلام)

نشریه : فصلنامه فرهنگ رضوی

نویسنده : پديدآورنده : رحمت الله کریم زاده

سال 1379 / شماره پیاپی 22 / صفحه 45-64

چکیده :

حقیقت و مفهوم عدالت از مباحث مهمی است که دربارۀ خداوند و افعال او، نظام هستی و از همه مهم‌تر انسان و افعال فردی و اجتماعی او مطرح است. تاکنون بحث‎های مهمی دربارۀ عدالت شده است؛ اما آنچه در این نوشتار بدان پرداخته شده، بررسی بن‌مایه و حقیقت عدالت در کلام امام‎رضا (علیه‏ السلام) است. این پژوهش به روش توصیفی‎ـ‎تحلیلی این پرسش اصلی را بررسی کرده است که «ریشه و بنیان عدالت در نگاه امام‎رضا (علیه‏ السلام) چیست؟» متفرع بر این پرسش اصلی، این پرسش را مطرح کرده است: عدالت امری اعتباری و قراردادی است یا امری اصیل و حقیقتی واقعی؟ راه تحقق عدالت در فرد و اجتماع چیست؟ فرضیۀ مورد نظر این است که بن‌مایه عدالت در نگاه امام‎رضا (علیه ‏السلام) عبارت است از حقیقت توحیدی و وحدت عدالت با این حقیقت محضه. بنابراین، عدالت امری واقعی و نفس‎الامری است، هرچند در امور قراردادی نیز جریان دارد. تنها راه تحقق عدالت در امور فردی، تهذیب نفس و مزیّن‎شدن انسان به تقواست. تحقق عدالت در حوزه اجتماعی نیز به پیاده‎کردن احکام و دستورهای الهی و پایبندبودن به آن در جامعه وابسته است.

کلیدواژه‌های مقاله :عدالت؛ امام‎رضا (علیه‏ السلام)؛ توحید؛ حقیقت؛ تقوا