تحلیل مفهوم واژه ثقه نزد محدثان و رجالیان متقدم شیعه و جایگاه مذهب در آن
سال
1398 / شماره پیاپی
93 /
صفحه
51 - 82
چکیده :
از آن جا که کشف وثاقت راوی یا عدم وثاقت وی رسالت اصلی محدثان و دانشمندان علم رجال بوده است، توصیف راوی به وثاقت همواره نشان دهنده جواز عمل به روایات وی به شمار رفته است. برخی از متأخران بر این باورند که هر گاه واژه ثقه نزد متقدمانی چون نجاشی و شیخ طوسی به طور مطلق و بدون قید درباره یک راوی به کار رفته باشد، نشان از امامی بودن وی نزد ایشان دارد. دلیل عمده آنها آن است که رجالیان متقدم، آنگونه که خود اشاره کرده اند، کتابهای خود را با هدف جمع آوری و ذکر مؤلفان و راویان شیعه نگاشته اند. همین قرینه، سبب شده که کلمه ثقه نزد ایشان مصطلح در عدلِ امامیِ ضابط باشد. در مقابل این دیدگاه، گروهی دیگر برآن اند که واژه ثقه هیچگاه نزد متقدمان در معنای اصطلاحی مورد ادعا به کار نرفته و آنچه متأخران در این باره گفته اند، تنها برداشت و اجتهاد شخصی آنان از تعابیر قدماست. هر دو گروه دلایل و شواهدی برای اثبات دیدگاه خود و رد دلایل گروه دیگر بیان داشته اند. پژوهش حاضر به بیان و بررسی اهم دلایل و شواهد این دو دیدگاه پرداخته است.
کلیدواژه‌های مقاله :ثقه؛ عدل؛ مذهب راوی؛ شیخ طوسی؛ نجاشی؛ متأخران
